«تابناک با تو» – سکسکه یکی از پدیدههای آزاردهندهای است که دلایل مختلفی مانند پرخوری، تغییرات دمایی، استرس عاطفی و بلعیدن هوا دارد. بسیاری از مردم روشهای مختلفی برای درمان سکسکه امتحان میکنند، مانند نوشیدن آب یا نگه داشتن نفس. با این حال، یک مربی حرفهای به نام کت وودز (Kat Woods) در پلتفرم X پیشنهاد کرده. او این روش را طی سالها استفاده کرده و همیشه برای او کارآمد بوده است.
مراحل درمان سکسکه با روش علمی
کت وودز توضیح داده که برای رفع سکسکه، ابتدا باید ریههای خود را بهطور کامل خالی کنید. سپس، باید نفس عمیقی بکشید و آن را برای چند ثانیه نگه دارید. بعد از آن، بدون اینکه هوا را خارج کنید، مقدار کمی هوا را دوباره به داخل بکشید و چند ثانیه دیگر نفس را نگه دارید. این مرحله را دوباره تکرار کنید و سپس کار تمام است.
تجربه افراد با این روش
کاربران در بخش نظرات از تجربیات خود در استفاده از این روش صحبت کردهاند. برخی اظهار داشتهاند که این روش برایشان بسیار مفید بوده و جلوی بسیاری از مشکلات ناشی از سکسکه را گرفته. عدهای دیگر نیز روشهای خود را به اشتراک گذاشتهاند و تجربیات متفاوتی از تکنیکهای مختلف برای مقابله با سکسکه داشتهاند.
توضیحات علمی این روش
تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده، نشان دادهاند که این تکنیک، که با نام دم بیش از حالت بیشینه (Supra-Supramaximal Inspiration – SSMI) شناخته میشود، در ۱۶ نفر از ۱۹ بیمار مؤثر بوده است. این روش با اعمال فشار مناسب در دیافراگم، جلوی سکسکه را میگیرد. با این حال، افرادی که قادر به نگه داشتن نفس برای مدت طولانی نبودند، نتوانستند از این روش بهرهمند شوند.
علتهای ایجاد سکسکه
سکسکه به دلیل انقباضات ناگهانی و غیرارادی دیافراگم (Diaphragm) ایجاد میشود. دیافراگم عضلهای است که نقش اصلی را در تنفس ایفا میکند. وقتی این عضله بهطور غیرارادی منقبض میشود، گلوت (Glottis) به سرعت بسته شده و صدای مشخص سکسکه تولید میشود. دلایل ایجاد سکسکه میتواند از موارد ساده و شایع تا عوامل پیچیده و نادر متفاوت باشد.
دلایل شایع سکسکه
– پرخوری: مصرف غذای زیاد میتواند باعث فشار به معده و تحریک دیافراگم شود.
– نوشیدن سریع مایعات گازدار یا الکلی: نوشیدنیهای گازدار یا الکل میتوانند دیافراگم را تحریک کنند.
– تغییرات ناگهانی دما: تغییر ناگهانی دما در معده، مانند نوشیدن مایعات سرد و گرم بهطور متوالی.
– استرس یا هیجان شدید: احساسات شدید میتوانند سیستم عصبی را تحریک کنند و باعث سکسکه شوند.
– بلعیدن هوا: هنگام غذا خوردن سریع، صحبت کردن هنگام غذا، یا جویدن آدامس.
دلایل نادر سکسکه
– بیماریهای مربوط به سیستم عصبی مرکزی: آسیب به سیستم عصبی مرکزی (مانند سکته مغزی یا تومورها) میتواند باعث سکسکه مزمن یا طولانیمدت شود.
– بیماریهای گوارشی: تحریک عصب واگوس (Vagus nerve) یا فرنیک (Phrenic nerve) که به دیافراگم متصلاند، میتواند منجر به سکسکه طولانی شود.
– عفونتها: عفونتهایی نظیر مننژیت یا انسفالیت که بر مغز تأثیر میگذارند.
– داروها: برخی داروها مانند استروئیدها، آرامبخشها و شیمیدرمانی میتوانند سکسکه ایجاد کنند.
– اختلالات متابولیکی: اختلالات الکترولیتی (مانند کاهش سدیم یا پتاسیم) و نارسایی کلیه.
درمان سکسکه
درمانهای غیردارویی
در بیشتر موارد، سکسکه بهطور خودبهخود رفع میشود و نیاز به درمان دارویی ندارد. اما روشهای ساده و غیردارویی برای تسکین سریع سکسکه وجود دارد:
– نگه داشتن نفس: این کار فشار بر دیافراگم را افزایش داده و میتواند جلوی انقباضات آن را بگیرد.
– نوشیدن آب سرد: باعث تحریک عصب واگوس شده و سکسکه را متوقف میکند.
– تحریک گلو (مانند غرغره کردن آب سرد یا فشار به زبان با انگشت): میتواند باعث توقف سکسکه شود.
– تنفس در کیسه کاغذی: این روش باعث افزایش دیاکسیدکربن در خون شده و ممکن است سکسکه را متوقف کند.
– فشار دادن بر روی دیافراگم یا انجام ماساژ واگال: تحریک اعصاب مرتبط با دیافراگم.
درمانهای دارویی
در مواردی که سکسکه مزمن یا طولانیمدت شود (معمولاً بیش از ۴۸ ساعت)، ممکن است نیاز به درمان دارویی باشد. داروهای زیر ممکن است توسط پزشک تجویز شوند:
– کلرپرومازین (Chlorpromazine): یکی از داروهای رایج برای درمان سکسکه طولانیمدت.
– هالوپریدول (Haloperidol): داروی دیگری که در درمان سکسکه مزمن بهکار میرود.
– متوکلوپرامید (Metoclopramide): برای درمان سکسکه مرتبط با مشکلات گوارشی.
– گاباپنتین (Gabapentin): برای مواردی که ناشی از تحریک عصبی یا مشکلات عصبی است.
راههای تشخیص علت سکسکه طول کشیده
در صورتی که سکسکه بیش از ۴۸ ساعت طول بکشد، باید علت آن بهطور دقیق تشخیص داده شود. روشهای تشخیصی شامل:
– تاریخچه پزشکی و معاینه بالینی: بررسی دقیق سابقه پزشکی بیمار برای یافتن عواملی مانند داروها، مشکلات گوارشی یا عصبی.
– آزمایشهای خون: برای بررسی اختلالات متابولیکی یا مشکلات الکترولیتی.
– تصویربرداری (CT scan یا MRI): برای بررسی احتمال وجود تومورها یا آسیب به مغز، مغز کوچک، یا نخاع.
– آندوسکوپی: بررسی دستگاه گوارشی فوقانی برای یافتن مشکلاتی نظیر التهاب یا زخم معده.
– الکتروکاردیوگرام (EKG): بررسی مشکلات قلبی که ممکن است به سکسکه طولانیمدت منجر شود.
سکسکه در بیشتر موارد کوتاهمدت است و به خودی خود رفع میشود، اما در موارد نادر، سکسکه طولانیمدت میتواند نشانهای از مشکلات جدیتر باشد. درمانهای دارویی و غیردارویی متعددی وجود دارد که میتواند به کنترل یا رفع سکسکه کمک کند، و تشخیص دقیق علل آن بهخصوص در موارد طولانی، از اهمیت ویژهای برخوردار است.
منبع: یک پزشک