خواص شانه عسل (+خطرات و هشدارها)

شانه عسل محصولی طبیعی است که توسط زنبور‌های عسل برای ذخیره عسل و گرده گل یا نگهداری لارو‌های خود ساخته می‌شود.

انسان هزاران سال است که از زنبور‌های عسل نگهداری و عسل آن‌ها را مصرف می‌کند.

یکی از راه‌های لذت بردن از محصول کار زنبورها، خوردن شانه عسل است. این کار ممکن است فوایدی برای سلامتی از کاهش خطر عفونت تا بهره مندی از قلب و کبد سالم‌تر داشته باشد.

با این وجود، خوردن مستقیم عسل از شانه ممکن است با برخی خطرات نیز همراه باشد.

این مقاله به بررسی کاربردها، فواید و خطرات شانه عسل می‌پردازد.

شانه عسل چیست؟

شانه عسل محصولی طبیعی است که توسط زنبور‌های عسل برای ذخیره عسل و گرده گل یا نگهداری لارو‌های خود ساخته می‌شود.

این شامل مجموعه‌ای از سلول‌های شش ضلعی از جنس موم زنبور عسل می‌شود و به طور معمول حاوی عسل خام هستند.

عسل خام با عسل تجاری متفاوت است، زیرا پاستوریزه یا تصفیه نشده است.

شانه عسل همچنین ممکن است حاوی مقداری گرده گل زنبور عسل، پروپولیس و ژل رویال باشد – محصولات دیگر زنبور عسل که دارای فواید سلامتی بالقوه هستند. با این وجود، این مواد احتمالا فقط در مقادیر کم یافت می‌شوند.

شما می‌توانید کل شانه عسل، از جمله عسل و سلول‌های مومی اطراف آن را بخورید.

عسل خام دارای قوام بافتی بیشتری نسبت به عسل تصفیه شده است. افزون بر این، سلول‌های مومی را می‌توان به عنوان آدامس جوید.

سرشار از برخی مواد مغذی

شانه عسل سرشار از کربوهیدرات و آنتی اکسیدان است. همچنین، حاوی مقادیر کمی از چند ماده مغذی دیگر است.

جزء اصلی آن عسل خام است که حاوی مقادیر کمی پروتئین، ویتامین و مواد معدنی است، اما از ۹۵ تا ۹۹ درصد از قند و آب تشکیل شده است.

از آنجایی که عسل خام فرآوری نشده است، حاوی آنزیم‌هایی مانند گلوکز اکسیداز است که به عسل خواص ضد میکروبی و ضد باکتریایی می‌دهند.

چنین آنزیم‌هایی در اثر حرارت دادن و تصفیه کردن که برای فرآوری بیشتر عسل‌های تجاری استفاده می‌شود، از بین می‌روند.

افزون بر این، عسل خام احتمال کمتری دارد که با شیرین کننده‌هایی مانند شربت ذرت با فروکتوز بالا آلوده شود و همچنین آنتی اکسیدان‌های بیشتری نسبت به عسل فرآوری شده دارد.

آنتی اکسیدان‌ها ترکیبات مفیدی هستند که سلامت را ارتقا می‌دهند، التهاب را کاهش می‌دهند و بدن انسان را در برابر بیماری محافظت می‌کنند. سطح آنها ممکن است در عسل خام تا ۴.۳ برابر بیشتر از عسل فرآوری شده باشد.

پلی فنول‌ها نوع اصلی آنتی اکسیدان عسل هستند. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که آنها ممکن است به کاهش خطر ابتلا به دیابت، زوال عقل، بیماری قلبی و حتی برخی از انواع سرطان کمک کنند.

شانه عسل همچنین حاوی موم زنبور عسل است که اسید‌های چرب زنجیره بلند و الکل‌های مفید برای قلب را فراهم می‌کند. این ترکیبات ممکن است به کاهش سطوح کلسترول کمک کنند.

ممکن است سلامت قلب را تقویت کند

شانه عسل ممکن است سلامت قلب شما را تقویت کند.

پژوهش‌ها نشان می‌دهند که اسید‌های چرب زنجیره بلند و الکل‌های موجود در موم زنبور عسل ممکن است سطوح بالای کلسترول خون که یک عامل خطر برای بیماری قلبی است را کاهش دهند.

به عنوان نمونه، یک بررسی نشان داد که الکل‌های موم زنبور عسل ممکن است به کاهش کلسترول ال دی ال (بد) تا ۲۹ درصد و افزایش کلسترول اچ دی ال (خوب) به میزان ۸ تا ۱۵ درصد کمک کند.

