جنگ و صلح در عصر هوش مصنوعی

کانال تلگرامی با نام «اندیشکده تهران» مطلبی درباره هوش مصنوعی به اشتراک گذاشت.

این مقاله برگرفته از کتاب تکوین: هوش مصنوعی، امید و روح بشر است که هنری کسینجر به همراه دیگر نویسندگان پیش از مرگش به اتمام رساند و در سال ۲۰۲۴ منتشر شد.  

هوش مصنوعی به یکی از اصلی‌ترین تعیین‌کنندگان نظم جهانی تبدیل خواهد شد، از تنظیم مجدد راهبرد‌های نظامی گرفته تا پی‌ریزی دوباره دیپلماسی. تفاوتی نخواهد داشت که ما بهراسیم یا آن را مطلوب بدانیم. هوش مصنوعی واقعیت‌های احتمالی جدیدی را در تصمیم‌گیری راهبردی پدید خواهد آورد؛ اما این واقعیت باید توسط جنگ‌طلبان و صلح‌جویان مهار شود و عاملیت انسانی که برای به‌کارگیری مسئولانه نیرو‌ها ضروری است حفظ شود. هوش مصنوعی بدترین و بهترین حالات انسانی را در جنگ به تصویر خواهد کشید و هم در خدمت برافروختن آتش جنگ خواهد بود و هم پایان‌دادن آن.  

اگر هوش مصنوعی در عمل به عنوان موجودیت مستقل سیاسی، دیپلماتیک و نظامی ظهور کند، آنگاه می‌تواند توازن قدرت قدیم را با یک تعادل جدید و ناشناس جابجا کند. یکی از دلایل استواری نظم بین‌المللی مبتنی بر دولت-ملت به‌عنوان تعادل ظریف و متغیری که در قرون اخیر بدست آمد، این بود که بازیگران آن ذاتاً با هم در وضعیت برابری بودند. یک جهان بشدت نامتوازن که در آن برخی از دولت‌ها هوش مصنوعی را در بالاترین سطوح آمادگی نسبت به دیگر کشور‌ها به کار برده‌اند پیش‌بینی‌پذیری کمتری خواهد داشت. در جایی که انسان‌ها ممکن است با دولت‌های مجهز به هوش‌مصنوعی پیشرفته یا خود هوش مصنوعی مواجهۀ نظامی و دیپلماتیک داشته باشند، انسان‌ها توانایی کمتری در جنگیدن برای بقا خواهند داشت.  

بسیاری از کشور‌ها در حال تمرکز بر این هستند که چگونه در رقابت بر سر هوش مصنوعی پیروز شوند. بسیاری از رهبران بر این باورند که برتری‌های تاکتیکی در نزاع‌های آینده تعیین‌کننده است و هوش مصنوعی می‌تواند چنین برتری را به همراه داشته باشد. هر کشوری بخواهد که خود را به عالی‌ترین درجه آمادگی در زمینه هوش مصنوعی برساند، رقابتی روانشناختی میان نیرو‌های نظامی و سازمان‌های اطلاعاتی رقیب ایجاد می‌کند که بشریت تاکنون به خود ندیده است. تمنای انسان‌ها برای تصاحب هوش‎مصنوعیِ فوق‌اطلاعاتی، ممکن است باعث شود آنها تلاش کنند مانع از رسیدن دیگران به چنین سطح قدرتمندی از تکنولوژی شوند.  

هوش مصنوعی فوق‌اطلاعاتی می‌تواند برنامه‌های رقیب را مسدود، نابود یا واژگون کند. به عنوان مثال، هوش مصنوعی می‌تواند ویروس‌های کامپیوتری متعارف را با قابلیت‌های بی‌سابقه‌ای تقویت و آنها را کاملاً پنهان کند. همچون ویروس کامپیوتری استاکس‌نت -اسلحه سایبری که در سال ۲۰۱۰ کشف شد و به نظر می‌رسید که به یک‌پنجم سانتیریفیوژ‌های ایران آسیب وارد کرد- یک عامل هوش مصنوعی می‌تواند با پنهان‌کردن حضورش در برنامه‌های رقیب، عملیات خرابکاری انجام دهد و دانشمندان دشمن را وادار کند که به دنبال سایه‌ها بگردند. هوش مصنوعی می‌تواند رسانه‌های کشور رقیب را از میدان به‌در کند، سیلی از اطلاعات غلط را به راه بیاندازد تا موجی از مخالفت با پیشرفت در هوش مصنوعی در آن کشور ایجاد شود.  

در جنگ‌های سخت، هوش مصنوعی جهش رو به جلوی منحصربه‌فردی است. به عنوان مثال، پهپاد‌ها به شدت سریع و به طرز غیرقابل تصوری پویا خواهند بود. هنگامی که هوش مصنوعی نه فقط برای هدایت یک پهپاد، بلکه دسته‌ای از آنها به کار برده شود، توده‌ای از آنها به صورت همگام و به عنوان کلیتی منسجم پرواز خواهند کرد و همزمانی آنها بی‌نقص خواهد بود. دقت سلاح‌های مجهز به هوش مصنوعی به طرز بی‌سابقه‌ای افزایش خواهد یافت. در واقع اتحاد میان جنگ و علم، دقت ابزار‌ها را افزایش خواهد داد.  

 از آغاز تمدن بشری تاکنون، انسان‌ها موفق شده‌اند برای حل مشکلات خود به سطوح جدیدی از همکاری با یکدیگر دست پیدا کنند. اما امروزه حجم چالش‌های پیش روی تمدن بشری بسیار گسترده و چند بعدی است و حل آن بسیار دشوار. علی‌رغم تمام مخاطرات استفاده از هوش مصنوعی، ما امیدواریم به‌کارگیری آن برای اهداف سیاسی به موفقیت‌های خوبی در این زمینه منجر شود.

 پیش‌بینی می‌کنیم که حتی در حالت ایده‌آل، هوش مصنوعی بتواند راه‌حل‌های جدید و بهینه جهانی ارائه دهد و دقیق‌تر از انسان عمل کند، و در نتیجه منافع رقبا را در یک جهت هماهنگ نماید. در دنیای آینده، ممکن است هوش مصنوعی که درگیری‌ها و مذاکرات صلح را هدایت می‌کند برای غلبه انسان بر دوراهی‌های سنتی مفید واقع شود. ما باید برای پیشی گرفتن هوش مصنوعی از نوع بشر آماده باشیم.