تأثیرات منفی سیگار کشیدن به خوبی مستند شدهاند؛ از سرطان ریه و بیماری قلبی تا برونشیت مزمن.
اما یک مطالعه جدید نشان داده که این عادت مضر میتواند حتی قرنها پس از مرگ، ردپایی از خود روی استخوانهای فرد بهجا بگذارد.
محققان دانشگاه لستر با بررسی بقایای انسانی که در انگلستان بین سالهای ۱۱۵۰ تا ۱۸۵۵ میلادی دفن شده بودند، به نتایج جالبی دست یافتند.
این بازه زمانی همزمان با ورود تنباکو به اروپای غربی در قرن شانزدهم است.
محققان دریافتند که سیگار کشیدن علاوه بر ایجاد لکه و فرورفتگی در دندانها، مولکولهای شیمیایی کوچکی را در دندان بهجا میگذارد که برای همیشه باقی میمانند.
در این پژوهش، دانشمندان به دنبال یافتن اطلاعات بیشتری درباره این مولکولها و اثرات احتمالی آنها بر سلامت بودند.
دانشمندان معمولاً میتوانند از طریق لکههای روی دندان، به راحتی تشخیص دهند که آیا فردی در گذشته سیگار میکشیده است یا خیر.
به عنوان مثال، فرورفتگیهای گرد معروف به «شکاف پیپ» به مرور زمان با مصرف پیپ تنباکو روی دندان ایجاد میشوند.
پیپهای تنباکو در گذشته از خاک رس ساخته میشدند و از سیگارهای امروزی سفتتر بودند، اگرچه این فرورفتگیها ممکن است توسط ویپهای پلاستیکی امروزی هم ایجاد شوند.
لکههای سیاه یا قهوهای روی سطح دندان که در سمت زبان قرار دارند، ناشی از عبور و خروج دود از دهان هستند.
با این حال، گاهی دندانهای اسکلت سالم نمیمانند یا از بدن جدا میشوند که تشخیص مصرف سیگار را دشوارتر میکند، هرچند که با این وجود هم تشخیص این موضوع غیرممکن نیست.
دانشمندان به تازگی روشی را ایجاد کرده اند که به دنبال ردپای مولکولی دود تنباکو در استخوان کورتیکال (بافت فشردهای که لایه بیرونی استخوان را تشکیل میدهد) میگردد.
در این پژوهش، ۳۲۳ اسکلت از دو قبرستان در انگلستان مورد بررسی قرار گرفتند که برخی از آنها سیگاری بودند.
از این تعداد، ۱۷۷ اسکلت به قبرستان سنت جیمز در لندن تعلق داشتند و مربوط به قرون ۱۸ و ۱۹ میلادی بودند.
۱۴۶ اسکلت دیگر به یک قبرستان روستایی در منطقه بارتون-آپون-هامبر در شهرستان لینکلنشر تعلق داشتند.
در بارتون-آپون-هامبر، بقایای افرادی که پیش و پس از ورود تنباکو به اروپا می زیستند، یافت شد.
محققان با تجزیه و تحلیل بقایای استخوانی قبل و بعد از ورود تنباکو به اروپای غربی، توانستند تغییرات استخوانی را به وضوح شناسایی کنند.
آنها ۴۵ ویژگی مولکولی متمایز را شناسایی کردند که میان سیگاریها و افراد غیرسیگاری تفاوت داشت.
پژوهشگران در این مقاله که در مجله Science Advances منتشر شده، اظهار داشتند:
مصرف تنباکو اثری متابولیکی روی استخوان انسان به جا میگذارد که به اندازهای متمایز است که می توان آن را در افرادی با سابقه نامشخص هم تشخیص داد.
به طور کلی، این مطالعه نشان میدهد که مصرف تنباکو حتی صدها سال پس از مرگ هم ردی متابولیکی در استخوانهای کورتیکال انسان باقی میگذارد.
این یافته میتواند برای درک اینکه چرا مصرف تنباکو یک عامل خطر برای ابتلا به برخی از بیماریهای اسکلتی و دندانی است، اهمیت داشته باشد.
این تیم تحقیقاتی قصد دارد در آینده به بررسی بیشتر تأثیرات تنباکو بر سلامت جمعیتهای گذشته پس از رواج مصرف این ماده بپردازد.
تنباکو در قرن ۱۶ از قاره آمریکا وارد اروپای غربی شد و از دهه ۱۵۶۰ در انگلستان مورد استفاده قرار گرفت.
ملوانانی که از سفرهای اقیانوس اطلس به فرماندهی سر جان هاوکینز بازمیگشتند، تنباکو را پس از سفری به فلوریدا در سال ۱۵۶۵ به انگلستان آوردند.
در آن زمان ادعا میشد که تنباکو دارای خواص دارویی متنوعی است و استفاده از آن تا قرن هفدهم رواج پیدا کرد.
این در حالی است که جیمز اول انگلستان و جیمز ششم اسکاتلند در سال ۱۶۰۴ استفاده از تنباکو را به دلیل اثرات سمی آن بر بدن محکوم کردند.