آریتمی قلبی چیست؟ + جدول ریتم طبیعی بدن

به گزارش زیرنویس، آریتمی قلبی به معنی اختلال در ریتم طبیعی ضربان قلب است. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که قلب یا خیلی سریع، خیلی کند، یا غیرمنظم می‌زند. در حالت عادی، قلب باید با یک ریتم ثابت و هماهنگ ضربان داشته باشد، اما در آریتمی قلبی، این ریتم به هم می‌خورد.

آریتمی‌ ها چرا ایجاد می شوند؟

    اختلالات الکتریکی در قلب

    بیماری‌های قلبی مانند حمله قلبی یا نارسایی قلبی

    تغییرات در سطح مواد شیمیایی بدن (مثل سدیم، پتاسیم و کلسیم)

    مصرف داروهای خاص یا مواد مخدر

    استرس و اضطراب

آریتمی‌ها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

    آریتمی‌های تاکی‌کاردی (Tachycardia): در این نوع آریتمی، ضربان قلب بسیار سریع‌تر از حالت طبیعی است.

    آریتمی‌های برادی‌کاردی (Bradycardia): در این نوع آریتمی، ضربان قلب کندتر از حد طبیعی است.

در برخی موارد، آریتمی‌ها می‌توانند بی‌خطر باشند، ولی در موارد دیگر، ممکن است منجر به مشکلات جدی‌تری مانند سکته قلبی یا نارسایی قلبی شوند.

برای تشخیص و درمان آریتمی‌های قلبی، معمولاً از آزمایش‌هایی مانند نوار قلب (EKG) و برخی روش‌های تصویربرداری استفاده می‌شود. درمان‌ها بسته به نوع آریتمی می‌تواند شامل دارو، تغییرات در سبک زندگی، یا در موارد شدیدتر، درمان‌های تهاجمی مانند کارگذاری دستگاه‌های پیس‌میکر یا عمل جراحی باشد.

آریتمی قلبی یکی از مشکلات رایج قلبی است که در آن ضربان قلب به دلایل مختلف دچار اختلال می‌شود. به طور معمول، ضربان قلب توسط یک سیستم الکتریکی پیچیده در قلب کنترل می‌شود که پیام‌های الکتریکی از یک بخش خاص از قلب (نود سینوسی) به بخش‌های دیگر ارسال می‌کند تا قلب به طور منظم و با سرعت طبیعی ضربان بزند. اما در آریتمی، این سیگنال‌های الکتریکی دچار اختلال می‌شوند و ضربان قلب سریع‌تر یا کندتر از حد طبیعی می‌شود، یا ضربان‌ها به طور نامنظم و غیرمعمول می‌زنند.

انواع آریتمی‌ های قلبی

    تاکی‌کاردی (Tachycardia):

        این نوع آریتمی زمانی اتفاق می‌افتد که ضربان قلب سریع‌تر از حالت طبیعی باشد (بیش از ۱۰۰ ضربه در دقیقه).

        تاکی‌کاردی به چند نوع تقسیم می‌شود:

            تاکی‌کاردی بطنی (Ventricular Tachycardia): ضربان سریع در بطن‌های قلب که می‌تواند خطرناک باشد.

            تاکی‌کاردی فوق‌بطنی (Supraventricular Tachycardia): ضربان سریع در دهلیزها یا ناحیه بالای قلب.

    برادی‌کاردی (Bradycardia):

        در این نوع آریتمی، ضربان قلب کندتر از حالت طبیعی است (کمتر از ۶۰ ضربه در دقیقه).

        این می‌تواند نشان‌دهنده مشکلاتی در سیستم الکتریکی قلب باشد و در صورت شدید بودن، ممکن است باعث سرگیجه، ضعف، یا حتی غش شود.

    آریتمی‌های نامنظم:

        در این نوع آریتمی‌ها، ضربان قلب به طور نامنظم می‌زند. این وضعیت می‌تواند موجب اختلال در گردش خون و سایر مشکلات قلبی شود.

        معروف‌ترین نوع آریتمی نامنظم، فیبریلاسیون دهلیزی (Atrial Fibrillation) است. در این حالت، دهلیزها به طور نامنظم و سریع ضربان می‌زنند که می‌تواند منجر به لخته‌های خون و سکته مغزی شود.

علل آریتمی قلبی

آریتمی‌های قلبی ممکن است به دلایل مختلف ایجاد شوند، از جمله:

    بیماری‌های قلبی: مثل نارسایی قلبی، حمله قلبی، یا بیماری‌های دریچه‌ای قلب

    اختلالات الکترولیتی: کاهش یا افزایش سطح مواد شیمیایی مانند پتاسیم، سدیم، یا کلسیم در خون می‌تواند باعث ایجاد آریتمی شود.

