به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه معاصر، حقوق کارگران از کار افتاده چقدر است؟ این سوالی است که در اندیشه معاصر به پاسخ آن می پردازیم و شرایط از کارافتادگی قانون تامین اجتماعی و نحوه محاسبه مزد یا حقوق متوسط ماهانه کارگران را بررسی خواهیم کرد.
حقوق کارگران از کار افتاده چقدر است؟| شرایط از کارافتادگی قانون تامین اجتماعی+ نحوه محاسبه مزد یا حقوق متوسط ماهانه کارگران
قانون تأمین اجتماعی (تصویب شده در سال ۱۳۵۴) در برخی بخش‌ها به‌طور خاص به موضوع ازکارافتادگی پرداخته است، اما این مباحث نشان‌دهنده کمبود برخی جزئیات هستند. به عنوان مثال، مفاهیمی مانند «از کارافتادگی جزئی» و «از کارافتادگی کلی» در این قانون به‌طور کلی ذکر شده‌اند و توضیحات بیشتری در این زمینه ارائه نشده است. در نتیجه، تشخیص مصادیق این موارد به عهده ناظران، بازرسان و کمیته‌های مربوطه گذاشته شده است.
حقوق کارگران از کار افتاده چقدر است؟
قانون مهم دیگر در این حوزه (بیمه از کار افتادگی) مربوط به اصل بیست و نهم قانون اساسی می‌شود. بر طبق این اصل، همه افراد می‌توانند از خدمات بیمه تامین اجتماعی مانند بازنشستگی، دریافت حقوق بیکاری، پیری، از کارافتادگی، در راه‌ماندگی، بی‌سرپرستی، حوداث و سوانح، خدمات بهداشتی، خدمات درمانی، مراقبت‌های پزشکی به صورت بیمه استفاده کنند.
با این توصیف، تامین از کارافتادگان مشمول بیمه تامین اجتماعی به ویژه برای افرادی که در حین کار دچار از کارافتادگی هستند، برعهده سازمان تامین اجتماعی و سازمان‌های اقمار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گذاشته شده است.
با این ترتیب، به صورت جسته و گریخته می‌بینیم که هستند افرادی که در اثر رفت و آمد به محل کار نیز آسیب دیدند اما چون برخی کمیته‌ها این موارد را جزئی از فرآیند کار نمی‌بینند، مورد آسیب دیده را ذیل «ازکارافتادگی ناشی از بیماری» دسته‌بندی می‌کنند و به این ترتیب این افراد مبلغ حداقل مستمری که مشمول افراد دچار «از کارافتادگی به علت کار» را دریافت نمی‌کنند.
ح. الف (مستمری‌بگیر از کار افتاده سازمان تامین اجتماعی در مشهد) که سال‌ها پیش حین بازگشت از کار دچار ضایعه نخاع گردن ناشی از تصادف شده و تقریبا از ناحیه پایین‌تر از گردن فلج شده است، از این دسته افراد شناخته می‌شود.
وی که با وجود پیگیری‌ها ذیل عنوان «ازکارافتادگی غیرکلی» و «ازکارافتادگی ناشی از بیماری» دسته‌بندی شده، به خاطر آنکه تنها کمتر از ۱۰ سال سابقه بیمه داشته، به همراه مقرری برخی نهادهای خیریه‌ای کمتر از ۹ میلیون تومان دریافت می‌کند. او می‌گوید: بخشی از سوابق بنده در قالب ۳۰ ماه خدمت سربازی در مناطق عملیاتی بوده که برای خریدن آن و افزودنش به سوابق باز هم مشکل مالی دارم.
