خبرسازشدن نتایج یک تحقیق جدید علمی که نشان داد اسم افراد بر قیافه آنها هم تاثیر میگذارد بهانهای شد تا از چند پژوهش مشابه و جنجالی در همین باره بگوییم.
بعضی والدین امروزی در انتخاب نام برای فرزندشان به هر مسئلهای توجه میکنند، به جز این که این نام تاثیرات زیادی روی آینده او و حتی شخصیتش خواهد داشت. پژوهشهای متعدد نشان دادهاند که نام شما اهمیت بسیار زیادی در زندگی تاندارد. در واقع نام هر فرد هسته مرکزی شخصیت اوست. همچنین ناممان نشان میدهد ما که هستیم و مانند میراث و فرهنگ هر شخص عمل میکند. در واقع اسمها در شکلدادن شخصیت ما تاثیرگذار هستند و میتوانند تاثیرات مثبت و منفی روی آن بگذارند.
اسلام هم توجه ویژهای به این مسئله داشته و پیامبر اکرم (ص) در همین باره میفرمایند: «حق فرزند بر پدرش این است که نام نیکو برای او انتخاب نماید و او را به نیکی تربیت کند» (وسایل الشیعه). در این بین، مطالعهای که نتایج آن به تازگی منتشر شد، شواهدی مبنی بر تشابه ظاهر صورت یک فرد با اسم او را نشان داد. با این حال مشخص نیست که آیا ظاهر آن نوزادان در طول زمان به گونهای تغییر یافته که با اسمشان مطابقت یافته یا پای دلایل دیگری در میان است. محققان در مطالعه حاضر، این مسئله را با استفاده از شرکتکنندگان انسانی و الگوریتمهای یادگیری ماشینی مورد آزمایش قرار دادند. در پرونده امروز زندگیسلام و به بهانه نتایج این تحقیق علمی جدید از چند پژوهش دیگر میگوییم که درباره تاثیرات اسم افراد بر زندگیشان بوده است. همچنین یک روانشناس کودک از ضرورت توجه والدین برای انتخاب نام فرزند میگوید.
نحوه تاثیر اسم افراد بر قیافهشان
همانطور که گفته شد، نتایج یک تحقیق علمی از تاثیر اسم افراد بر قیافه آنها حکایت دارد. محققان در این آزمون از کودکان بین ۸ تا ۱۲ سال و بزرگ سالان بالای ۱۸ سال خواستند تا چهره و نام کودکان و بزرگ سالان را در یک آزمون چند گزینهای با هم تطبیق دهند. هم شرکتکنندگان کودک و هم بزرگ سال در تطبیق چهرههای بزرگ سالان با اسامی مربوطه خود به یک اندازه خوب بودند، اما نمیتوانستند همین کار را برای عکسهای کودکان ۹ یا ۱۰ ساله انجام دهند. حتی زمانی که این چهرههای جوان از نظر دیجیتالی پیر شده بودند تا شبیه بزرگ سالان به نظر برسند، شرکتکنندگان نمیتوانستند اسامی آنها را بهتر حدس بزنند. امری که به گفته پژوهشگران نشان میدهد ظاهر چهره افراد پس از دوران کودکی تغییر میکند تا در طول زمان بهتر با نام آنها مطابقت داشته باشد.
شباهت افراد با نامهای مشابه به یکدیگر
در آزمایش بعدی، الگوریتمهای یادگیری ماشینی برای پردازش مجموعه بزرگتری از دادههای تصویر چهره آموزش داده شدند. همانند نتایج انسانی، این الگوریتم هم نشان داد که بزرگ سالان با نامهای مشابه بیشتر از بزرگ سالان با نامهای متفاوت به یکدیگر شبیهتر هستند در صورتی که این موضوع درباره کودکانی با نامهای مشابه صادق نبود. یکی از محققان این پژوهش در این باره میگوید: «ما چیزی را ثابت کردیم که تاکنون آزمایش تجربی آن تقریباً غیرممکن بوده است. حالا ما بر اساس دادههای قوی میدانیم که اسم افراد میتواند ظاهر افراد را تحت تاثیر قرار دهد. یافتههای ما میتوانند به میزانی دخالت داشته باشند که سایر عوامل شخصی مهمتر از نام نظیر جنسیت یا قومیت را شامل شوند و بگویند که آنها هم ممکن است شخصیت افراد را شکل دهند».
