ایلنا نوشت: مدیر برنامه مدیریت بیماریهای منتقله از آئدس مهاجم در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به اینکه ۱۲۰ نفر در کشور به بیماری دانگ مبتلا شدهاند، درباره شناسایی پشه آئدس در مناطقی از کشور توضیحاتی ارائه کرد.
«عبدالرضا میراولیایی» مدیر برنامه مدیریت بیماریهای منتقله از آئدس مهاجم در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در پاسخ به این سوال که پشه آئدس بیشتر در کدام مناطق کشور حضور دارد؟ گفت: استان گیلان در شمال کشور تقریبا در تمامی مناطق به پشه آئدس آلوده است. همچنین استان سیستان و بلوچستان بیشتر در بخش جنوبی استان یعنی مناطقی مانند چابهار و کنارک، استان هرمزگان تقریبا در تمامی مناطق و استان بوشهر شهرستانهای کنگان و عسلویه آلوده به پشه آئدس هستند.
وی ادامه داد: مناطق شمالی کشور به پشه آئدس البوپیکتوس آلوده است که یک گونه از آئدس مهاجم است. مناطق جنوبی کشور به آئدس اجیپتی آلوده است که این نوع آئدس نیز آئدس مهاجم است. در واقع دو نوع آئدس مهاجم داریم؛ یعنی پشه آئدس که بومی کشور ما نیست و از جای دیگری آمده است و آئدسی که در اکثر مناطق کشور ما وجود دارد که مهاجم نیست و آئدسی است که بیماری را منتقل نکرده و نمیتواند ویروس را حمل کند و صرفا یک گزش دارد که مشکلی را برای انسان ایجاد نمیکند.
وی درباره بیماری دانگ ادامه داد: انتقال بیماری دانگ و بیماری چیکونگونیا عمدتا از طریق نیش پشه ناقل مهاجم آئدس است. به بیماری دانگ تب استخوانشکن نیز گفته میشود. یک بیماری است با تب ناگهانی بیش از ۳۸ درجه که با سردرد، بدن درد و درد پشت چشم ممکن است همراه باشد. همچنین بیمار میتواند علائمی مانند تهوع، استفراغ و دل درد باشد، حتی میتواند یک سری ضایعات پوستی شبیه به سرخک در بدن بیمار ایجاد کند. چنانچه بیماری طولانی شده و شدید باشد، بیمار به دلیل اینکه افت پلاکت پیدا میکند دچار خونریزیهای مخاطی میشود. بیماری دانگ در ۷۰ الی ۸۰ درصد موارد ابتلا معمولا کم علامت است و علائمی شبیه سرماخوردگی و کرونا دارد.
مدیر برنامه مدیریت بیماریهای منتقله از آیٔدس مهاجم در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تصریح کرد: در موارد خیلی کمی بیمار علامتدار میشود و در موارد بسیار کم نیز ممکن است بیمار نیاز به مراقبتهای ویژه و بستری در بخش آی سییو داشته باشد. میزان مرگ و میر بیماری دانگ نیز حدود ۲.۵ درصد است. این میزان مرگ و میر نیز ارتباط بسیاری به این دارد که بیمار چه زمانی بعد از ابتلا به مرکز درمانی مراجعه کند و همچنین اقدامات درمانی برای او به چه شکلی انجام شود. میزان مرگ و میر بیماری دانگ زیاد نیست اما از آنجایی که ماهیت پشه آئدس به این شکل است که میتواند افراد زیادی را نیش زده و به این بیماری مبتلا کند میتواند در یک بازه زمانی تعداد زیادی از افراد را به این بیماری مبتلا کند. از این جهت این بیماری برای ما مهم است.
میراولیایی تصریح کرد: بیش از ده سال گذشته یک نظام مراقبتی را در کشور به ویژه در مبادی ورودی کشور طراحی کردهایم که براساس آن یک سری تلهها کارگذاری شده است تا به محض اینکه این پشه وارد کشور شود این پشه را شناسایی کرده و آن را نابود کنیم در سال ۹۸ این پشه به همین شکل در کشور شناسایی شد و همکاران ما کارهای کنترلی و سرکوب ناقل را بلافاصله شروع کردهاند.
وی ادامه داد: تشخیص به موقع بیماران نیز با آموزش نیروهای بهداشتی و درمانی در دستور کار قرار دادهایم و بیمارانی که شناسایی شدهاند از طریق همین آموزشهایی بوده است که ارائه شده بود. ما جزءمعدود کشورهایی هستیم که پیشبینیهای لازم را برای مقابله با آئدس داشتهایم اکثر کشورهای اطراف ما به این پشه آلوده هستند و تعداد زیادی بیمار دانگ دارند که تعدادی از این بیماران در این کشورها فوت شدهاند اما در کشور ما اول پشه را شناسایی کردهایم و بعد از آن بیماری را پیدا کردهایم و این بسیار خوب است، چراکه در بسیاری از کشورها دقیقا برعکس این عمل شده، یعنی از طریق اپیدمیها و همهگیریهای گستردهای که اتفاق افتاد و عمدتا هم با مرگ و میر همراه بودهاند در نهایت متوجه شدهاند که کشورشان به پشه مهاجم آئدس آلوده شده است.