با این وجود، مطالعات این بررسی از مقادیر بالای الکل‌های مشتق شده از موم زنبور عسل استفاده کردند، در نتیجه، تعیین اینکه آیا مقادیر کم موم زنبور عسل در شانه عسل نیز همان اثرات را خواهد داشت، دشوار می‌شود.

با این وجود، خود عسل ممکن است همان توانایی کاهش کلسترول را داشته باشد.

در مطالعه‌ای کوچک به شرکت کنندگان روزانه ۷۰ گرم شکر و عسل داده شد. پس از ۳۰ روز، افرادی که در گروه عسل بودند، افزایش ۳.۳ درصدی کلسترول خوب و کاهش ۵.۸ درصدی کلسترول بد خود را تجربه کردند.

همچنین، جایگزینی شکر با عسل ممکن است به کاهش سطح تری گلیسیرید تا ۱۹ درصد کمک کند.

افزون بر این، آنتی اکسیدان‌های عسل ممکن است به گشاد شدن شریان‌های منتهی به قلب کمک کنند. به نوبه خود، این ممکن است جریان خون را افزایش داده و فشار خون را کاهش دهد، که می‌تواند خطر لخته شدن خون، حمله قلبی و سکته مغزی را کاهش دهد.

پیش از مصرف شانه عسل از طبیعی بودن آن اطمینان حاصل کنید. اگر بیماری خاصی دارید یا مبتلا به حساسیت هستید پیش از مصرف با پزشک متخصص مشورت کنید. زنان باردار و کودکان زیر ۱۲ ماه نیز از مصرف شانه عسل خودداری کنند.

ممکن است در برابر عفونت‌ها محافظت کند

شانه عسل ممکن است توانایی بدن شما را برای مبارزه با برخی باکتری‌ها و قارچ‌ها افزایش دهد.

به عنوان نمونه، مطالعات آزمایشگاهی نشان می‌دهند که عصاره‌های موم زنبور عسل ممکن است در برابر قارچ‌ها و باکتری‌های بیماری زا، از جمله استافیلوکوکوس اورئوس، کاندیدا آلبیکنس، سالمونلا انتریکا و ئی. کولای محافظت کنند.

عسل نیز به دلیل خواص ضد میکروبی شناخته شده است. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که ممکن است به محافظت از روده انسان در برابر انگل روده ژیاردیا لامبلیا کمک کند.

با این وجود، به مطالعات بیشتر با حضور سوژه‌های انسانی برای تأیید این اثرات نیاز است.

ممکن است سرفه کودکان را کاهش دهد

شانه عسل همچنین ممکن است به کاهش سرفه در کودکان کمک کند.

کودکان مستعد ابتلا به عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی هستند که می‌تواند موجب سرفه شود. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که عسل ممکن است به سرکوب این سرفه کمک کند.

در یک مطالعه، خوردن حتی به اندازه نصف قاشق چایخوری (۲.۵ میلی لیتر) عسل گندم سیاه ۳۰ دقیقه پیش از خواب، در کاهش ناراحتی ناشی از سرفه کودکان موثرتر از شربت سرفه بود.

گروهی از کودکان که عسل گندم سیاه دریافت کردند، خواب بهتری نسبت به کسانی داشتند که شربت سرفه یا هیچ چیز دریافت نکردند.

شانه عسل احتمالا فواید مشابهی را ارائه می‌دهد، زیرا سرشار از عسل است.

با این وجود، عسل حاوی هاگ‌های باکتری کلوستریدیوم بوتولینوم است که می‌تواند به نوزادان آسیب برساند. به همین دلیل، عسل یا شانه عسل نباید به کودکان زیر ۱۲ ماه داده شود.

جایگزین بالقوه شکر برای افراد مبتلا به دیابت است

شانه عسل ممکن است جایگزین خوبی برای شکر برای افراد مبتلا به دیابت باشد.

این تا حدی به این دلیل است که عسل بسیار شیرین‌تر از شکر است، از این رو، به مقادیر کمتری از آن برای رسیدن به همان سطح شیرینی نیاز است. افزون بر این، به نظر می‌رسد عسل سطح قند خون را کمتر از شکر تصفیه شده افزایش می‌دهد.

با این وجود، عسل همچنان سطح قند خون را افزایش می‌دهد، از این رو، افراد مبتلا به دیابت نباید آن را بیش از حد مصرف کنند.

افزون بر این، الکل‌های موجود در موم زنبور عسل ممکن است به کاهش مقاومت به انسولین، وضعیتی که موجب افزایش سطح قند خون می‌شود، کمک کنند.

مطالعه‌ای کوچک در افراد مبتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی – شرایطی که در آن چربی در کبد شما تجمع می‌کند و اغلب با مقاومت به انسولین همراه است – نشان داد که عصاره‌های الکل موم زنبور عسل سطح انسولین را تا ۳۷ درصد کاهش می‌دهد.