کارکرد نامها شبیه «برچسبهای اجتماعی» است
تیم محققان نتیجهگیری کرده است که نامهای داده شده در بدو تولد به نوزادان «برچسبهای اجتماعی» هستند که میتوانند از طریق یک «پیشگویی خودانجام یا خودکامبخش» بر ظاهر فرد تأثیر بگذارند. این اصطلاح در مواردی به کار میرود که فردی چنان به «پیشگویی و پیشبینی» خود درباره موضوعی در آینده ایمان داشته باشد که ناخودآگاه رفتارش برای محقق ساختن آن همسو شده و به این دلیل سرانجام آن موضوع تحقق پیدا میکند. پژوهشگران در توضیح این امر میگویند که با گذشت سالها افراد ممکن است ویژگیها و انتظارات مرتبط با نام خود را درونی کنند و آنها را «آگاهانه یا ناخودآگاه، در هویت و انتخابهای خود» بپذیرند.
کلیشهای که از بدو تولد همراه ماست
محققان در بخش انتهایی نتیجهگیری تحقیق خود آوردهاند: «این نتایج نشان میدهد که افراد بر اساس کلیشهای که در بدو تولد به آنها داده میشود، رشد میکنند. ما موجوداتی اجتماعی هستیم که تحت تاثیر تربیت قرار میگیریم و یکی از منحصر به فردترین اجزای فیزیکی ما، ظاهر صورت ما، میتواند توسط یک عامل اجتماعی یعنی نام ما شکل بگیرد». نتایج تحقیق تازه در نشریه علمی آمریکایی «PNAS» منتشر شده است.
تاثیر نام افراد بر روابط اجتماعیشان
برای بررسی تاثیر اسم ما بر رفتار دیگران با ما، باید به پژوهشی اشاره کنیم که در سال ۲۰۲۲ در آلمان انجام شد. در آن از کاربران یک سایت دوستیابی سوال شد آیا مایل اند بر اساس نام، دیگران را برای دوست شدن دنبال کنند یا نه؟ «یوخن گبائر» پژوهشگر در دانشگاه مانهایم و همکارانش از جمله «ویبکه نبریش» دریافتند کسانی که در زمان تحقیق نامشان با فرهنگ آلمانیها سنخیت کمتری داشت، بیشتر درخواست دوستیشان رد شد تا کسانی که اسمشان با فرهنگ آلمانیها هماهنگتر بود. همچنین تحقیقات جدیدی که در آلمان در دست انتشارند، نشان دادهاند احتمال کمک به غریبهها با نامهایی که منفی ارزیابی میشدند، کمتر از احتمال کمک به غریبههایی بود که اسامیشان مثبت ارزیابی میشد. این مطالعه دوستیابی این را هم تایید میکند که دوستیابان با نامهای گفتهشده که بیشتر دست رد به سینهشان میخورد، معمولا تحصیلات و اعتمادبهنفس کمتری هم داشتند، انگار دست ردی را که در دوستیابی تجربه میکردند، بازتابی از کل زندگیشان بود؛ بنابراین این افراد، روابط اجتماعی کمتر و شکستخورده بیشتری داشتند.
