گزارش هم میهن از دانش‌‌آموزانی که به دلیل نداشتن شناسنامه و مدرک از مدرسه جا ماندهاند را بخوانید.
سامانه ثبت‌نام، خطا می‌دهد. آنها کد ملی ندارند، نمی‌توانند ثبت‌نام کنند. مدیر بهانه می‌آورد:«جا نداریم» فردا با مددکار می‌روند، به مددکاران می‌گویند« به شما چه ارتباطی دارد، با پدر بیاید» فرزندان حاصل از روابط خارج از ازدواج یا ازدواج موقت، کودکان نتیجه ازدواج پدر خارجی و مادر ایرانی، کودکان با پدر و مادر آسیب دیده از تحصیل جا ماندهاند
هر چند که گفته می‌شود از طریق فرمانداری و استانداری و… می‌توان برای آنها برگه‌ای گرفت و ثبت‌نامشان کرد، اما روند آنقدر طولانی است که دیر می‌شود و در را به رویشان می‌بندند
مسئول حقوقی یکی از همین نهادهای مدنی می‌گوید که در حال حاضر ۵۰ پرونده در جریان دارد؛ پرونده کودکانی که ایرانی‌اند و باید شناسنامه بگیرند اما چندین سال است، منتظرند.
در کنار آنها کودکان افغانستانی هم بلا تکلیف ماندهاند؛ کودکانی که فشار زیادی را تحمل می‌کنند. با اینکه پیش از این دستورات متعددی برای ثبت‌نام آنها در مدارس آمده اما اگر غیرمجاز باشند جایی در مدارس ندارند. مجازها هم باید مدرک جدید بیاورند
طاهره پژوهش، فعال حوزه کودک: با وخیم شدن وضعیت اقتصادی، خانواده‌ها در پایین‌ترین دهک‌ها، ناچار می‌شوند دست به انتخاب بزنند. یعنی از میان چند فرزندشان که به مدرسه می‌روند، تنها یک نفر را به مدرسه بفرستند. نداشتن اوراق هویتی، کد یکتا، نداشتن آشنایی با روند پیگیری‌ها و… باعث خستگی خانواده‌ها می‌شود و در نهایت این کودک است که از تحصیل محروم می‌شود
نرجس رضاعلی، مددکار اجتماعی: در برخی موارد نداشتن صندلی خالی و شلوغی کلاس‌ها را بهانه می‌آورند و از ثبت نام دانش‌آموز خودداری می‌کنند. یکی از این موارد به تازگی اتفاق افتاد که پدر معتاد برای ثبت‌نام فرزندش رفته بود و مدیر گفته بود، جا نداریم. اما وقتی برایشان نامه بردیم، مجبور به ثبت‌نام شدند
