جنگنده F-15 انواع مختلفی دارد، از جمله F-15EX Eagle II و F-15C که هر دو توسط نیروی هوایی ایالات متحده استفاده می شوند. چه تفاوتی بین آنها وجود دارد؟ خب، پاسخ کوتاه به این سوال دو قسمت است:
- F-15C Eagle بیش از سه دهه قدیمی تر از F-15EX Eagle II است.
- Eagle II یک هواپیمای دو سرنشینه است که در هر دو نقش رزمی هوا به هوا و هوا به زمین (درست مانند مدل قبلی خود، F-15E Strike Eagle) عالی است. F-15C یک هواپیمای تک سرنشینه است که کاملاً برای برتری هوایی طراحی شده است.
با در نظر گرفتن اینکه شاید این پاسخ کوتاه قانعتان نکرده باشد، در این مطلب روزیاتو به جزئیات تفاوت‌های بین نسخه های F-15C و F-15EX از پلتفرم محبوب و رزم آزموده جت جنگنده ایگل ساخت مک‌دانل داگلاس (اکنون بوئینگ) می‌پردازیم.
خاستگاه و تاریخچه اولیه نسخه های جنگنده اف-۱۵
نسخه تک سرنشین F-15C در سال ۱۹۷۹ رونمایی شد (هفت سال پس از اولین پرواز نسخه اصلی، یا همان F-15A). برای اینکه تصویر بهتری از آن دوران داشته باشید:
- در آن زمان جیمی کارتر رئیس جمهور ایالات متحده بود.
- جنگ سرد هنوز در جریان بود — این سالی بود که اتحاد جماهیر شوروی به افغانستان حمله کرد — و تا ۱۲ سال بعد در افغانستان ماند.
در مورد F-15EX، این نسخه اولین پرواز خود را در ۲ فوریه ۲۰۲۱ انجام داد و در ژوئیه گذشته در نیروی هوایی ایالات متحده وارد خدمت عملیاتی شد. برای درک این دوره از تاریخ ایالات متحده:
- جو بایدن رئیس جمهور بود.
- تا خروج آمریکا از افغانستان هنوز شش ماه مانده بود.
F-15EX مشتق شده از:
- F-15E Strike Eagle (با نام مستعار “Mudhen”)، خود یک جنگنده و بمب افکن چند منظوره، که اولین پرواز خود را در ۱۱ دسامبر ۱۹۸۶ انجام داد. و
- خانواده هواپیماهای F-15 Advanced Eagle که در ۲۰ فوریه ۲۰۱۳ معرفی شد.
ارتقاهای صورت گرفته در نسخه های مختلف اف-۱۵
بنابراین Eagle II چه برتری هایی نسبت به انواع قبلی خود (نسخه «چارلی» تک سرنشین و «اکو» دو صندلی [با استفاده از الفبای آوایی ناتو]) دارد؟
- سیستم جنگ الکترونیکی سیستم هشدار غیرفعال/فعال و بقا ایگل
- کابین دیجیتال
- کامپیوتر ماموریت پیشرفته نمایشگر هسته پردازشگر II (ADCP-II) ساخت Honeywell
- کنترلگرهای پرواز با سیم
علاوه بر این، والریا اینسینا به نقل از ژنرال دوک زی ریچاردسون که در آوریل ۲۰۲۱ در مقاله ای برای دیفنس نیوز گفت:
«مهم‌تر از همه، ستون فقرات معماری باز هواپیما است که به نیروی هوایی اجازه می‌دهد تا این هواپیما را به‌سرعت بروزرسانی کند و قابلیت‌های جدیدی به آن اضافه نماید.»
خلبانان ایگل F-15EX را با F-15C مقایسه می کنند
مقایسه روی کاغذ و روایت تفاوت های بین ایگل های قدیمی و جدیدتر یک چیز است، اما به قول جاودانه ساموئل لانگهورن کلمنس (۳۰ نوامبر ۱۸۳۵- ۲۱ آوریل ۱۹۱۰)، که بیشتر با نام مارک تواین شناخته می شود:
«اگر گربه را از دم بگیرید چیزهایی یاد می گیرید که به هیچ شکل دیگری نمی توانید یاد بگیرید.»
طبق گفته خلبانانی که هم ایگل های قدیمی و هم جدیدتر را کنترل کرده اند، یعنی هم با F-15C و هم F-15EX پرواز کرده اند، تفاوت قابل توجهی بین آنها وجود دارد.
اسناد وزارت دفاع ایالات متحده به نقل از خلبان اسکادران جنگنده ۱۲۳اُم، سرهنگ دوم جوئل «ترمو» تزینگ از بال ۱۴۲ گارد ملی اوریگان (با نام مستعار «ردهاوکس») که در حال آموزش برای انتقال از F-15C به F-15EX بود، در این باره می گوید:
«تصور من از F-15EX پس از پرواز برای اولین بار این بود که هواپیمای فوق العاده و شگفت انگیزی است. موتورها این احساس را دارند که قدرت بسیار بیشتری نسبت به موتورهای مدل C دارند و رادار و آویونیک نیز یک پیشرفت نسلی نسبت به F-15C دارند».
جابجایی بین هواپیماها برای خلبانان با تجربه زیاد طول نمی کشد. استیو کانکلین، سخنگوی اسکادران ۱۴۲، به مجله Air & Space Forces Magazine گفته که آموزش خلبان مدل C برای پرواز با EX تنها حدود دو هفته طول می کشد.
اما یک خلبان سابق Mudhen دیدگاه انتقادی تری در مورد برتری های F-15EX در کانال یوتیوب خود به اشتراک گذاشته است.
سرگرد سابق نیروی هوایی رایان بودنهایمر در سال ۲۰۲۳ در کانال یوتیوب خود [Max Afterburner] گفت: «وقتی به این چیز نگاه می‌کنم، کمی بزاق در دهانم ترشح می‌شود. F-15E فوق العاده بود اما صفحه نمایش های آن کوچک بودند، نیاز به بروزرسانی داشتند، و بسته به نور بیرون به سختی می شد دید.»
«این یک تقویت نیروی چند برابری و بزرگ خواهد بود، زیرا آگاهی موقعیتی شما را افزایش می‌دهد و به شما این امکان را می‌دهد که فقط نفس بکشید و ببینید چه اتفاقی در حال رخ دادن است، بدون اینکه نگران بوده و اضطراب داشته باشید.»