تاثیر اسم بر شخصیت و اعتمادبهنفس
تاثیری که اسم افراد میتواند در نگرش دیگران به آنها و بر شخصیتی که در نتیجه آن پیدا میکنند، داشته باشد کمتر مورد توجه قرار میگیرد. دیوید ژو، روان شناسی که در دانشگاه آریزونا درباره روان شناسی اسم تحقیق میکند، میگوید: «از آن جا که اسم برای شناسایی فرد و برقراری ارتباط روزمره با او به کار میرود، مبنای درک فرد از خودش میشود، به خصوص در ارتباط با دیگران». البته که عوامل دیگری هم شخصیت ما را شکل میدهند، بخشی تحت تاثیر ژنتیک ماست، تجربههای رشد و بلوغ نقش بسیار مهمی دارند، همینطور معاشران ما و در نهایت نقشهایی که در کار و زندگی میپذیریم. اینها همه نقش دارند. در میان این همه عامل، نقشی که اسممان ایفا میکند، راحت فراموش میشود، نفوذی بسیار شخصی که بعد از تولد تحمیل میشود و آثارش معمولا در تمام عمر باقی میماند. این روان شناس آمریکایی در دهه ۲۰۰۰ مطالعهای انجام داد که نشان میداد حتی با در نظر گرفتن سابقه خانوادگی و نارضایتی کلی از زندگی، کسانی که نامشان را دوست ندارند، اعتماد به نفس هم ندارند. به احتمال زیاد یا، چون اعتمادبهنفس و عزت نفس ندارند اسمشان را دوست ندارند یا، چون اسمشان را دوست ندارند، اعتماد به نفس ندارند. حالا به هر دلیلی که باشد، او و نویسنده همکارش در این باره نوشتند: «این مسئله نشان میدهد که اسم افراد، نماد «خودشان» میشود».
تاثیر نام شما در میزان درآمدتان
نتایج یک تحقیق در سال ۱۹۴۸ در دانشگاه هاروارد نشان میدهد که افراد با نامهای غیرمعمول، نسبت به آنهایی که نامهای رایجتر دارند، شانس بیشتری برای اخراج از مدرسه یا دانشگاه داشته و نشانههایی از اختلالاتروانی در آنها بیشتر بوده است. محققان حدس میزنند که یک نام غیرعادی میتواند تاثیرات روانی منفی بر فرد داشته باشد. آنطور که مجله معتبر نیویورکر مینویسد، نامها بر انتخاب شغل، محل زندگی و همسر آینده افراد هم تاثیرگذارند. اگرچه برخی دانشمندان معتقدند که این تأثیر چشمگیر نیست، اما مطالعاتی در دانشگاه استکهلم سوئد نشان میدهد مهاجرانی که نامهای محلی خود را به نامهای نزدیکتر به فرهنگ کشور جدید تغییر دادهاند، بهطور میانگین ۲۶ درصد درآمد بیشتری نسبت به مهاجرانی دارند که با نامهای غیر رایج در آن کشور زندگی میکنند.
تاثیر نام بر قضاوت دیگران درباره شما
محققان دانشگاه نورث وسترن با بررسی سه هزار خانواده دریافتند که یک پنجم والدین از اسمی که برای فرزندان خود انتخاب کردهاند، پشیمان هستند. همچنین در این تحقیق مشخص شد که انتخاب اسم بسیار مهمتر از آن چیزی است که تاکنون تصور میشد و شاید به همین دلیل است که کتابهای اسم نزد مردم از محبوبیت بالایی برخوردار شده است. به گفته این محققان، علم نشان میدهد که داشتن یک اسم زیبا و خوشآهنگ نه تنها احساس اطمینان فرد را افزایش میدهد بلکه موجب میشود دیگران به طور مثبت تری به وی نگاه کنند. دیوید فیلیو سرپرست این تیم تحقیقاتی اظهار کرد: «این که افراد چه کار میکنند و به چه فکر میکنند اهمیت چندانی ندارد. در واقع مغز انسان به محض شنیدن اسمی که تلفظ میشود پالسهایی را ارسال و دریافت و با توجه به اسم فرد درباره وی قضاوت میکند». او توضیح داد: «روشی که ما را با آن صدا میزنند یک نماد و یک آینه است. در واقع اسم همانند یک کارت ویزیت معرف و بیانگر شخصیت درونی ماست. آوا و معنایی که یک اسم دارد مستقیم بر رفتار و قضاوت دیگران نسبت به ما اثر میگذارد. آهنگ و معنای اسم یک فرد حتی بر تولید هورمونهای اکسی توسین، دوپامین و اندورفین هم اثر میگذارد. میتوانیم بگوییم نامی که ما را بدان میخوانند بر توسعه ما تاثیر میگذارد».
مهمترین میراث والدین برای فرزندانشان
انتخاب اسم برای فرزند یکی از فرایندهایی است که تا پایان عمر با فرد میماند بنابراین در انتخاب آن باید دقت و توجه کافی شود.