این مستمری‌بگیر سازمان تامین اجتماعی تاکید کرد: مسئله این است که ما به‌عنوان از کارافتادگانی که خود در از کارافتادگی وعدم امکان کار کردن خود نقشی نداشتیم و بخاطر شرایط جسمی امکان کار کردن تا زمان سن بازنشستگی را نداریم و حالا که به سن بازنشستگی رسیده و مستمری می‌گیریم، بخاطر از کار افتادگی و کمتر بودن سابقه، کمتر از حداقل دریافت می‌کنیم. این درحالی است که هزینه درمان ما نیز بسیار بالاست و بخش قابل توجهی از داروهای ما که برای جلوگیری از افزایش درد و بیماری است، به خاطر خارجی بودن مشمول بیمه نیستند. برای مثال بنده که دچار مشکل نخاعی و عدم حرکت بودم، نیازمند داروی نوروبیون هستم که تنها مدل خارجی و بسیار گران آن را باید استفاده کنم تا بتوانم دوام بیاورم.
او در پایان تصریح کرد: قطعا با مستمری کمتر از ۱۰ میلیون تومان، افراد سالم نیز به‌عنوان مستمری‌بگیر نمی‌توانند امرار معاش کنند. این درحالی است که ما مستمری‌بگیران ازکارافتاده برخلاف باقی بازنشستگان نمی‌توانیم در کنار مستمری، فرصت شغلی برای بهبود وضعیت معاش خود داشته باشیم و همین مشکلات ما را بغرنج‌تر می‌کند.
چه مستمری‌بگیرانی مشمول ماده ۱۱۱ قانون تامین اجتماعی و حداقل‌بگیری هستند؟
علیرضا حیدری (نایب رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری و کارشناس تامین اجتماعی) در رابطه با مشکلات این بخش از بازنشستگان زیرحداقل بگیر و ازکارافتادگان گفت: صندوق تامین اجتماعی یک صندوق بیمه‌گر با منطق اقتصادی است و قاعدتاً هرکس به میزان آورده خود از آن بهره‌مند می‌شود. از سال‌ها پیش که قانون چنان بوده که افراد دارای سابقه کمتر از ده سال، با هر میزان از سابقه اگر به سن بازنشستگی می‌رسیدند، با ۱۰ سال سابقه (یعنی با یک سوم حداقل مستمری) بازنشسته شده و حقوق مستمری برای آن‌ها برقرار می‌شد. این افراد مشمول ماده ۹۶ و ۱۱۱ قانون تامین اجتماعی که تناسب حقوق بازنشستگی با حداقل معیشت برایشان قید شده نمی‌شوند.
وی افزود: به هرحال در قانون تامین اجتماعی ما با دو نوع از کارافتادگی «ناشی از شغل» و ازکارافتادگی «ناشی از بیماری» داریم که اولی مشمول ماده ۱۱۱ و ماده ۹۶ قانون تامین اجتماعی است. یعنی با هر میزان از سابقه بیمه (حتی یک روز) اگر توسط بازرسان کار و بازرسان تامین اجتماعی اثبات شود که فرد در شرایط کار و به واسطه کار یا ماموریت یا حتی ایاب و ذهاب به مسیر دچار نقص عضو و ازکارافتادگی شود، مشمول ماده ۱۱۱ تامین اجتماعی شده و باید از حداقل حقوق مستمری کامل (۳۰ روزه) برخوردار باشد.
حیدری تصریح کرد: اما اگر کارگری در شرایطی باشد که به هر ترتیب کمیته مربوطه و بازرسان تامین اجتماعی و وزارت کار تشخیص دهند که آسیب و از کارافتادگی وی ناشی از بیماری یا هر دلیل غیرشغلی بوده، فرد را ذیل ازکارافتادگی ناشی از بیماری طبقه‌بندی کرده و در نتیجه همین امر باعث می‌شود که فرد در صورت داشتن سابقه کمتر از ۱۰ سال، مانند همه کسانی که با سابقه کمتر از ۱۰ سال به سن بازنشستگی می‌رسند، با مستمری کمتر از حداقل بازنشسته شده و حدود یک سوم مستمری حداقل را دریافت کنند.
