راهبرد امروز ایران توسعه دیپلماسی‌های تخصصی است

محمدرضا عارف معاون اول رئیس جمهور در ستاد روابط اقتصادی خارجی که در وزارت امور خارجه برگزار شد، اظهار کرد: در ارتباط با سازمان‌ها و نهاد‌های بین‌المللی وضعیت امروز با گذشته بسیار متفاوت است و امروز در بسیاری از سازمان‌های پویا در منطقه حضور مؤثر و چشمگیری داریم.

وی افزود: من همواره بحث اکو رو مطرح می‌کردم ما این بود که حضور بهتری داشته باشیم، کشور‌های عضو اکو هستند که عموماً در حوزه تمدنی ایران هستند و وقتی با آنها صحبت می‌کنیم احساس نمی‌کنیم که با یک فرد خارجی صحبت می‌کنیم. مشترکات فرهنگی بی‌نظیری میان ما برقرار است.

معاون اول رئیس جمهور خاطرنشان کرد: امروز عضو شانگهای و اوراسیا هستیم همینطور عضو بریکس هستیم استقبالی که از ایران کشور‌های عضو این اتحادیه‌ها می‌شود حقیقتاً بسیار برجسته است، جایگاهی که در آفریقا داشتیم به دلایلی موفق نبوده و می‌توانستیم بسیار موفق‌تر باشیم.

عارف با اشاره به اینکه راهبرد امروز ایران توسعه روابط و استفاده از دیپلماسی‌های خارجی و تخصصی است، گفت: در همه بخش‌های دیپلماسی مدعی هستیم. در زمینه علمی دیپلماسی سلامت یکی از مزیت‌های ما است، به دلیل برخی از مسائل جزئی و کم توجهی‌هایی که یک مهمان خارجی انتظار دارد برای او انجام دهیم، ظرفیت خودمان به خوبی استفاده نکرده‌ایم.

دیپلماسی فرهنگی و علمی به کمک دیپلماسی سیاسی می‌آید

معاون رئیس جمهور در بخشی از سخنان به دیپلماسی فرهنگی و کشور‌هایی که در حوزه تمدنی ایران قرار داشتند اشاره کرد و گفت: دیپلماسی اقتصادی و سیاسی را به مفهوم عام آن مکمل یکدیگر می‌دانیم، در مواقعی باید دیپلماسی اقتصادی به کمک دیپلماسی علمی و فرهنگی بیاید و در جای دیگری باید از دیپلماسی علمی و فرهنگی برای تقویت روابط سیاسی استفاده کنیم. نباید بگوییم کدام یک از این دیپلماسی اولویت دارد بلکه همه‌شان در اولویت هستند.

عارف افزود: امروز همه زمینه‌های دیپلماسی تقویت روابط جز اولویت‌های ما است و بسته به شرایط از هر کدام استفاده می‌کنیم.

معاون اول رئیس جمهور موقعیت ایران به عنوان هاب در منطقه را مورد غفلت خواند و یادآور شد: از موقعیتمان به عنوان خواب در منطقه کمی غفلت کردیم خوشبختانه امروز راهبرد کریدور‌ها جدید دنبال می‌شود و فقط نگاه اقتصادی ترانزیتی نداریم بلکه نگاه تقویت روابط در زمینه‌ها جمله فرهنگی و سیاسی و اقتصادی و علمی حاکم است که می‌توانند کمک کنند.

فعالیت‌های ستاد روابط اقتصاد خارجی را آسیب شناسی کنید

عارف خطاب به اعضای ستاد روابط اقتصادی خارجی تاکید کرد: تقاضا دارم زحمت بکشید ارزیابی از عملکرد آسیب شناسی فعالیت‌ها ارائه دهید تعارف را کنار بگذارید و اگر در یک بخش ناموفق بودیم به ریشه‌ها بپردازید و موانع را شناسایی کنید. قول می‌دهیم در اولین فرصت در دولت برای حل مشکلات این ستاد اقدام کنیم، ماده ۱۰۱ در برنامه هفتم پیشرفت به دیپلماسی اقتصادی پرداخته است. دربند الف مأموریت آن به وزارت امور خارجه داده شده است و جایگاه این ستاد را تعیین کرده است.