مدیر برنامه مدیریت بیماریهای منتقله از آیٔدس مهاجم در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خاطرنشان کرد: از سال ۹۵ تا امسال ۷۵ مورد بیماری دانگ شناسایی کردهایم که همه این بیماران به کشورهای آلوده به این پشه مسافرت داشتهاند. اینها مواردی بودهاند که ما از لحاظ اپیدمولوژیک به آنها میگوییم مواردی که وارده از خارج کشور هستند، اما از اردیبهشت امسال تعدادی زیادی از بیماران از کشور امارات متحده عربی وارد کشور شدهاند عموما هم برای اولین بار این افراد در استان فارس شناسایی شدهاند که باز هم هوشیاری سیستم سلامت و به دلیل آموزشهایی که به پزشکان ارائه شده بود و با توجه به اینکه امکانات تشخصیی فوری بیماری را در تمامی استانهای کشور داریم به سرعت از کیتهای تشخیص سریع برای شناسایی این بیماران استفاده شد و توانستیم به سرعت این افراد را شناسایی کنیم. تاکنون بیش از ۱۲۰ مورد بیمار مبتلا به بیماری دانگ شناسایی شده است تنها یک مورد فوت هم در کشور گزارش شده است.
میراولیایی با تاکید براینکه شایعاتی که درخصوص فوت تعداد زیادی از بیماران مبتلا به دانگ مطرح میشود اصلا صحت ندارد و کاملا تکذیب میشود، گفت: ما یک سری اقدامات پیشگیرانه را نیز در کشور در خصوص این بیماری انجام دادهایم و پیرو اتفاقاتی که درخصوص این بیماری در کشور امارات اتفاق افتاد، اما درباره مشکل همهگیری که الان با آن مواجه است به ما اطلاعی نداده بود و خودمان بیمارانی که عموما از امارات وارد کشور شده بودند را شناسایی کردیم، البته بیمارانی از کشورهای دیگر مانند عمان، بنین (کشوری در غرب آفریقا) پاکستان نیز داشتهایم، اما عموم بیماران ما از کشور امارات وارد کشور شدهاند.
وی گفت: علیرغم عدم اطلاعرسانی از سوی امارات، همکاران ما این افراد را شناسایی کرده و بیماری آنها را تشخیص داده و خوشبختانه در کشور دو آزمایشگاه یکی در پاستور و دیگری در بندرعباس آزمایشگاههایی هستند که قدرت تشخیص بیماری را به سرعت دارند و همچنین کیتهای تشخیص سریع نیز در کل کشور توزیع شده است و به سرعت میتوانند این بیماران را شناسایی کنند.
وی ادامه داد: از هموطنان نیز انتظار داریم که اگر به کشورهای آلوده به پشه آئدس سفر میکنند به ویژه در جنوب شرق آسیا و حاشیه جنوب خلیج فارس حتما اقدامات خود مراقبتی را انجام دهند و از اسپری و یا قلمهای دور کننده حشرات استفاده کنند و در مکانهایی ساکن شوند که مکان مسقف بوده و در و پنجره آنجا توری داشته باشد و از لباسهای روشن شل و بلند استفاده کرده و اندام تحتانی آنها به ویژه پاهایشان برهنه نباشد. افرادی که به مناطق آلوده به ویژه امارات که با اپیدمی مواجه است مسافرت داشتهاند علاوه بر انجام اقدامات خود مراقبتی اگر تا دو هفته بعد از بازگشتشان به کشور علائم شدید بیماری دانگ مانند تب و بدن درد و بیحالی بر آنها عارض شد به سرعت به پزشک مراجعه و در هنگام مراجعه حتما اطلاع دهند که به کشورهای آلوده سفر کردهاند.
مدیر برنامه مدیریت بیماریهای منتقله از آیٔدس مهاجم در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با بیان اینکه ما در استان گیلان بیمار مبتلا به بیماری دانگ را نداریم، گفت: در استان گیلان درست است که پشه مهاجم آئدس را صید کردهایم اما براساس آزمایشاتی که ما روی پشه انجام دادهایم این پشه آلوده به ویروس تا این لحظه نیست و این یک خبر خیلی خوب است. اما به هرحال باتوجه به اینکه مسافرتها به استان گیلان زیاد است و ممکن است افرادی باشند که از کشورهای آلوده به این مناطق سفر کنند و آنها آلوده به ویروس دانگ بوده و پشهها نیز این افراد را مورد گزش قرار دهند، پشهها در این مناطق نیز آلوده شده و میتوانند بیماری را به مردم منتقل کنند به همین جهت ما به همه کادر درمان و پزشکان آموزش دادهایم که در مناطق و استانهایی که پشه صید شده است نظام مراقبت انسانی را مورد توجه قرار دهند.
وی ادامه داد: در بخش دولتی و هم بخش خصوصی اعلام شده است که اگر کسی با علائم تب و بدن درد و علائم مشکوک به بیماری دانگ مراجعه کرده حتما سابقه سفر فرد به این مناطق را جویا شوند و اگر مشکوک به بیماری دانگ شدند، حتما آزمایش سریع را برای این بیمار انجام دهند و در صورت صلاحدید پزشک نمونه خون فرد گرفته شده و برای تایید نهایی به انیستیتوپاستور ارسال میشود.
میراولیایی تصریح کرد: اگر فردی توسط پشه گزیده شود یک دوره ۷ تا ۱۰ روزه را در نظر میگیریم اگر در این بازه فرد دچار علائم شود ممکن است یک سرماخوردگی ساده یا حتی کرونا باشد به همین دلیل به پزشک مراجعه کرده و حتما موارد را با پزشک در میان بگذارند. در حال حاضر این بیماریهای ناشی از پشه آئدس داروی اختصاصی ندارند ما بیشتر از اقدامات حمایتی و تحت نظر قراردادن در یک مرکز درمانی استفاده میکنیم. در بسیاری از موارد یعنی در ۸۰ درصدموارد این بیماری کم علامت است و خیلی مواقع فرد ممکن است مبتلا شود و آن را به حساب یک سرماخوردگی ساده بگذارد و اصلا به پزشک هم مراجعه نکند. در صد کمی از افراد ممکن است بیماری حالت شدید پیدا کنند.