همزمان با ابراز خوشبینی وزیر خارجه آمریکا در مورد رسیدن به آتشبس احتمالی در جنگ غزه، دستیابی به چنین هدفی در شرایط کنونی بسیار دشوار به نظر میرسد.
آنتونی بلینکن در حالی برای نهمین بار در ۱۱ماه اخیر به غرب آسیا آمده (فلسطین اشغالی، قطر و مصر) که دولت جوبایدن با هدف بهرهبرداری سیاسی به هر طریق ممکن مُصر به انعقاد تفاهمنامهای میان حماس و رژیم صهیونیستی تا پیش از انتخابات این کشور در ۱۵ آبان است.
اما شرایط موجود، دستیابی به چنین هدفی را بسیار سخت کرده است. مهمترین مانع بر سر راه آتشبس، کارشکنی مداوم نخستوزیر صهیونیستی است که هر لحظه با مطرح کردن خواستهای جدید، هر ابتکاری در رسیدن به صلح را ناکام میگذارد. اکنون دو مطالبه نتانیاهو بیش از همه، مسیر کنونی را با چالش مواجه کرده است. نخست، تلاش وی برای دریافت تعهد کتبی از آمریکاست تا او بتواند با وجود امضای توافق آتشبس، همچنان به حملات خود علیه غزه ادامه دهد! موضوع دوم تأکید وی بر ادامه استقرار نظامیان رژیم در دو محور نتزاریم و فیلادلفیاست؛ موضوعاتی که بعید است حماس با آنها موافقت کرده و با این شروط حاضر به پذیرش آتشبس شود. کریدور فیلادلفیا نوار مرزی ۱۴کیلومتری میان غزه و مصر است که گذرگاه رفح در آن قرار دارد. محور ۶ کیلومتری نتزاریم نیز منطقه شمال غزه را از جنوب آن جدا میکند.
همه آتشها از گور نتانیاهو برمیخیزد
سنگاندازی نتانیاهو در مسیر صلح حتی صدای حامیان وی را درآورده است. بر این اساس، دیروز یک مقام ارشد آمریکایی که نخواست نامش فاش شود، ضمن انتقاد از رویکرد حداکثرگرایانه نخستوزیر رژیم صهیونیستی گفت: بنیامین نتانیاهو، بزرگترین مانع رسیدن به توافق آتشبس در غزه است. وی با افزودن پیششرطهای جدید به توافق صلح پیشنهادی آمریکا، عملاً مسیر مذاکرات را به بنبست کشانده و در عین حال حماس را متهم به شکست مذاکرات میکند. یائیر لاپید، رهبر مخالفان نتانیاهو هم نخستوزیر را متهم به خرابکاری و کارشکنی در روند مذاکرات صلح با حماس کرد و توییتی نوشت: باید به کارشکنی نتانیاهو در مذاکرات پایان دهیم. ما هماکنون نیازمند رسیدن به توافق صلح با حماس هستیم، پیش از آنکه تمامی اسرای ما در غزه جان بسپارند.
به بنبست خوردن تمام ابتکار عملها برای رسیدن به صلح در غزه به علت نوع رویکرد نتانیاهو در حالی است که در این میان، مقامات ایالات متحده همچنان تلاش دارند همه چیز را عادی و رو به جلو جلوه دهند. آنتونی بلینکن روز سهشنبه هنگامی که در فلسطین اشغالی به سر میبرد، با هدف انداختن توپ در زمین حماس مدعی شد رژیم صهیونیستی با خروج بخشی از نیروهایش از نوار غزه موافقت کرده است. با این حال کمی بعد وبگاه بلومبرگ گزارش کرد تلاشهای بلینکن در راستای برقراری آتشبس، شکستخورده است. این رسانه نوشت: با وجود تلاشهای واشنگتن برای مقصر جلوهدادن حماس، بهوضوح مشخص است نتانیاهو این بار هم با مطرحکردن شروط بیشتر، مذاکرات را منحرف کرده است. او روز سهشنبه اعلام کرده «هرگز جنگ غزه را متوقف نخواهیم کرد و پیشنهادهای ارائه شده برای آتشبس مردود است».
غزه برگ بازی سیاسی دموکراتها
سیدهادی سیدافقهی، کارشناس ارشد مسائل غرب آسیا در تحلیل اتفاقات اخیر و با اشاره به مهمترین موضوعات چالشی برای رسیدن به آتشبس در غزه، گفت: امروز تنها شخصیتی که از برقراری آتشبس در غزه متحمل ضرر میشود و حتی آن را بهعنوان پایان حیات سیاسی خود میداند، شخص نتانیاهو است، بهطوریکه پس از برقراری آتشبس، نخستوزیر رژیم صهیونیستی توسط احزاب داخلی و مردم در سرزمینهای اشغالی محاکمه و حتی زندانی خواهد شد و این مسئله سبب شده وی از ادامه جنگ استقبال کند.
دیپلمات پیشین کشورمان درخصوص حضور وزیر خارجه آمریکا در منطقه و نتیجه دیدارهای او با مقامات اسرائیلی، افزود: آنتونی بلینکن بهعنوان نماینده حزب دموکرات آمریکا سعی دارد تا پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، سند برقراری آتشبس میان حماس و تلآویو را به نام بایدن ثبت کند تا در کارزارهای انتخاباتی، بهعنوان برگ برندهای در اختیار کامالا هریس (نامزد دموکراتها) قرار بگیرد و اینگونه آرای رنگینپوستان، اعراب مسلمان و… را به خود جلب کند.