این فعال حقوق بازنشستگان تاکید کرد: بازنشستگان و ازکارافتادگانی که این مشکل را دارند، باید بتوانند درمقابل بازرسان و رسیدگی کنندگان به پرونده خود استدلال کنند که چرا ازکارافتادگی آن‌ها مرتبط با شغل آن‌هاست. برای مثال طبق قانون اگر وسیله یا شرایط خاص برای ایاب و ذهاب کارگر به محل ماموریت یا کار تحت تاثیر کارفرما باشد، این ازکارافتادگی مرتبط با شغل تلقی شده و فرق به عنوان مشمول ماده ۱۱۱ قانون تامین اجتماعی باید به اندازه حداقل لازم برای گذران آبرومند یک زندگی و درمان کاملاً رایگان بهره‌مند باشد.
این کارشناس حوزه تامین اجتماعی در پایان خاطرنشان کرد: این درست است که سازمان تامین اجتماعی و سایر صندوق‌های بیمه‌گر منطق اقتصادی داشته و صندوقی امدادی نیستند، اما زندگی شرافتمندانه حق هر شهروندی است که به هر دلیلی از کارافتاده است، لذا در این موارد اگر هم صندوق‌های بیمه‌گر نمی‌توانند از نظر قانونی پوشش کافی به عمل آورند، دست کم باید نهادهای امدادی و حمایتی بتوانند پوشش مناسبی را برای یک زندگی آبرومندانه برای این عزیزان در کشور فراهم آورند.
شرایط از کارافتادگی قانون تامین اجتماعی
فصل ششم مواد ۷۰ الی ۷۵ از قانون تامین اجتماعی موضوع از کارافتادگی را مشخص کرده است.
در ابتدا بیمه شده باید تحت مداوا و نظر پزشک معالج قرار گرفته و پس از طی مراحل درمانی و خدمات توانبخشی نتواند بهبودی خود را به دست بیاورد.
پس از طی روند کامل درمان و عدم بهبودی کامل پزشک معالج با تکمیل فرم معرفی بیمه شده به کمسیون پزشکی (دانلود فرم) موضوع ماده ۹۱ قانون تامین اجتماعی بیمه شده را به کمسیون معرفی می نماید.
شعبه مربوطه تامین اجتماعی معرفی بیمه شده را به همراه مستندات روند درمانی و پرونده تامین اجتماعی به کمسیون پزشکی موضوع ماده ۹۱ قانون تامین اجتماعی ارجاع می دهد.
کمسیون پزشکی مزبور طبق مقررات و ضوابط مربوطه بیمه شده را معاینه و در خصوص از کار افتادگی وی نظر می دهد.
درصدهای از کارافتادگی قانون تامین اجتماعی
نظر کمسیون پزشکی در سه حالت خواهد بود:
الف- از کار افتادگی کلی
کاهش قدرت کار ۶۶ درصد و بیشتر از آن باشد.
ب- از کار افتادگی جزئی
کاهش قدرت کار از ۳۳ تا ۶۶ درصد و به علت حادثه ناشی از کار باشد.
ج- غرامت نقص مقطوع
کاهش قدرت کار از ۱۰ تا ۳۳ درصد و به علت حادثه ناشی از کار باشد .
مستمری و غرامت پرداختی از کارافتادگی قانون تامین اجتماعی
از کارافتادگی کلی
حقوق ۳۰ روز پرداخت خواهد شد. (ماده ۷۲ قانون تامین اجتماعی)
از کار افتادگی جزئی
به اندازه درصد از کارافتادگی ضرب در حقوق از کار افتادگی کامل پرداخت خواهد شد.( ماده ۷۳ قانون تامین اجتماعی)
غرامت نقص مقطوع
به اندازه ۳۶ برابر مستمری از کار افتادگی کلی ضرب در درصد از کار افتادگی (ماده ۷۴ قانون تامین اجتماعی)
مبلغ و میزان مستمری و غرامت پرداختی از کارافتادگی
از کارافتادگی کلی
مستمری از کارافتادگی کلی = یک سی ام مزد ماهیانه (حقوق) ضرب در سنوات پرداخت حق بیمه
شرایط تعدیل مستمری
مستمری از کارافتادگی کلی باید بین ۵۰% تا ۱۰۰% حقوق متوسط ماهیانه بیمه شده باشد.
