کدام رئیس‌جمهورها چه کنسرت‌هایی رفته‌اند؟/ مروری بر آنچه هاشمی، خاتمی، احمدی‌نژاد، روحانی کردند

پریسا ساسانی: مسعود پزشکیان رئیس جمهور شامگاه روز سه شنبه ۶ آذرماه در تالار وحدت به تماشای کنسرت منظومه سیمرغ به رهبری فرهاد فخرالدینی نشست. خبر خیلی کوتاه و پیامِ سر راستی داشت. رئیس دولت چهاردهم به تماشای کنسرتی با منظومه‌ای ازعطار نیشابوری شاعر ایرانی به رهبری فرهاد فخرالدینی نیست. موسیقیدانی که ۱۰ سال با تصمیمی خودخواسته و در اعتراض به وضعیت هنر موسیقی از عرصه هنر و رهبری ارکستر سمفونیک تهران کناره‌گیری کرد و به نگارش کتاب و برگزاری کلاس آموزش در حوزه موسیقی مشغول بود.

حضور مسعود پزشکیان رئیس دولت چهاردهم در این کنسرت علاوه بر ارج نهادن به هنر اصیل موسیقی بر اشعاری ایرانی؛ در راستای تحقق شعار او یعنی «وفاق ملی» و به نوعی دلجویی و یا به عبارتی خوش‌آمدگویی به هنرمندی همچون فخرالدینی است که برای بهبود شرایط موسیقی با اعتراض بر نگاه به این هنر توسط مسئولان یک دهه روی صحنه نیامد. که این اقدام رئیس جمهور نه تنها برای هنر موسیقی بلکه برای اصالت هنر قابل تحسین است.

تماشای منظومه سیمرغ توسط رئیس دولت چهاردهم، بهانه‌ای شد تا زیرنویس در گزارشی حضور رئیس جمهورهای ایران را در دوره‌های مختلف ریاست جمهوری مورد بررسی قراردهد.

راه اندازی جشنواره آهنگ‌های انقلابی و تلاش هنرمندان برای حفظ هنر موسیقی

پس ازپبروزی انقلاب اسلامی در ایران و در شرایط جنگ و نهادینه شدن ساختارهای یک نظام اسلامی، هنرموسیقی اولین فاکتوری بود که حذف شد اما با آغاز جنگ و ضرورتِ ساخت موسیقی‌های با مضمون اسلام و دفاع از ایران از سوی مسئولان ایجاد شد.این درحالی بود که هنرمندان موسیقی ایرانی (ردیف دستگاهی) همچون محمدرضا شجریان، حسین علیزاده، محمدرضا لطفی، کیهان کلهر و بسیاری از هنرمندانِ دیگر دست از تلاش برای زنده داشتن این هنر اصیل و ریشه دار ایران برنداشتند. تا اینکه در سال ۱۳۶۴ و در زمان ریاست جمهوری آیت الله خامنه‌ای و نخست وزیری میرحسین موسوی جشنواره موسیقی فجر با عنوان «جشنواره سراسری سرود و آهنگ‌های انقلابی» شکل گرفت و اولین دوره آن با شرکت ۲۰ گروه در تهران برگزار شد و پس از چهار سال یعنی در سال ۱۳۶۸ دوره پنجم آن با طراحی آرم و نشانه و نماد و با عنوان «پنجمین جشنواره موسیقی فجر» ادامه یافت.

با روایت این پیشینه به خوبی می‌توان دریافت که رئیس جمهور وقت در آن دوران به تماشای کنسرت نرفته‌است و زیرساخت‌های برپایی جشنواره‌ای به نام موسیقی فراهم شده تا در بستر آن موسیقی ایران از حیات نیافتد و بر ممات‌اش افزون شود. البته نا گفته نماند که مقام معظم رهبری در واسط دهه ۷۰  در جریان بازدید از صدا و سیما و در فضایی خصوصی اجرایی از ارکستر صدا و سیما را به تماشا نشستند و از در بیاناتی از علیرضا افتخاری و عبدالحسین مختاباد تشکر کردند.