سفرای ایران اختیار همه جانبه دارند

عارف خاطرنشان کرد: در کلیه فعالیت‌های خارج از کشور واقعیت این است که نقش وزارت امور خارجه محوری است، این وزارتخانه نقش تک بعدی ندارد، یعنی سفیر ما در یک کشور نماینده نظام ما است. سفیر نباید احساس کند که مدیر وزارت امور خارجه است بلکه سفیر اختیار تام و همه جانبه در همه امور برای تنظیم همه همکاری‌ها و روابط دارد و باید از این جایگاه استفاده کند که طبیعتاً یک نفر وابسته به یک تشکیلات و وزارتخانه نمی‌تواند همه امور را انجام دهد، جایی ممکن است نیازمند رایزن تجاری باشیم و جای دیگری رایزن علمی لازم باشد و همینطور فناوری اینها مسائلی است که باید در داخل وزارت خارجه و در این ستاد دنبال شود.

اقتصاد ایران در دهه ۶۰ دولتی بود

معاون رئیس جمهور با یادآوری اینکه این سه تا در دهه ۶۰ تشکیل شد و رویکرد کشور در آن زمان اقتصاد دولتی بود، ادامه داد: توجیه ما این است که آن زمان در جنگ بودیم، گرایش اینطور بود که همه کار‌ها در دولت انجام گیرد. امروز ما اذعان می‌کنیم و اعتراف داریم به نقش محوری بخش خصوصی در همه امور و شاید این نگاه را در دهه ۶۰ و ۷۰ نمی‌توانستیم مطرح کنیم به دلیل اصل ۴۴ قانون اساسی و وقتی سیاست‌های کلی این اصل توسط مقام معظم رهبری تصویب و ابلاغ شد، راه برای حضور پخش خصوصی باز شد.

نگاه دولت چهاردهم حداکثر استفاده از بخش خصوصی است

عارف با ذکر این موضوع که تجربه موفق دنیا استفاده از توان بخش خصوصی نشان می‌دهد که چه پیشرفت‌هایی حاصل شده است، گفت: اگر در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ میلادی آزادسازی در آی سی تی انجام نمی‌شد قطعاً دنیا وضعیت فعلی را بخش خصوصی به میدان آمد و با انگیزه‌های مختلف در زمینه‌های مختلف و جهش‌های فوق العاده‌ای را در بخش آی سی تی شاهد شدیم. نگاه دولت چهاردهم که دولت وفاق ملی است به بخش خصوصی همین نگاه است و ما باید از حداکثر توان بخش خصوصی استفاده کنیم. هیچ توجیهی برای کنار گذاشتن بخش خصوصی در هیچ موضوعی نداریم.

وی افزود: حتی بخش‌هایی که یک زمان در دنیا در طبقه‌بندی ورود بخش خصوصی به آن ممنوع بود؛ تجربه دنیا نشان می‌دهد که اتفاقاً در آن بخش‌ها، بخش خصوصی بهتر عمل می‌کند و کارآمدی بخش خصوصی در آن قسمت‌ها بیشتر هم هست و ما هیچ مانعی برای این امور نداریم.

معاون اول رئیس جمهور در رابطه با توسعه صادرات اظهار کرد: ما در بخش دانش بنیان‌ها مزیت داریم و باید توجه بیشتری به آنها داشته باشیم، در صادرات با کشور‌های همسایه که اولویت ما است همینطور کشور‌های دوست و منطقه برای گسترش روابط و توسعه صادرات باید عمل کنیم، گاهی منافع بخشی را نگاه می‌کنیم که باید نماینده ما نماینده کل دولت باشد وقتی که به کشوری می‌رود و فقط به بخش مربوطه خود در مذاکره فکر نکند. با رویکرد جامع در مذاکرات شرکت کند.

