محمد البشیر کیست؟ – روزیاتو

محمد حمد البشیر روز سه‌شنبه ۲۰ آذر (۱۰ دسامبر) در کانال تلوزیون دولتی اعلام کرد که موظف شده است تا اول مارس ۲۰۲۵ دولت انتقالی سوریه را هدایت کند. البشیر سال ۱۹۸۳ در جبل الزاویه در جنوب استان ادلب بدنیا آمده و در سال ۲۰۰۷ از دانشگاه حلب در رشته مهندسی برق و الکترونیک فارغ‌التحصیل شده است.

البشیر پیش از این رئیس تشکیلات موسوم به «دولت نجات سوریه» در ادلب بوده و اکنون مامور تشکیل دولت جدید سوریه برای اداره دوره انتقالی شده است. این تصمیم پس از نشست بین محمد جولانی، فرمانده‌ عملیات نیروهای مخالف و محمد البشیر و همچنین محمد الجلالی، نخست‌وزیر دولت پیشین در حکومت بشار اسد برای پیش‌گیری از فرو رفتن سوریه به هرج و مرج و همچنین تدارک انتقال قدرت در این کشور اتخاذ شده است.

محمد البشیر کیست و چه سابقه سیاسی دارد؟

محمد البشیر متولد سال ۱۹۸۳ در جبل الزاویه در جنوب استان ادلب است که در سال ۲۰۰۷ از دانشگاه حلب در رشته مهندسی برق و الکترونیک، گرایش مخابرات فارغ‌التحصیل شد. البشیر در سال ۲۰۱۱ ریاست بخش تجهیزات آزمایشگاه گاز شرکت گاز سوریه را برعهده داشت. همچنین، دو سال و نیم مدیر آموزش دینی در وزارت اوقاف، دعوت و ارشاد بود.

او همچنین در سال ۲۰۲۱ از دانشگاه ادلب در رشته فقه و حقوق فارغ‌التحصیل شد و دارای مدرک در اصول برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی اداری است. پس از شروع جنگ داخلی سوریه، او مدیر مؤسسه آموزشی العمل شد که به کودکان آسیب دیده از جنگ آموزش می داد و در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ وزیر توسعه و امور انسانی در تشکیلات موسوم به «دولت نجات» بود.

محمد البشیر و دولت نجات سوریه

تشکیلات موسوم به «دولت نجات سوریه» در تاریخ ۲ نوامبر ۲۰۱۷ با حمایت هیات تحریر الشام و با ۱۱ وزارتخانه و ریاست «محمد شیخ» تشکیل شد. دولت نجات در آن زمان مسئولیت اداره امور خدماتی و اداری در استان ادلب، مناطق شمالی حماه تحت کنترل این هیات و بخشی از غرب حلب را بر عهده داشت.
محمد البشیر قبل از انتصاب به عنوان وزیر، به مدت دو سال و نیم به عنوان مدیر معارف اسلامی در وزارت اوقاف حکومت نجات ملی سوریه خدمت کرد. وی پس از آن به عنوان معاون و سپس مدیر امور انجمن در وزارت توسعه و امور بشردوستانه فعالیت و بین سال‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳ به عنوان وزیر توسعه و امور بشردوستانه در کابینه علی کده خدمت کرد.

در ژانویه ۲۰۲۴، مجلس شورای دولت نجات سوریه به انتخاب البشیر به عنوان نخست‌وزیر رأی داد. برنامه انتخاباتی او بر دولت الکترونیک و اتوماسیون دولتی متمرکز بود. دولت او هزینه‌های املاک را کاهش داد، مقررات برنامه‌ریزی را تسهیل کرد، و رایزنی‌هایی را برای گسترش طرح پهنه بندی شهر ادلب آغاز کرد.

البشیر و فرمان عفو زندانیان

در مارس ۲۰۲۴، در بحبوحه تظاهرات علیه هیئت تحریر الشام در ادلب و آغاز ماه رمضان، محمد البشیر فرمانی را امضا کرد که بر اساس آن زندانیانی را که به دلیل جرایم جدی محکوم نشده بودند، عفو می‌کند.

وقتی در هفته های اخیر تحریرالشام و دیگر گروه‌های مخالف حمله به شمال غربی سوریه را آغاز کردند که منجر به تصرف حلب و افزایش قابل توجهی بر وسعت مناطق تحت کنترل دولت نجات شد. محمد البشیر در یک کنفرانس مطبوعاتی اظهار داشت که این حمله در پاسخ به حملات نیروهای دولتی سوریه به غیرنظامیان آغاز شده است، که به ادعای او منجر به آواره شدن «ده‌ها هزار» غیرنظامی شده است. در روزهای اخیر- دسامبر ۲۰۲۴- البشیر برای نظارت بر بازگشایی دفاتر دولتی به حلب سفر کرد و از کارمندان دولت قبلی که به سر کار بازگشتند تمجید کرد.

درباره «دولت نجات سوریه» و نقش کلیدی البشیر در آن

در سال ۲۰۱۷ گروه های مسلح مخالف دولت سوریه در استان ادلب مستقر شدند و دولتی مستقل از دولت مرکزی تشکیل دادند. قدرت مرکزی در این دولت، در دستان جبهه النصره بود با رهبری ابومحمد الجولانی بود که حکومت نجات سوریه (حکومه الإنقاذ السوریه) خوانده می شد و زیر نظر «تحریرالشام» – جبه النصره پیشین – فعالیت می کرد.
جولانی با این که نفر اول تحریرالشام بود، هیچگاه مستقیماً ریاست دولت را بر عهده نگرفت و ترجیح داد نخست وزیری برای این کار داشته باشد و خود از موضعی بالا بر امور نظارت کند. از این رو، محمد الشیخ را در دوم نوامبر ۲۰۱۷، به عنوان اولین نخست وزیر دولت نجات در ادلب منصوب کرد.

از ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۴ که دمشق سقوط کرد، دولت نجات ملی ۵ نخست وزیر به خود دید: محمد الشیخ ، محمد جمال شحود، فواز هلال، علی عبدالرحمن کده و محمد البشیر.
مستعجل بودن دولت نخست وزیران ادلب، دلایل متعددی دارد، به عنوان مثال محمد الشیخ بعد از ناتوانی در حل پرونده ربودن یک مدیر بهداشتی استعفا کرد و بقیه نیز مدام درگیر مسائلی مانند تورم ، ترور، اعتراضات دانشجویی، ناتوانی در کنترل کرونا و … بودند.

سرانجام وقتی که محمد البشیر به عنوان پنجمین نخست وزیر دولت نجات سوریه مشغول به کار بود، نیروهای مسلح تحریر الشام نبردی جدید علیه دولت مرکزی سوریه آغاز کردند و تنها ۱۱ روز بعد، در ۱۸ آذر ۱۴۰۳ وارد دمشق شدند و دولت مرکزی را به دست گرفتند.