هاشمی رفسنجانی و تجهیز زیرساخت‌های سالن کنسرت

بعد از پایان جنگ و آغاز دوران زمامداری اکبر هاشمی رفسنجانی  به عنوان رئیس دولت پنجم و مدیریت مصطفی میرسلیم بر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود. رئیس جمهور در دوران مسئولیت اجرایی خود جز چند ملاقات با هنرمندان و صحبت‌هایی پیرامون انسجام و «وفاق ملی»، -شعاری که پزشکیان با سرفصل‌هایی چون همدلی و «وفاق ملی» عنوان می‌کند- حضور دیگری در عرصه موسیقی نداشته است. و تنها امتیاز و برتری این دوران تامین زیرساخت‌ها برای تجهیز و ساخت سالن‌های ویژه نمایش هنر در عرصه‌های مختلف بوده است.

با آغاز دوران ریاست جمهوری سید محمد خاتمی در سال ۱۳۷۶ در عرصه هنر ایران از جمله هنر موسیقی تحولات ویژه‌ای رخ داد. اما فعالیت‌های فرهنگی او در راستای اعتلای هنر ارزنده ایرانی با محوریت «گفتگوی تمدن‌ها» که از شاخصه‌های فرهنگی او برای ارتباط با دنیا بود؛ رنگ و روی دیگری به هنر و فعالیت‌های هنری داد که در این میان می‌توان چنین عنوان کرد که فعالیت‌های خاتمی در این دوران در عرصه موسیقی یک رنسانس تکرار نشدنی است که از مهمترین فعالیت او در این عرصه می‌توان به زنده کردن صدای بانوان در کنسرت‌هایی ویژه خانم‌ها و به تبع آن برگزاری جشنوار «گل یاس» ویژه بانوان، معرفی هنر ایرانی از جمله تئاتر، سینما، هنرهای تجسمی و موسیقی را مستثنی کرد.

حمایت از موسیقی نواحی در دوران محمد خاتمی 

یکی از موضوعاتی که دولت محمد خاتمی در بخش فرهنگ به آن توجه ویژه داشت؛ پرداخت به موسیقی نواحی بود که در این راستا اهتمام بسیاری ورزید. بر همین اساس رئیس دولت هفتم و هشتم در ایام برگزاری کنسرت‌های موسیقی فجر به مدت هشت سال گلچینی از موسیقی‌های روی صحنه ازجمله موسیقی نواحی را به تماشا می‌نشست  و هنرمندان فعال در این عرصه را به شکل درخور مورد تشویق و حمایت قرار می‌داد.

اما نکته قابل توجه این بود که سید محمد موسیقی بعد از پایان ریاست جمهوری خود موسیقی را رها نکرد و در تاریخ ۲۷ مرداد ۱۳۸۶ به تماشای سمفونی «رسول عشق و امید» به رهبری لوریس چکناوریان رفت که در همان اجرا محمد باقر قالیباف نیز حضور داشت.

احمدی نژاد به چه کنسرت‌هایی رفت؟

اجرای سمفونی «رسول عشق و امید» به منظور پاسداشت پیامبر اسلام با رهبری لوریس چکناواریان به عنوان یک هموطن موسیقیدان مسیحی موجی از تحسین را به همراه داشت که همین حس تحسین موجب شد بسیاری از اهالی سیاست هم به تماشای آن بروند و در این راستا محمود احمدی نژاد رئیس جمهور دولت نهم و دهم همراه با مصطفی پورمحمدی وزیر وقت کشور و حسین صفارهرندی وزیر وقت ارشاد اسلامی، سه روز بعد از اینکه خاتمی به تماشای این سمفونی نشست در تاریخ ۳۱ مرداد سال ۱۳۸۶ به تماشای سوئیت سمفونی «رسول عشق و امید» نشست.  

حسن روحانی و ابراهیم رئیسی کنسرتی ندیدند

حسن روحانی رئیس دولت یازدهم و دوازدهم در دوره ریاست جمهوری خود به هیچ کنسرتی نرفت و سید ابراهیم رئیسی هم به همین منوال بود.

احیای سنت تماشای کنسرت توسط رئیس جمهورها

 تا اینکه این سنت تماشای کنسرت باردیگر در دولت چهاردهم با حشور پزشکیان و کنسرت سیمرغ در دوره وزارت سید عباس صالحی بار دیگر احیا شد که این موضوع بیانگر نکات مهمی از جمله توجه به هنر در ابعاد مختلف است.

۲۴۳۵۷