چه جنگنده هایی مانور کبرا انجام می دهند؟

مانور کبرا نمونه‌ای از ابرمانورپذیری آکروباتیک است که اولین بار توسط سوئدی‌ها با یک جنگنده Saab 35 Draken و دهه‌ها قبل از نامگذاری این حرکت توسط خلبانان شوروی انجام شد. این مانور اکنون مترادف با جت های جنگنده شوروی و بعداً روسیه (به ویژه جنگنده های خانواده Su-27 Flanker) مترادف شده است. در حالی که بدون شک یکی از شگفت انگیزترین مانورهای یک جت جنگنده از لحاظ بصری و توانایی مانور است، آیا مانور کبرا واقعاً ارزشی در نبرد هوا به هوا دارد؟

منشا مانور کبرا

مانور کبرا مانور نمایشی جت جنگنده است که در آن جت به طور ناگهانی دماغه خود را بالا می برد و به طور لحظه ای هواپیما را با زاویه حمله بسیار بالا متوقف می کند و باعث می شود که تمام بدنه جنگنده در حالت ایستا قرار بگیرد. سپس جت جنگنده بدون افزایش ارتفاع به حالت عادی خود بازمی گردد.

جنگنده سوئدی Saab 35 Draken (طراحی شده به عنوان یک رهگیر-جنگنده) اولین هواپیمای شناخته شده ای بود که مانور کبرا را انجام داد. این هواپیما برای اولین بار در سال ۱۹۵۵ به پرواز درآمد، و طراحی غیر متعارف بال آن باعث شد تا به اولین هواپیمای شناخته شده ای تبدیل شود که این مانور را بسیار قبل از اینکه شوروی آن را در سال ۱۹۸۹ رایج کند، انجام می دهد. سوئدی ها آن را kort parade (به معنای جا خالی دادن کوتاه) می نامیدند. همچنین به نظر می رسد که خلبانان سوری قبل از سال ۱۹۸۹ این مانور را با میگ-۲۱ های خود انجام داده اند.

شوروی این مانور را در سال ۱۹۸۹ به شهرت رساند، زمانی که ویکتور پوگاچف اولین کسی بود که آن را به طور علنی در یک نمایش هوایی با جنگنده Su-27 خود در نمایشگاه هوایی Le Bourget در سال ۱۹۸۹ به اجرا گذاشت. در حالی که این مانور ده ها سال بود که وجود داشت، قبلاً برای عموم ناشناخته بود و به سرعت مانور کبر اپوگاچف نام گرفت.

ایجاد بزرگترین سطح مقطع راداری ممکن

مانور کبرا اغلب در نمایشگاه های هوایی توسط جت های جنگنده شوروی (و بعداً روسی) مانند Su-27 Flanker انجام می شود. این مانور بیشتر یک شیرین کاری برای شگفت زده کردن تماشاگران و نشان دادن قدرت مانور عالی جت های جنگنده شوروی/روسی است.

از نظر کاربرد در جنگ هوا به هوا، مانور کبرا معمولاً حرکتی شبیه برگشتن و در آغوش گرفتن مرگ است، در حالی که یک موشک با جستجوی راداری به آن نزدیک می شود. در حالی که مانور کبرا ممکن است بتواند موشک‌های جستجوگر گرما را گیج کند، ایالات متحده از موشک‌های جستجوی راداری استفاده می‌کند.

از دید یک هواپیمای غربی در نبرد هوا به هوا با یک جت شوروی، هواپیمای غربی ردپای راداری جت روسی را رهگیری می کند. اگر هواپیمای روسی فلنکر یک مانور کبرا را انجام دهد، اساساً از حرکت بازمانده است و بهترین دید ممکن را از جت ارائه می دهد. موشک هوا به هوا که بر روی سطح مقطع راداری هواپیما قفل کرده است نیز بهترین هدف ممکن را دریافت می کند. به طور خلاصه، در این حالت، Flanker یک اردک نشسته (یا بهتر است بگوییم ایستاده) و منتظر شکار شدن است.