    استرس و اضطراب: عوامل روانی می‌توانند تأثیر زیادی بر سیستم الکتریکی قلب بگذارند.

    مصرف داروها یا مواد مخدر: برخی داروها، از جمله داروهای ضد افسردگی یا مواد مخدر، می‌توانند باعث ایجاد آریتمی شوند.

    عوامل محیطی: مانند تغییرات دمایی یا قرار گرفتن در ارتفاعات بالا.

    وراثت: برخی افراد ممکن است به دلیل مسائل ژنتیکی مستعد ابتلا به آریتمی باشند.

علائم آریتمی قلبی

علائم آریتمی ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و بستگی به نوع آریتمی دارد. برخی از علائم رایج عبارتند از:

    تپش قلب یا احساس ضربان شدید

    تنگی نفس

    سرگیجه یا غش

    درد قفسه سینه

    ضعف یا خستگی

    احساس بی‌ثباتی در بدن یا احساس غش کردن

تشخیص آریتمی قلبی

برای تشخیص آریتمی، پزشکان از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند:

    نوار قلب (EKG): این آزمایش الکتریکی به پزشک کمک می‌کند تا ریتم و سرعت ضربان قلب را بررسی کند.

    هولتر مانیتورینگ: دستگاهی است که به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت به بدن بیمار متصل می‌شود و ضربان قلب را ثبت می‌کند تا آریتمی‌های موقتی شناسایی شوند.

    تست‌های خون: برای بررسی علل شیمیایی و هورمونی آریتمی.

    اکوکاردیوگرافی: برای بررسی عملکرد قلب و بررسی مشکلات ساختاری.

درمان آریتمی قلبی

درمان آریتمی قلبی به نوع آریتمی و شدت آن بستگی دارد. گزینه‌های درمانی ممکن است شامل:

    داروها: برای تنظیم ضربان قلب، درمان مشکلات الکترولیتی یا پیشگیری از لخته شدن خون.

    دستگاه پیس‌میکر: برای درمان برادی‌کاردی و برخی از آریتمی‌های دیگر، پیس‌میکر (دستگاهی که ضربان قلب را تنظیم می‌کند) در بدن بیمار قرار داده می‌شود.

    کاتتریزاسیون و ابلیشن: این روش‌ها شامل وارد کردن کاتترهایی به قلب برای شناسایی و درمان بخش‌هایی از قلب که موجب ایجاد آریتمی می‌شوند.

    جراحی: در موارد خاص، جراحی برای درمان آریتمی‌های شدید یا مشکلات ساختاری قلب ممکن است نیاز باشد.

    تنظیمات سبک زندگی: مانند کاهش استرس، ورزش منظم، و رعایت یک رژیم غذایی سالم می‌تواند به کاهش خطر آریتمی کمک کند.

پیشگیری

اگرچه برخی از آریتمی‌ها به دلایل ژنتیکی یا غیرقابل پیشگیری بروز می‌کنند، اما بسیاری از آن‌ها با رعایت سبک زندگی سالم قابل پیشگیری هستند. این اقدامات شامل:

    حفظ وزن سالم

    کنترل فشار خون

    اجتناب از مصرف الکل و کافئین زیاد

    ترک سیگار

    کاهش استرس

آریتمی‌های قلبی در صورت عدم درمان مناسب می‌توانند خطرناک باشند، بنابراین مشاوره منظم با پزشک و درمان به موقع بسیار اهمیت دارد.

ریتم طبیعی قلب

ریتم طبیعی قلب به معنای ضربان منظم و هماهنگ قلب است که توسط سیستم الکتریکی قلب کنترل می‌شود. قلب یک عضو عضلانی است که به طور مداوم خون را از طریق رگ‌ها به سراسر بدن پمپ می‌کند و ضربان آن به این دلیل است که سیگنال‌های الکتریکی به طور منظم از یک بخش خاص از قلب به بخش‌های دیگر ارسال می‌شوند.

مراحل ریتم طبیعی قلب:

    نود سینوسی (Sinoatrial Node یا SA Node):

        این نود که در دهلیز راست قلب قرار دارد، به عنوان “پیام‌آور طبیعی” عمل می‌کند. این بخش از قلب مسئول ایجاد سیگنال‌های الکتریکی است که ضربان قلب را شروع می‌کند.

        سیگنال‌های الکتریکی از نود سینوسی به دهلیزها (بخش‌های بالایی قلب) منتقل می‌شود و باعث انقباض آن‌ها می‌شود.

    نود آترو-بطنی (Atrioventricular Node یا AV Node):

        سیگنال‌های الکتریکی پس از عبور از دهلیزها به نود آترو-بطنی می‌رسند، که در آنجا سیگنال کمی کند می‌شود. این تأخیر باعث می‌شود که دهلیزها به طور کامل خون را به بطن‌ها منتقل کنند قبل از اینکه بطن‌ها انقباض کنند.

