استیون اسپیلبرگ، کارگردان برجسته هالیوود، با ثروتی معادل ۵.۳ میلیارد دلار، پس از جورج لوکاس در رتبه دوم ثروتمندترین کارگردانان جهان قرار دارد. منابع درآمد او متنوع است؛ از فروش فیلم‌هایش که مجموعاً بیش از ۱۰ میلیارد دلار فروش داشته‌اند، تا سود حاصل از استودیوی دریم‌ورکس که در اواسط دهه ۹۰ با دیوید گفن تأسیس کرد. علاوه بر این، اسپیلبرگ از هر بلیط فروخته شده در پارک‌های موضوعی یونیورسال نیز سهمی دریافت می‌کند، چرا که مجموعه‌های ایندیانا جونز و پارک ژوراسیک او بخش مهمی از جاذبه‌های این پارک‌ها هستند.
دستمزد قابل توجه اسپیلبرگ برای «فهرست شیندلر»
با وجود ثروت هنگفت کنونی، اسپیلبرگ در سال ۱۹۹۴، زمانی که هنوز به این میزان از ثروت دست نیافته بود، تصمیمی شگفت‌انگیز گرفت. او از دریافت کل دستمزد خود برای فیلم «فهرست شیندلر» چشم‌پوشی کرد. این فیلم با فروشی معادل ۳۲۲ میلیون دلار، می‌توانست سود قابل توجهی برای اسپیلبرگ به همراه داشته باشد، اما او تصمیم گرفت از این درآمد صرف نظر کند.
دلایل اسپیلبرگ برای رد دستمزد خود
در مصاحبه‌ای با برنامه Today، اسپیلبرگ دلیل این تصمیم را اینگونه بیان کرد: «وقتی تصمیم گرفتم فهرست شیندلر را بسازم، با خودم گفتم اگر این فیلم سودی داشته باشد، نباید به من یا خانواده‌ام برسد، بلکه باید به جهان بازگردد.» او دستمزد این فیلم را «پول خون» نامید و معتقد بود که نمی‌تواند از داستانی درباره رنج و مرگ انسان‌ها سود ببرد.
روایتی تأثیرگذار از هولوکاست
«فهرست شیندلر» بر اساس رمان «کشتی شیندلر» نوشته توماس کنیلی استرالیایی ساخته شده است. این فیلم داستان اسکار شیندلر، صاحب کارخانه‌ای را روایت می‌کند که ابتدا با هدف سود بیشتر از کارگران یهودی استفاده می‌کرد، اما با آگاهی از وسعت آزار و اذیت یهودیان توسط حکومت نازی، تصمیم گرفت جان هر چه بیشتر از آنها را نجات دهد. تخمین زده می‌شود که شیندلر جان حدود ۱۲۰۰ یهودی را نجات داده است.
سرنوشت دستمزد اسپیلبرگ چه شد؟
اسپیلبرگ دستور داد تا سهم او از درآمد فیلم به بنیاد شوآ (Shoah) دانشگاه کارولینای جنوبی اهدا شود. این سازمان غیرانتفاعی با بازماندگان و شاهدان هولوکاست مصاحبه می‌کند. امروزه، آرشیو این بنیاد شامل بیش از ۱۱۵,۰۰۰ ساعت فیلم است که تجربیات افراد مختلف را ثبت کرده است.
اسپیلبرگ امیدوار است که این مجموعه در مدارس، کتابخانه‌ها و موزه‌های هولوکاست در سراسر جهان مورد استفاده قرار گیرد تا نسل جوان را آگاه کند.
چالش‌های ساخت «فهرست شیندلر»
جالب است بدانید که اسپیلبرگ در ابتدا مطمئن نبود که برای کارگردانی این فیلم به اندازه کافی پخته باشد. او حتی با کارگردانان مشهور دیگری مانند رومن پولانسکی، سیدنی پولاک، بیلی وایلدر و برایان دی پالما برای کارگردانی این فیلم تماس گرفت، اما همه آنها از پذیرش این مسئولیت سر باز زدند.
انگیزه نهایی برای ساخت فیلم
اسپیلبرگ زمانی تصمیم گرفت خودش کارگردانی فیلم را بر عهده بگیرد که متوجه شد انکارکنندگان هولوکاست در رسانه‌ها مورد توجه قرار گرفته‌اند و نئونازیسم پس از سقوط دیوار برلین رو به افزایش است. او احساس کرد می‌تواند با ساخت این فیلم، نقشی در جلوگیری از گسترش این تفکر ایفا کند.
شرط جالب یونیورسال برای ساخت «فهرست شیندلر»
سید شاینبرگ، مدیر اجرایی یونیورسال، نگران بود که ساخت این فیلم اسپیلبرگ را دچار آسیب روحی کند. به همین دلیل، او به شرطی با ساخت «فهرست شیندلر» موافقت کرد که اسپیلبرگ ابتدا «پارک ژوراسیک» را بسازد. بودجه اولیه فیلم تنها ۲۲ میلیون دلار تعیین شد، زیرا تصور می‌شد فیلم‌های مربوط به هولوکاست سودآور نیستند. اما «فهرست شیندلر» این تصور را تغییر داد.