سیدافقهی تأکید کرد: بلینکن با سفر به قاهره، دوحه و تلآویو سعی داشت مسیر مذاکره را براساس ملاحظات و خواستههای واشنگتن پیش ببرد و از سوی دیگر در دیدار روز اخیر با نتانیاهو در تلآویو، تلاش کرد نظر مثبت نخستوزیر رژیم صهیونیستی برای برقراری آتشبس در غزه را بگیرد، اما نتانیاهو نه تنها به این موضوع توجه نکرد بلکه بلینکن را با توجیهات خود سر کار گذاشت.
وی ادامه داد: متأسفانه بلینکن شخصیت دروغگویی است، چراکه وی پس از دیدار با نتانیاهو اعلام کرد نخستوزیر اسرائیل با کلیت طرح بایدن موافقت کرده و حماس باید پاسخ خودش را در این زمینه ابراز کند، ولی نماینده حماس اعلام کرد روز اول مذاکرات خواستهها و ملاحظات خود در آتشبس را بیان کرده بودند، اما نتانیاهو قصد دارد با فرافکنی و ایجاد چالش، این مذاکرات را به سمت شکست پیش ببرد. تمام تلاش وزیر خارجه آمریکا در برقراری آتشبس در غزه تنها به نفع رژیم صهیونیستی است.
این کارشناس مسائل منطقه درباره چرایی سنگاندازی نتانیاهو در مسیر توافق افزود: نتانیاهو بهخوبی میداند اگر به سمت توافق و آتشبس در غزه برود برخی از وزرای کابینهاش بهخصوص جریان تندرو افراطی شامل ایتمار بنگویر و بزالل اسموتریچ از سمت خود کنارهگیری خواهند کرد و این مسئله سبب انحلال کابینه وی خواهد شد. از سوی دیگر، کنست (پارلمان رژیم صهیونیستی) نیز منحل و زمینه انتخابات زودهنگام در سرزمینهای اشغالی فراهم خواهد شد. پس او با پیش کشیدن ایده ماندن در محور نتزاریم و فلادلفیا تمایل دارد همچنان منافع خود را تأمین کند و برای او آنچه بر سر فلسطینیها و حتی اسرای صهیونیست میآید کمترین اهمیتی هم نخواهد داشت.
نتانیاهو به دنبال خرید زمان
ابوالفضل ظهرهوند نیز معتقد است امروز پس از گذشت بیش از ۱۰ماه از عملیات طوفانالاقصی، بزرگترین بازنده جنگ در غزه، نخستوزیر رژیم صهیونیستی است، بهصورتیکه اگر وی آتشبس در غزه را بپذیرد با وضعیت دشواری از سوی اعضای کابینه، بهخصوص جریان مذهبی افراطی (حریدیها) مواجه خواهد شد و حتی در معرض محاکمه و زندانی شدن قرار خواهد گرفت. این در حالی است که اگر عملیات وعده صادق ۲ جمهوری اسلامی ایران در برابر ترور شهید هنیه اتفاق بیفتد نه تنها رژیم صهیونیستی تا مرز فروپاشی پیش خواهد رفت بلکه نتانیاهو نیز در سن ۷۵سالگی، حیات سیاسی خود را از دست خواهد داد.
این کارشناس ارشد مسائل غرب آسیا تصریح کرد: با این تفاسیر، واشنگتن و حتی بسیاری از اعضای کابینه نتانیاهو برای برقراری آتشبس به او فشار میآورند، اما نتانیاهو تمایلی به برقراری صلح در غزه و آزادی اسرای نظامی این رژیم ندارد. در این میان، ایده حذف فیزیکی نتانیاهو از سوی گروههای مخالف دور از انتظار نیست، چراکه «یوآو گالانت» وزیر جنگ اسرائیل و نیز تیم مذاکرهکننده در نشستهای صلح، بارها به مواضع نخستوزیر و اصرار وی برای ادامه جنگ در غزه اعتراض داشتهاند.
دیپلمات پیشین کشورمان با بیان اینکه اصرار بر ماندن نظامیان رژیم در محور فیلادلفیا و نتزاریم بسیار مهم و چالشبرانگیز است، اظهار کرد: اصرار برای حضور نظامی ارتش رژیم صهیونیستی در غزه برای در اختیار داشتن گذرگاههای امدادرسانی به مردم غزه است. اگر این مسئله در مذاکرات حل شود و این رژیم به تخلیه کامل نوار غزه پایبند باشد بزرگترین پیروزی برای حماس تلقی خواهد شد. در حال حاضر نتانیاهو به دنبال خریدن زمان تا هنگام برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکاست، بهطوریکه با پیروزی ترامپ در کارزار انتخاباتی بتواند جنگ را بهگونهای که تمایل دارد، خاتمه دهد. به همین دلیل وی خواهان گسترش جنگ در غزه و حتی لبنان است. اما دموکراتهای آمریکایی به دنبال جلوگیری از گسترش جنگ در منطقه و کسب امتیاز توافق آتشبس میان حماس و تل آویو هستند تا بتوانند از آن بهعنوان یکی از افتخارات خود در سیاست خارجی و کسب آرای مخالفان جنگ در انتخابات ریاست جمهوری کنند.
منبع: روزنامه قدس