«ثریا»؛ روایتگر تعامل فرهنگی و اقتصادی ایران با جهان

باشگاه خبرنگاران جوان؛ علی محسنی – محسن حاج‌کرمی در خصوص شکل‌گیری برنامه «ثریا» گفت: «این برنامه به دو بخش تقسیم می‌شود؛ نخست بخش تلویزیونی و سپس بخش تحقیقاتی و مستندسازی که بر اساس آن در تلاشیم فرصت‌های پیش‌رو برای تجارت و تعاملات اقتصادی را شناسایی کرده و معرفی کنیم.» وی ادامه داد که حدود ده سال پیش، این مسیر آغاز شد و اولین سفر تحقیقاتی آن‌ها به روسیه در سال ۱۳۹۴ صورت گرفت. حاج‌کرمی اشاره کرد که هدف اصلی این برنامه، معرفی ظرفیت‌ها و فرصت‌های موجود برای تعامل با کشورهای مختلف بوده است.

جانشین تهیه‌کننده «ثریا» افزود: «این برنامه در طول سال‌ها، بیش از ۱۵۰ مستند یک‌ساعته درباره فرصت‌های تجاری، فرهنگی، و اجتماعی کشورهای مختلف تولید کرده است. این مستندها به‌ویژه در کشورهای روسیه، سوریه، عراق، عمان، کشورهای آفریقایی، و حتی ونزوئلا و کوبا تأثیرات مثبتی در ایجاد تعاملات بین‌المللی داشته است.» وی تاکید کرد که این مستندها به دلیل معرفی فرصت‌های موجود در کشورهای مختلف با استقبال گسترده‌ای از سوی مخاطبان روبرو شده است.

 برنامه «ثریا»؛ نگاهی به پیشرفت همه‌جانبه کشور

حاج‌کرمی در ادامه به شعار برنامه اشاره کرد و گفت: «نگاه ما به پیشرفت، نگاهی همه‌جانبه است. پیشرفت تنها به ابعاد فنی و تکنیکال محدود نمی‌شود. در «ثریا»، به ابعاد مختلف از جمله سیاست، اقتصاد، فرهنگ و تجارت پرداخته می‌شود.» وی افزود که این برنامه با هدف معرفی توانمندی‌های داخلی و استفاده از ظرفیت‌های خارجی در پی ایجاد تعاملات مفید با کشورهای دیگر است. به‌ویژه تعاملاتی که می‌تواند به پایداری و ثبات شرایط منطقه کمک کند.

جانشین تهیه‌کننده برنامه «ثریا» با اشاره به تأثیرات مستندهای این برنامه بر سیاست‌گذاری‌های کلان کشور بیان کرد: «مستندهای ما تأثیرات بلندمدتی داشته‌اند که نمونه آن افزایش صادرات به کشور روسیه است. پیش از تولید مستندها، حجم صادرات ایران به روسیه کمتر از یک درصد بود، اما اکنون شاهد افزایش پنج برابری این حجم هستیم.» وی تأکید کرد که این تغییرات نتیجه تلاش‌های جمعی، دیپلماسی اقتصادی و توجه رسانه‌ها به فرصت‌های موجود است.

حاج‌کرمی در ادامه گفت: «این برنامه با ورود به کشورهای مختلف و معرفی ظرفیت‌های آن‌ها، توانسته است به توسعه تجارت و روابط بین‌المللی ایران کمک کند. ما در تلاشیم با تأکید بر تعاملات دوسویه، نیازهای ایران و دیگر کشورها را در راستای پایداری و توسعه متقابل رفع کنیم.» وی همچنین اشاره کرد که در آینده، کشورهای بیشتری در دستور کار این برنامه قرار خواهند گرفت و از پژوهش‌های جدید برای معرفی فرصت‌ها و ظرفیت‌های بیشتر استفاده خواهد شد.»

محسن حاج‌کرمی، جانشین تهیه‌کننده برنامه «ثریا»، در ادامه گفت‌وگوی خود با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان به تجربیات مستندسازی این برنامه در روسیه و آفریقا اشاره کرد و توضیح داد که چگونه «ثریا» با تمرکز بر تعاملات فرهنگی و اقتصادی، به معرفی ظرفیت‌های ایران در خارج از کشور پرداخته است. 