این کاهش سطح انسولین ممکن است نشان دهنده کاهش مقاومت به انسولین باشد که می‌تواند برای افراد مبتلا به دیابت نیز مفید باشد.

به خاطر داشته باشید که به انجام مطالعات با کیفیت بالاتر در این زمینه نیاز است.

ممکن است عملکرد کبد را بهبود بخشد

شانه عسل همچنین ممکن است به سلامت کبد کمک کند.

در مطالعه‌ای ۲۴ هفته ای، روزانه مخلوطی از الکل‌های موم زنبور عسل به افراد مبتلا به بیماری کبد داده شد. قابل توجه است که ۴۸ درصد از افراد گروه موم زنبور عسل کاهش علائم – مانند درد شکم، نفخ و حالت تهوع – را گزارش کردند، در مقابل تنها ۸ درصد از گروه دارونما.

افزون بر این، عملکرد کبد در ۲۸ درصد از افرادی که الکل‌های موم زنبور عسل دریافت کردند به حالت عادی بازگشت – در مقایسه با هیچ فرد در گروه دارونما.

اگرچه این نتایج امیدوارکننده به نظر می‌رسند، اما مشخص نیست که برای دستیابی به فواید مشابه باید چقدر شانه عسل مصرف کنید. از این رو، پیش از نتیجه گیری قوی به مطالعات بیشتر با حضور سوژه‌های انسانی نیاز است.

نحوه مصرف

شانه عسل را می‌توان به روش‌های مختلفی مصرف کرد.

در شرایطی که می‌توانید آن را همانطور که هست بخورید، همراه با نان گرم یا نان تست انگلیسی نیز عالی می‌شود. شانه عسل همچنین می‌تواند به عنوان شیرین کننده در دسر‌های خانگی یا روی پنکیک، جو دوسر یا ماست استفاده شود.

برخی از افراد ممکن است از یک تکه شانه عسل روی سالاد یا همراه با میوه، گوشت‌های فرآوری شده یا پنیر‌های کهنه لذت ببرند.

هنگام انتخاب شانه عسل، به خاطر داشته باشید که هر چه عسل تیره‌تر باشد، ترکیبات مفید آن مانند آنتی اکسیدان‌ها غنی‌تر است.

شانه عسل می‌تواند برای مدت طولانی در دمای اتاق نگهداری شود. هر چه بیشتر آن را نگه دارید، احتمال تبلور آن بیشتر می‌شود، اما شکل متبلور آن همچنان قابل خوردن است.

خطرات احتمالی

شانه عسل به طور معمول برای خوردن بی خطر در نظر گرفته می‌شود.

با این وجود، از آنجایی که حاوی عسل است، در معرض خطر آلودگی با هاگ‌های کلوستریدیوم بوتولینوم قرار دارد. اینها به ویژه برای زنان باردار و کودکان زیر ۱۲ ماه خطرناک هستند.

در برخی موارد، خوردن مقادیر زیاد شانه عسل ممکن است باعث انسداد معده شود.

برای به حداقل رساندن خطر این اتفاق، بهتر است از خوردن مقادیر زیاد شانه عسل در روز پرهیز کنید – یا به سادگی سلول‌های مومی را بیرون بریزید.

افزون بر این، افرادی که به زهر زنبور عسل یا گرده گل حساسیت دارند بهتر است هنگام خوردن شانه عسل احتیاط کنند، زیرا ممکن است باعث واکنش آلرژیک شود.

همچنین توجه به این نکته مهم است که با وجود بسیاری از فواید بالقوه، شانه عسل همچنان قند بسیار بالایی دارد – از این رو بهتر است اعتدال در مصرف آن رعایت شود.

سخن پایانی

شانه عسل یک محصول طبیعی زنبور عسل است که از سلول‌های مومی شش ضلعی حاوی عسل خام تشکیل شده است.

عسل و شانه آن خوراکی هستند و فواید سلامتی متعددی مانند مبارزه با عفونت‌ها و بهبود سلامت قلب دارند. شانه عسل همچنین ممکن است عملکرد کبد را تقویت کند و به عنوان یک جایگزین شکر برای افراد مبتلا به دیابت عمل کند.

با این وجود، شانه عسل همچنان سرشار از قند است، از این رو، باید به میزان متعادل مصرف شود.
پیش از مصرف شانه عسل از طبیعی بودن آن اطمینان حاصل کنید. اگر بیماری خاصی دارید یا مبتلا به حساسیت هستید پیش از مصرف با پزشک متخصص مشورت کنید. زنان باردار و کودکان زیر ۱۲ ماه نیز از مصرف شانه عسل خودداری کنند.
 
منبع: عصرایران