شرطی برای سرمایه‌گذاری ایرانیان خارج از کشور در داخل کشور نداریم

عارف ادامه داد: قانونگذار رشد ۸ درصد را در برنامه هفتم به ما تکلیف کرده است، همه تلاش و دغدغه ما رسیدن به این رشد است، به نظر می‌رسد برای دستیابی به این رشد نیازمند سرمایه‌گذاری هستیم. بخش خصوصی در داخل کشور سرمایه‌گذاران مطمئنی هستند و ایرانیان خارج از کشور نیز بسیار رغبت دارند که در ایران سرمایه‌گذاری کنند و ما هیچ شرطی برای ایرانیان خارج از کشور قائل نیستیم و باید به آنها مذاکره کنیم، بازگشت ایرانیان و جذب سرمایه ایرانیان را در اوایل دهه ۸۰ بیشتر احساس کردیم و روند خوبی داشتیم که یکی از اقدام‌های ما تک نرخی کردن ارز بود که کشور‌های حاشیه خلیج فارس معمولاً سودی پرداخت نمی‌کردند و جذب سرمایه وضعیت خوبی پیدا کرد.

معاون اول رئیس جمهور در همین رابطه ادامه داد: سیاستی که دولت در نرخ ارز شروع کرده است در آغاز راه تلاطم‌هایی خواهد داشت، به ثبات خواهد رسید و ما باید سرمایه‌گذاران از خارج از کشور این تضمین را بدهیم که خودشان و سرمایه‌شان محترم هستند و هرگاه بخواهند می‌توانند سرمایه‌شان را ببرند.

عارف در رابطه با قرارداد‌های همکاری، تاکید کرد: باید قرارداد‌های همکاری اقتصادی را مانند قرارداد‌های اوراسیا به شکل مستند تنظیم کنیم. تحریم‌های ظالمانه و غیر انسانی بر ملت ایران تحمیل شده است و ما آنها را انتخاب نکرده‌ایم و اگر هدفشان دولت بود ورود دارو و کالا‌های اساسی را تحریم نمی‌کردند، ما داوطلب ادامه تحریم نیستیم، اما یاد گرفتیم که آنها را خنثی کنیم. انتظار ما این است که جامعه بین‌الملل برای رفع تحریم‌ها حمایت کند.

وی افزود: ما اهل مذاکره و صحبت هستیم و شما اعضای ستاد روابط اقتصادی خارجی باید این اطمینان را به مردم بدهید که با تحریم‌ها مقابله خواهیم کرد و برنامه‌های توسعه خود را با شاخص‌های برنامه هفتم ادامه خواهیم داد.

معاون اول رئیس جمهور همینطور خواستار برگزاری منظم کمیسیون‌های مشترک از سوی ستاد روابط اقتصادی خارجی شد و ادامه داد: لازم است عملکرد این کمیسیون‌ها ارزیابی شود.

عارف که اقتصاد دریا محور را یکی از مزیت‌های نسبی کشورمان می‌دانست، تصریح کرد: یکی از مزیت‌های اقتصادی ایران است و با چند هزار کیلومتر مرز دریایی در شمال کشورمان همسایگانی داریم که به دریا راه ندارند و از طریق ایران مناسب‌ترین مسیر به دریا را دارند، سیاست‌های توسعه دریا محور ابلاغ شده است و دولت این را در اولویت قرار داده است که توسعه سواحل مکران را در دستور داریم، طرح‌هایی نیز در این رابطه مطرح شده است و هیچ منعی برای استفاده از مشاور خارجی نداریم البته وقتی مشاوران خوب در داخل کشور داریم نیازی به مشاوران خارجی نداریم، اما در رابطه با مکران به مسئولین ذیربط این اجازه داده شده است نیاز به استفاده از مشاور خارجی بود، بهره بگیرند.

مکران یکی از گزینه‌های انتقال پایتخت است

عارف گفت: می‌خواهیم که مکران در توسعه ملی سهم جدی داشته باشد و موضوع تمدنی در میان است. انتقال جمعیت به نیمه شرقی کشور که یکی از بحث‌های جدی پنج دهه گذشته بوده است به نظر می‌رسد با توسعه مکران محقق خواهد شد.

همینطور بحث انتقال پایتخت در ۳۰ سال گذشته موضوع جدی راجع به آن شده است، حالا ساماندهی مرکز سیاسی کشور مطرح است اگر به این نتیجه برسیم که به دلیل ارائه خدمات به مردم تهران و محدودیت‌هایی نظیر آب، مکران یکی از گزینه‌ها است.

منبع: مهر