محمد عابدینی کیست؟

محمد عابدینی نجف‌آبادی که اواخر آذر ماه به‌ اتهام «قاچاق قطعات و تجهیزات ساخت پهپاد» در فرودگاه میلان ایتالیا بازداشت شده بود، آزاد شد و به ایران بازگشت. میزان، خبرگزاری قوه قضائیه، بازداشت عابدینی را «یک سوءتفاهم» دانست که «با پیگیری وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی و مذاکرات بین واحدهای ذیربطِ وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران و سرویس اطلاعات ایتالیا، مشکل پدید آمده برطرف شده و به آزادی و مراجعت وی انجامید.»

محمد عابدینی نجف‌آبادی کیست؟

محمد عابدینی نجف آبادی، متولد سال ۱۳۶۴ و دارای تابعیت ایرانی-سوئیسی، از سوی خبرگزاری دانشجو با عناوینی چون «نخبه ایرانی»، «یکی از چهره‌های درخشان علمی در حوزه مهندسی مکانیک» و «کارآفرین برجسته» معرفی شده است.

او در سال ۱۳۸۲ وارد رشته مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی شریف شد و توانست کارشناسی خود را با معدل ۱۸.۷۳ در سال ۱۳۸۶ به پایان برساند.

در سال ۱۳۸۶، تحصیلات کارشناسی ارشد خود را در همان دانشگاه آغاز کرد. او در این دوره، به طراحی و ساخت خودروی برقی دونفره‌ای پرداخت که در مسابقات ملی موفق به کسب رتبه شد. آقای عابدینی سپس در رشته مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی شریف موفق به کسب مدرک دکتری شد و برای تکمیل دانش خود به موسسه EPFL در سوئیس رفت. 

بازداشت محمد عابدینی در خاک ایتالیا

محمد عابدینی نجف‌آبادی روز ۲۶ آذر ۱۴۰۳ (۱۶ دسامبر ۲۰۲۴) به درخواست آمریکا در ایتالیا بازداشت شد. آمریکا او را متهم کرده که در انتقال فناوری‌های پیشرفته ناوبری پهپاد، که تحت تحریم‌های این کشور قرار دارد، به ایران نقش داشته است.

وزارت دادگستری آمریکا ادعا می‌کند این فناوری‌ها در حمله پهپادی ژانویه گذشته به یک پایگاه نظامی آمریکا نزدیک مرز سوریه و اردن استفاده شده است؛ حمله‌ای که به کشته شدن سه سرباز آمریکایی انجامید.

عابدینیِ ۳۸ ساله سه روز پیش از بازداشت چچیلیا سالا در تهران، هنگامی که قصد سفر به سوئیس را داشت در فرودگاه مالپنسای میلان دستگیر شد. او از زمان بازداشت در زندانی در میلان نگهداری می‌شد. ایران این اتهامات را رد کرده و بازداشت او را «غیرقانونی» عنوان کرد.

دستور آزادی فوری محمد عابدینی

کارلو نوردیو، وزیر دادگستری ایتالیا، روز گذشته ۲۳ دی، دستور آزادی فوری محمد عابدینی نجف‌آبادی را صادر کرد.

در بیانیه منتشر شده توسط وزارت دادگستری ایتالیا آمده است که «بر اساس ماده ۲ معاهده استرداد میان دولت ایالات متحده آمریکا و دولت جمهوری ایتالیا، تنها جرایمی که بر اساس قوانین هر دو طرف قرارداد قابل مجازات باشند، می‌توانند مبنای استرداد قرار گیرند. شرطی که در شرایط فعلی نمی‌توان آن را محقق دانست.»

در این بیانیه تأکید شده که «اولین اتهامی که به عابدینی نسبت داده شده، یعنی مشارکت جنایتکارانه با هدف نقض قانون فدرال آمریکا موسوم به قانون اختیارات اقتصادی اضطراری بین‌المللی (Ieepa)، مطابق با موارد پیش‌بینی شده و مجازات‌ در نظام کیفری ایتالیا نیست.»

همچنین در این بیانیه آمده که اتهامات مربوط به حمایت از «فعالیت‌های تروریستی» نیز مردود است.

در مورد اتهامات دوم و سوم، یعنی «توطئه برای ارائه حمایت مادی به یک سازمان تروریستی که منجر به مرگ شده» و «ارائه و تلاش برای ارائه حمایت مادی به یک سازمان تروریستی خارجی که منجر به مرگ شده»، تا کنون هیچ مدرکی برای تأیید این اتهامات ارائه نشده است.

این بیانیه می‌افزاید که تنها چیزی که به طور قطعی مشخص شده، «تولید و تجارت ابزارهای فناوری با کاربردهای بالقوه نظامی، اما نه صرفاً نظامی، از طریق شرکت‌های مرتبط با عابدینی و کشورش بوده است.»

استرداد آقای عابدینی به ایران که تنها چهار روز پس از آزادی چچیلیا سالا، روزنامه‌نگار ایتالیایی بازداشت‌شده در تهران، صورت گرفت، واکنش‌های متفاوتی را به دنبال داشته است.

سخنگوی وزارت خارجه ایران پیش‌تر گفته بود که زندانی‌شدن خبرنگار ایتالیایی در تهران ارتباطی با بازداشت عابدینی در میلان ایتالیا ندارد.