یک مانور فوق العاده با سودمندی سوال برانگیز

در یک سناریوی خاص که درگیری از نوع یک نبرد تن به تن هوایی سنتی است یا اگر جت های جنگنده نسل پنجم مدرن به دلایلی عجیب و غریبی برای تبادل سیگنال های دستی (مانند تاپ گان ماوریک) به پرواز درآمده باشند، می توان از مانور کبرا برای رفتن به پشت جنگنده دشمن استفاده کرد در حالی که وی به سرعت از کنار هواپیمای مانور دهنده عبور می کند (انگار که هواپیمای مانور دهنده به هواپیمای پشتی جاخالی می دهد).

از دست رفتن سرعت

با این حال، این مانور با دو نقص عمده همراه است. یکی این است که اگر دشمن از هواپیمای مانور دهنده عبور کند، آن هواپیما هنوز سرعتش را دارد و می تواند از آن برای ادامه مسیر و فرار کردن یا مانور دادن در اطراف هواپیمای که اکنون متوقف مانده است استفاده کند. همچنین مانور کبرا به ندرت مورد نیاز است، زیرا تنها کاهش سرعت ناگهانی از طریق کاهش شتاب یا ترمز کردن می تواند تقریباً همان کار را انجام دهد.

جت های نسل پنجم آمریکا به سمت عقب شلیک می کنند

مسئله مهم دیگر این است که جت های جنگنده پیشرفته آمریکایی مانند F-35 Lightning II و F-22 Raptor می توانند به پشت سر خود شلیک کنند. اگر Flanker اکنون در عقب باشد، مشکلی نیست (الان دیگر سال ۱۹۴۲ نیست که توپ ها فقط می توانستند به سمت جلو شلیک کنند). الکس هولینگ از Sandboxx News توضیح می دهد که F-35 دوربین های مادون قرمزی در اطراف خود دارد که به خلبان این امکان را می دهد تا اهداف را در پشت خود دیده و سپس با موشک AIM-9X Block II Sidewinder با آن ها درگیر شود. این موشک دارای کنترل های بردار رانش پیشرفته است که به آن اجازه می دهد چرخشی ۱۸۰ درجه ای انجام دهد.

این بدان معنا نیست که هیچ سناریوی قابل تصوری وجود ندارد که مانور کبرا بتواند مفید باشد، اما آنقدر خاص است که در معدود مواردی ممکن است کاربرد داشته باشد.

هیچ کاری نیست که F-22 Raptor نتواند انجام دهد

جت های جنگنده آمریکایی فقط با آیرودینامیک سنتی به عنوان اولویت اصلی ساخته نشده اند (اگرچه هنوز عملکرد آیرودینامیکی فوق العاده ای دارند). چیزی که یک جت جنگنده مدرن را به بهترین در کلاس و یک ماشین جنگی بسیار پیشرفته تبدیل می کند، اغلب چیزهایی است که دیده نمی شوند، چیزهایی است که دیدنی نیستند – مانند توانایی آن در شبکه سازی، ترسیم تصویری از میدان جنگ، دیدن با حسگرهای پیشرفته و قدرت محاسباتی آن ها. دلایلی وجود دارد که F-35 از F-4 Phantom II قدیمی (که می تواند با سرعت ۲.۲ ماخ پرواز کند) کندتر است و اینکه چرا طراحان حتی سرعت F-35 را از ۱.۸ ماخ به ۱.۶ ماخ کاهش داده اند.

همانطور که جت های جنگنده غربی در مقایسه با همتایان روسی خود در کلاس دیگری قرار دارند (اما این بیشتر به سیستم های آویونیک مربوط می شود که در نمایش های هوایی حیرت انگیز عمل نمی کنند)، روس‌ها اغلب توجه را به قدرت مانور فوق‌العاده جت های خود جلب می‌کنند (که اولویت اصلی طراحی جت‌های غربی نیست) زیرا نمی‌توانند به تجهیزات آویونیک پیشرفته شان ببالند.

در حالی که فلنکرهای روسی برای انجام مانور کبرا مشهور شده‌اند، چندین جت جنگنده غربی نیز می‌توانند این مانور را اجرا کنند – از جمله F-22 Raptor و General Dynamics F-16 VISTA (نسخه اولیه F-16). نسخه اولیه J-10B TVC چینی نیز در سال ۲۰۱۸ این مانور را اجرا کرد.