هنگام معرفی خود، اولین چیزی که افشا میکنیم و به زبان میآوریم، نامی است که پدر و مادر برایمان انتخاب کردهاند. نام ما میتواند تاثیر شگفت انگیزی بر درک دیگران از ما داشته باشد. والدین ما علاوه بر ژن خود، خصوصیات اخلاقی مانند خونگرمی و بخشندگی و تمایل به پیشرفت را هم به ما انتقال دادهاند، اما مهمترین میراث والدین برای فرزندانشان، نامی است که برای آنها انتخاب میکنند و تا آخر عمر بر شخصیت و رفتار افراد تاثیر میگذارد. در ادامه، نکاتی در همین باره مطرح خواهد شد.
کاهش سازگاریروانی به دلیل ناراضیبودن از نام خود
نام افراد در اولین گام میتواند جزئیاتی از اصل و نسب، کشور و مذهبی را که شخص از آن برخاسته است، آشکار کند. علاوه بر این، در یک فرهنگ خاص هم بعضی اسامی عجیب، از مد افتاده یا نادر هستند که ممکن است بار معنایی مثبت یا منفی داشته باشند. چنین اسمهایی خواه ناخواه بر رفتار دیگران با ما اثر میگذارد و در نتیجه احساسی را که ما از خود داریم، تحت تاثیر قرار میدهد. باید تاکید کرد کسانی که از نام خود راضی نیستند، سازگاری روانی کمتری دارند و از عزتنفس پایین رنج میبرند.
نام افراد با انتخاب شغل هم در ارتباط است
همچنین نام افراد با دنبال کردن یک سری مشاغل خاص هم در ارتباط است. برای مثال اسامی نادرتر با افزایش گرایش به حرفههای نامعمولتر مانند کارگردان سینما یا وکیلشدن مرتبط است چرا که این افراد از همان ابتدا احساس هویت منحصر به فردی را تجربه میکنند و همین انگیزهای میشود تا فرد خود را در سیر شغلی متمایزی قرار دهد. علاوه بر این، تحقیقات نشان میدهد مدیرهایی با اسامی نامعمول یک حس تمایز از همکاران هم رده خود دارند که به آنها انگیزه دنبال کردن استراتژیهای متمایز را میدهد.
داشتن ۲ اسم به هیچوجه توصیه نمیشود
بارها ملاحظه شده که پدر و مادرها به هر دلیلی نامی در شناسنامه فرزندشان ثبت میکنند ولی او را با اسم دیگری خطاب میکنند. تحقیقات متعدد روانشناسان در این باره نشان میدهد معمولاً کسانی که دارای دو اسم هستند و دوگانگی در نامشان مشاهده میشود، مشکلات زیادی را از نظر احساسی و رفتاری تجربه میکنند، به این دلیل که مدام در محیطهای دانشگاهی، اداری، مدرسه و … با نام شناسنامهای و در بین دوستان و اطرافیان و خانواده با نام دوم خطاب قرار میگیرند که این جدا بودن اسامی در اماکن مختلف باعث جدا شدن احساسهای رفتاری حاکم بر این محیطهای مختلف خواهد شد.
والدین از اهمیت انتخاب نام برای فرزند آگاه باشند
انتخاب اسم نقش بسیار مهمی در زندگی، سرنوشت و آینده افراد دارد. اسم یکی از فرایندهایی است که تا پایان عمر با فرد میماند بنابراین در انتخاب آن باید دقت و توجه کافی شود. حال اگر به عنوان یک والد به دنبال نامی مناسب برای فرزند خود هستید، باید بگوییم انتخاب نامی متداول برای فرزندتان باعث میشود دیگران فرزندتان را دوست داشته باشند و به راحتی در بین خود بپذیرند. در ضمن، بعضی از نامها معنی بسیار غنی دارند یا طرز ادا کردن آنها بسیار جذاب و شیرین است. انتخاب چنین نامهایی برای فرزند، باعث افزایش اعتماد به نفس او و بالا رفتن شانس موفقیتش در زندگی خواهد شد.
منبع: روزنامه خراسان