بیمه شده دارای فرزند یا همسر یا پدر یا مادر تحت تکفل : اگر مستمری محاسبه شده در بند قبلی کمتر از ۶۰% حقوق متوسط ماهیانه بیمه شده باشد معادل ۱۰% مستمری استحقاقی به عنوان کمک اضافه خواهد شد. جمع مستمری و کمک نباید از ۶۰% حقوق متوسط ماهیانه بیشتر باشد.
شرایط تکفل :
شوهر تحت تکلف زن
سن شوهر بیش از ۶۰ سال یا ۲-شوهر از کارافتاده کلی بوده و ناشی از آن مستمری نگیرد و معاش وی از زن باشد.
فرزند تحت تکلف پدر یا مادر
سن فرزندان کمتر از ۱۸ سال تمام باشد. (استثنا : برای فرزندان دختر نداشتن شوهر تا سن ۲۰ سالگی و یا اشتغال صرفا به تحصیل و یا در اثر بیماری و یا نقص عضو با تایید سازمان خدمات درمانی قادر به کار نباشد)
پدر تحت تکلف فرزند بیمه شده
سن پدر بیش از ۶۰ سال باشد و یا از کار افتاده کلی بوده و معاش وی از بیمه شده باشد.
مادر تحت تکلف فرزند بیمه شده
سن مادر بیش از ۵۰ سال باشد و یا از کار افتاده کلی بوده و معاش وی از بیمه شده باشد.
نحوه ی محاسبه مزد یا حقوق متوسط ماهانه کارگران
مزد و یا حقوق متوسط ماهانه مورد اشاره در متن مواد ۷۱ تا ۷۵ قانون تامین اجتماعی به صورت زیر محاسبه می شود:
(جمع کل مزد یا حقوق در ۷۲۰ روز قبل از وقوع حادثه ناشی از کار یا شروع بیماری حرفه ای منجر به از کار افتادگی) تقسیم بر (۷۲۰) و در نهایت حاصل تقسیم بر عدد ۳۰ ضرب می شود.
به عبارتی مزد و یا حقوق متوسط عبارت از میانگین حقوق ۷۲۰ روز گذشته بیمه شده است.
منظور از حقوق متوسط روزهای گذشته مبلغی است که طبق آن حق بیمه واریز شده است نه حقوق دریافتی در حین اشتغال.
فصل ششم مواد ۷۰ الی ۷۵ از قانون تامین اجتماعی موضوع از کارافتادگی را مشخص کرده است.
در ابتدا بیمه شده باید تحت مداوا و نظر پزشک معالج قرار گرفته و پس از طی مراحل درمانی و خدمات توانبخشی نتواند بهبودی خود را به دست بیاورد.
پس از طی روند کامل درمان و عدم بهبودی کامل پزشک معالج با تکمیل فرم معرفی بیمه شده به کمسیون پزشکی (دانلود فرم) موضوع ماده ۹۱ قانون تامین اجتماعی بیمه شده را به کمسیون معرفی می نماید.
شعبه مربوطه تامین اجتماعی معرفی بیمه شده را به همراه مستندات روند درمانی و پرونده تامین اجتماعی به کمسیون پزشکی موضوع ماده ۹۱ قانون تامین اجتماعی ارجاع می دهد.
کمسیون پزشکی مزبور طبق مقررات و ضوابط مربوطه بیمه شده را معاینه و در خصوص از کار افتادگی وی نظر می دهد.
درصدهای از کارافتادگی قانون تامین اجتماعی
نظر کمسیون پزشکی در سه حالت خواهد بود:
الف- از کار افتادگی کلی
کاهش قدرت کار ۶۶ درصد و بیشتر از آن باشد.
ب- از کار افتادگی جزئی
کاهش قدرت کار از ۳۳ تا ۶۶ درصد و به علت حادثه ناشی از کار باشد.
ج- غرامت نقص مقطوع
کاهش قدرت کار از ۱۰ تا ۳۳ درصد و به علت حادثه ناشی از کار باشد .
مستمری و غرامت پرداختی از کارافتادگی قانون تامین اجتماعی
پایان/*
اندیشه معاصر را در ایتا، روبیکا، پیام رسان بله و تلگرام دنبال کنید.
