حماسه «احمد» در دل فاجعه بم

«احمد» از جشنواره فیلم مسلمانان تورنتو کنار گذاشته شد.» این خبری بود که در دو روز گذشته نام ساخته امیرعباس ربیعی را به صدر اخبار کشاند. «احمد» که با محوریت شهید «احمد کاظمی» فرمانده نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تولید شده، سال گذشته در چهل‌ودومین جشنواره فجر رونمایی شد.

قرار بود این فیلم شنبه ۱۰ آذر در پنجمین جشنواره بین‌المللی فیلم مسلمانان در کانادا حضور داشته باشد، اما به دلیل آن‎چه «فشار‌های سیاسی» و «نگاه‌های تبعیض‌آمیز» اعلام شد، ساخته ربیعی از جشنواره بین‌المللی فیلم مسلمانان کنار گذاشته شد. مضمون «احمد» چیست و کدام ابعاد شخصیت شهید کاظمی را روایت می‌کند؟

زلزله بم از زاویه‌‎ای متفاوت

فیلم «احمد» پس از فیلم اکران‌نشده «لباس شخصی» و «ضد» با مضمون سیاسی، سومین ساخته امیرعباس ربیعی است. این فیلم با تمرکز بر شخصیت شهید احمد کاظمی، ۱۸ ساعت اولیه حادثه تلخ زلزله بم را به تصویر می‌کشد و نقش موثر شهید در مدیریت این فاجعه را به نمایش می‌گذارد. سال ۸۲ وقتی زلزله ویرانگر بم رخ می‌دهد، شهید کاظمی به میدان می‌آید و با وجود کمبود امکانات و همه سختی‌ها، هزاران مجروح را منتقل می‌کند. «احمد» از زوایه مهم و مغفول مانده‌ای مانند چالش‌های عملیات امداد و نجات به فاجعه زلزله بم می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه شهید کاظمی با اراده قوی، به عنوان قهرمان ظاهر می‌شود و تلاش می‌کند تا مردم آسیب‌دیده از زلزله را نجات دهد.

قهرمانی مانند شهید کاظمی

بازیگر اصلی فیلم «احمد» تینو صالحی است که به عنوان کارگردان، نویسنده و بازیگر در عرصه تئاتر فعالیت کرده است و بیشتر به عنوان چهره تئاتری شناخته می‌شود. صالحی ایفای نقش شهید احمد کاظمی را برعهده داشته و گریم خوب این بازیگر باعث شده چهره تینو صالحی شباهت فراوانی به شهید کاظمی پیدا کند. تینو صالحی به خوبی از پس ایفای یک نقش واقعی، آن هم شخصیتی که عملکرد قهرمانانه دارد، به عنوان ناجی وارد میدان می‌شود، تحملش در برابر سختی‌ها بالاست و چشم امید او به تصمیمات مسئولان بالادستی نیست، برآمد؛ به این ترتیب بازی او و شخصیت ملموسش مورد توجه قرار گرفت.
افتخارات فیلم در جشنواره فجر

ساخته امیرعباس ربیعی در چهل‌ودومین جشنواره فجر رونمایی شد و واکنش‌های مثبت عده‌ای از اهالی رسانه را برانگیخت. «احمد» ۲۴ ساعت ابتدایی زلزله را به تصویر می‌کشد و تولید سنگین و پرزحمتی داشته است. تلاش سازندگان برای نمایش واقعی و باورپذیر این فاجعه، نتیجه خوبی داشته است. ویژگی‌های فنی «احمد» مانند طراحی گریم، جلوه‌های ویژه میدانی و بصری، تحسین شد. «احمد» در بخش بهترین چهره‌پردازی، بهترین جلوه‌های ویژه بصری و بهترین بازیگر نقش اول زن نامزد دریافت سیمرغ بلورین شد و در نهایت جایزه بهترین چهره‌پردازی را از آن خود کرد. دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول زن هم به ساره رشیدی رسید که پیش از این فیلم، به عنوان شرکت‌کننده مسابقه «خنداننده‌شو» شناخته می‌شد.

اعتراض سازندگان «احمد»

پس از کنار گذاشتن «احمد» از جشنواره فیلم مسلمانان در کانادا، تهیه‌کننده و کارگردان این فیلم، حبیب‌ا… والی‌نژاد و امیرعباس ربیعی در اعتراض به این اقدام یادداشتی منتشر کردند.

 سازندگان این اثر نوشته‌اند: «هنر، زبانی جهانی و پلی برای ارتباط میان فرهنگ‌ها و انسان‌هاست. ساخت فیلم «احمد» درباره شهید احمد کاظمی، فرمانده نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، تلاشی بود برای به تصویر کشیدن انسانیتی فراتر از مقام‌ها و مرزها. این فیلم روایتگر داستان انسانیتی است که در یکی از سخت‌ترین بحران‌های طبیعی نمایان شد؛ ایثاری که مرز‌ها و مقام‌ها را درنوردید و تنها بر اساس کمک به مردم استوار بود. با کمال تأسف، این فیلم پس از پذیرش در جشنواره فیلم مسلمانان تورنتو، به دلیل فشار‌های سیاسی و نگاه‌های تبعیض‌آمیز، از جشنواره کنار گذاشته شد. این تصمیم، نقض آشکار اصول آزادی بیان و عدالت هنری است و نشان‌دهنده برخورد دوگانه با هنر و نگاهی سیاست‌زده است که مانع از درک پیام واقعی فیلم می‌شود.»

ربیعی و والی‌نژاد همچنین در بخشی از یادداشت آورده‌اند: چطور می‌توان بر جشنواره‌ای که فیلم‌های دینی را می‌پذیرد، فشار آورد تا اثری را که اخلاق دینی و مسئولیت اجتماعی را درهم آمیخته، کنار بگذارد؟ مگر می‌توان دین را از سیاست جدا کرد، وقتی دین الهام‌بخش عدالت، همبستگی و مسئولیت‌پذیری است؟ دین، در بسیاری از ادیان جهان، همواره فراتر از عبادت‌های فردی بوده و به انسان‌ها یاد می‌دهد که در برابر ظلم سکوت نکنند، به نیازمندان کمک کنند و برای اصلاح جامعه تلاش کنند. در تاریخ بشری، رهبران دینی بسیاری همچون مارتین لوتر کینگ، گاندی و امام خمینی (ره) نشان داده‌اند که دین و سیاست وقتی در مسیر عدالت و انسانیت باشند، جدایی‌ناپذیرند. شهید احمد کاظمی در این فیلم، نمادی زنده از این آموزه‌هاست؛ انسانی که جان و شرافت خود را وقف کمک به دیگران و خدمت به همنوعان کرد.»

منبع: روزنامه خراسان