عملیات ثامن‌الائمه (ع) نخستین عملیات از چهار عملیات بزرگ و موفق «ثامن‌الائمه (ع)»، «فتح‌المبین»، «طریق‌القدس» و «بیت‌المقدس» است که برای آزادسازی مناطق اشغالی انجام شد.
آبادان از شهر‌های مهم استان خوزستان است که به شکل مثلث بوده و قائده آن به سمت خلیج فارس و رأس آن به سوی خرمشهر است. این شهر بواسطه وجود صنعت نفت از سال ۱۲۹۱ هجری شمسی مورد توجه قرار گرفت و تصفیه‌خانه‌های عظیم نفت در این شهر بوجود آمد.
اوایل تجاوز رژیم بعثی عراق این شهر مورد طمع دشمن قرار گرفت و به صورت نعلی شکل به محاصره آنها درآمد. محاصره آبادان برگ برنده‌ای در دست ارتش عراق بود تا در موقعیت مناسب بتواند اراده خود را به مقابل تحمیل کند. ورود و خروج به این شهر تنها از طریق دریا ممکن بود و مردم مقاوم این شهر همچنان پایدار بودند.
با حصر آبادان، امام خمینی (ره) در یک دستور قاطع فرمودند: «حصرآبادان باید شکسته شود.»
از آنجا که وسعت منطقه عملیاتی بالغ بر ۱۳۰ کیلومترمربع بود و حوزه دید بسیار وسیعی داشت، امکان اختفای تحرکات نظامی در طول روز میسر نبود لذا مقرر شد عملیات در تاریکی شب انجام شود تا دشمن نتواند از نیرو‌های زرهی خود بهره لازم را ببرد.
سرانجام عملیات ثامن‌الائمه (ع) با هدف انهدام نیرو‌های دشمن در شرق کارون و تصرف و این منطقه، در ساعت یک بامداد پنجم مهرماه سال ۱۳۶۰ با رمز مقدس ” نصرمن‌الله و فتح قریب ” شروع شد.
این عملیات با همکاری ارتش، سپاه، بسیج و نیرو‌های ژاندارمری انجام شد و نیرو‌های عمل کننده در این عملیات بزرگ از «لشگر ۷۷ خراسان» شامل سه تیپ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ۱۶ گردان نیروی پیاده در سازمان سه قرارگاه تیپی، «تیپ ۳۷ زرهی شیراز»، «گردان ۲۵۱ تانک» از «لشگر ۱۶ زرهی»، «گردان ۱۰۷ ژاندارمری»، «گروه رزمی ۲۹۱ تانک» بودند و جهادسازندگی علاوه بر احداث جاده ” وحدت ” در فروردین ۱۳۶۰، امور مقدماتی عملیات را انجام دادند.
نیرو‌های سپاه اسلام با عبور از میدان‌های مین و تله‌های انفجاری و موانع ایذائی در حالی که به شدت با آتشبار‌های خطوط پشتیبانی حمایت می‌شدند به مواضع دشمن یورش برده و دشمن را سخت غافلگیر کردند. همچنین به سرعت خاکریز‌های مقدماتی دشمن تسخیر شد و نیرو‌های دشمن مورد تعقیب قرار گرفتند.
لشکر زرهی عراق با قدرت تمام درهم کوبیده شده و نیرو‌های آن تحت تعقیب قرار گرفتند. با فرار دشمن به غرب کارون، بهترین موضع پدافندی و ضدپاتک نصیب نیرو‌های ایران شد. پس از دو روز نبرد بی‌امان رزمندگان اسلام، پس‌مانده‌های ارتش بعثی به غرب کارون فرار کرده و در آنجا زمین‌گیر شدند.
این عملیات نتایجی را، چون خارج شدن قوای دشمن از شهر آبادان، آزاد شدن دو جاده مهم اهواز – آبادان و ماهشهر _ آبادان و آزادسازی کامل شرق کارون به وسعت ۱۳۰ کیلومتر مربع در پی داشت.
با پیروزی درخشان سپاه اسلام در شکستن حصر آبادان، روحیه امید در سرتاسر جبهه‌ها و در میان مردم دمیده شد و سیل خروشان ملت با شادی و شور، بیش از پیش به سوی جبهه‌ها روانه شدند.
عملیات ثامن‌الائمه (ع) به منزله نقطه عطف و حلقه وصلی برای تغییر استراتژی جنگ از وضعیت گذشته به وضعیت جدید محسوب می‌شود. بعد از حذف بنی‌صدر، برای نخستین بار بود که نیرو‌های عمل کننده در این حد گسترده با هم ترکیب شده و به نحو شایسته‌ای با یکدیگر همکاری و هماهنگی می‌کردند به طوری که این اقدام الگوی مناسبی برای ادامه همکاری ارتش و سپاه در عملیات‌های دیگر شد.
منبع: ایسنا