مستندهایی از عمق فرهنگ ایران در کشورهای مختلف

حاج‌کرمی در ادامه به سفرهای مستندسازانه خود به کشورهای مختلف از جمله روسیه اشاره کرد و گفت: «یکی از تجربه‌های جالب ما در سفر به روسیه، به‌ویژه در شهر اوفا بود. در این سفر، با یکی از اساتید دانشگاه اوفا آشنا شدیم که از داشتن چهار تا پنج هزار کتاب خطی فارسی صحبت کرد. این کتاب‌ها به‌طور عمده توسط تجار ایرانی به عنوان سوغات فرهنگی در گذشته به روسیه آورده شده بود. این نشان‌دهنده آن است که تعاملات فرهنگی ایران با این کشور نه تنها به تجارت محدود نمی‌شود بلکه عمق فرهنگی و تاریخی ایران را در دل کشورهای مختلف نمایان می‌کند.»

وی افزود که در ادامه این سفر، هماهنگ شده بود تا مستندهایی تولید کنند که شامل معرفی این کتاب‌ها و لایه‌های عمیق فرهنگی موجود در آن منطقه باشد. «این کتاب‌ها خود نمایانگر ارتباطات فرهنگی ایران با کشورهای مختلف در گذشته است و به ما این پیام را می‌دهد که ایران در عرصه‌های فرهنگی، به‌ویژه در حوزه‌های مذهبی و علمی، دارای تاریخ و نفوذ گسترده‌ای بوده است.»

حاج‌کرمی همچنین از تجربه مستندسازی در آفریقا صحبت کرد و افزود: «در یکی از سفرهای خود به آفریقا، متوجه شدیم که ایرانیان هزار سال پیش در آن منطقه مساجد و حمام‌هایی بنا کرده‌اند که هنوز هم مورد استفاده قرار می‌گیرند. این بناها به عنوان نمادهایی از فرهنگ ایرانی در آنجا شناخته می‌شوند و این نشان‌دهنده تعاملات فرهنگی و تجاری پایدار و بلندمدت است که ریشه در تاریخ ایران دارد.»

وی ادامه داد: «این نوع تعاملات نه تنها در زمینه فرهنگ بلکه در زمینه تجارت نیز ادامه دارد و آثار آن را می‌توان در سراسر دنیا مشاهده کرد. به‌ویژه در کشورهای مختلفی که ایرانیان در آن‌ها نقش مهمی در ایجاد زیرساخت‌ها و تأسیس نهادهای فرهنگی و تجاری ایفا کرده‌اند.»

پژوهش محوری و رویکرد برنامه «ثریا»

در بخش دیگری از صحبت‌های خود، حاج‌کرمی به فرایند انتخاب موضوعات و محوریت پژوهشی در برنامه «ثریا» اشاره کرد و گفت: «مهم‌ترین اصل در انتخاب موضوعات برنامه، پژوهش محوری است. ما سعی می‌کنیم در هر قسمت از برنامه، به بررسی چالش‌ها و مسائلی بپردازیم که کشور در آن زمینه‌ها نیاز به توجه دارد. در مستندهایی که تولید می‌کنیم، علاوه بر معرفی ظرفیت‌های اقتصادی، به معرفی سبک زندگی، فرهنگ و شاخص‌های زندگی در آن کشورها نیز توجه می‌کنیم.»

او تاکید کرد: «هدف ما این است که برنامه «ثریا» نه تنها برای تجار و اقتصادی‌ها جذاب باشد، بلکه به‌طور کلی بتواند برای عموم مخاطبان هم مفید و جذاب باشد. در واقع، ما می‌خواهیم مستندهایمان به گونه‌ای روایت شوند که زن خانه‌دار یا فردی که در حال تماشای تلویزیون است، نیز از آن لذت ببرد و برای او جذابیت داشته باشد.»

حاج‌کرمی در پایان گفت: «در برنامه «ثریا» ما تأکید داریم که پیشرفت فقط از طریق ابعاد فنی و تکنیکال حاصل نمی‌شود. برای پیشرفت پایدار باید تعاملات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی به‌طور همزمان در نظر گرفته شود. ایران در گذشته تجار و علمای بزرگی داشته است و این تعاملات با کشورهای مختلف باید به‌عنوان یک فرصت برای ساخت آینده‌ای بهتر استفاده شود. تعاملات ما نه تنها باید نیازهای داخلی ما را رفع کند، بلکه باید به رفع نیازهای کشورهای دیگر هم کمک کند تا شرایط پایدار و ثابتی برای همکاری‌های دوطرفه ایجاد شود.»