    باندهای His و فیبرهای پورکینژه:

        پس از نود آترو-بطنی، سیگنال‌های الکتریکی از طریق باندهای His به فیبرهای پورکینژه که در بطن‌ها قرار دارند، ارسال می‌شود.

        این سیگنال‌ها باعث انقباض بطن‌ها می‌شوند و خون را به شریان‌های اصلی مانند آئورت (برای پمپاژ به سراسر بدن) و شریان ریوی (برای پمپاژ به ریه‌ها) هدایت می‌کنند.

ضربان طبیعی قلب:

    ضربان قلب طبیعی در حالت استراحت معمولاً بین ۶۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه است.

    این ضربان باید منظم باشد، به این معنی که هر ضربه باید با یک فاصله زمانی تقریباً برابر از ضربه قبلی بیافتد.

    ریتم سینوسی به این معناست که ضربان‌های قلب از نود سینوسی (SA node) شروع شده و به طور منظم به بقیه قسمت‌های قلب منتقل می‌شوند.

ویژگی‌های ریتم طبیعی قلب:

    منظم: ضربان‌ها در فواصل زمانی تقریباً یکسان اتفاق می‌افتند.

    سریع یا کند: در افراد بالغ در حالت استراحت، ضربان قلب باید بین ۶۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه باشد. اگر ضربان قلب کمتر از ۶۰ ضربه در دقیقه باشد (برادی‌کاردی) یا بیشتر از ۱۰۰ ضربه در دقیقه باشد (تاکی‌کاردی)، به آن آریتمی گفته می‌شود.

    بدون اختلال: ضربات باید در یک الگوی هماهنگ و منظم به دلایل فیزیولوژیکی خاص خود بیافتند.

عوامل مؤثر بر ریتم قلب:

    فعالیت بدنی: هنگام ورزش یا فعالیت بدنی، ضربان قلب طبیعی بالا می‌رود تا نیاز بدن به اکسیژن تأمین شود.

    احساسات و استرس: استرس و هیجان می‌توانند باعث افزایش موقت ضربان قلب شوند.

    دما: گرما یا سرما می‌توانند بر ریتم قلب تأثیر بگذارند.

    داروها و کافئین: مصرف داروهای خاص یا کافئین می‌تواند باعث تغییر در ضربان قلب شود.

    سلامت کلی: مشکلات قلبی، فشار خون بالا، بیماری‌های تیروئید یا اختلالات الکترولیتی ممکن است به اختلال در ریتم قلب منجر شوند.

در حالت کلی، یک ریتم طبیعی قلب باعث گردش مناسب خون در بدن می‌شود و سلامت قلب و عروق را حفظ می‌کند.

جدول مقایسه ریتم طبیعی قلب سنین مختلف

در زیر جدول مقایسه‌ای ریتم طبیعی ضربان قلب (تعداد ضربات در دقیقه) برای سنین مختلف آورده شده است. این جدول به شما کمک می‌کند تا تفاوت‌ها را در ضربان قلب طبیعی در گروه‌های سنی مختلف مشاهده کنید.

گروه سنی	ضربان قلب طبیعی (ضربه در دقیقه)
نوزادان (۰ تا ۱ سال)	۱۰۰ – ۱۶۰
کودکان (۱ تا ۱۰ سال)	۷۰ – ۱۲۰
نوجوانان (۱۰ تا ۱۸ سال)	۶۰ – ۱۰۰
بزرگ‌سالان (۱۸ تا ۶۰ سال)	۶۰ – ۱۰۰
افراد مسن (۶۰ سال به بالا)	۶۰ – ۱۰۰

نکات مهم:

    نوزادان و کودکان: ضربان قلب در نوزادان و کودکان به طور طبیعی سریع‌تر است تا به تأمین نیازهای رشد بدن کمک کند.

    نوجوانان و بزرگ‌سالان: در این گروه‌ها، ضربان قلب معمولاً در محدوده ۶۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه قرار دارد. این یک ضربان قلب طبیعی و منظم است.

    افراد مسن: در افراد مسن، ضربان قلب به دلیل کاهش فعالیت بدنی و تغییرات در سیستم قلبی ممکن است کمی کندتر باشد، اما همچنان باید در محدوده ۶۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه قرار گیرد.

توجه: ممکن است ضربان قلب فردی به عوامل مختلفی مانند فعالیت بدنی، استرس، بیماری‌های خاص یا مصرف داروها وابسته باشد، بنابراین تغییرات موقت در ضربان قلب در برخی شرایط طبیعی است.