به گزارش «اطلاعات آنلاین»، شناسنامه ایرانی با نام سجل برای اولین بار در سال ۱۲۹۷ رونمایی شد. نکته قابل توجه این که اولین جلد از این شناسنامه ها برای بانویی به نام فاطمه صادر شد. البته با گذشت نزدیک به ۷ سال یعنی در سال ۱۳۰۴ صدور شناسنامه برای مردم ایران اجباری شد تا رفتاری عجیب هم در این میان شکل بگیرد.
برخی از مردم و خانواده ها تمایلی به نام نویسی زنان و دختران برای دریافت شناسنامه نداشتند.
نکته عجیب تر این که برای پسران و مردانی که از زمان اجباری شدن صدور شناسنامه سن آن ها از ۱۵ سال تا ۲۵ سال بود، شناسنامه صادر نمی شد! و این گروه از مردم باید برای دریافت شناسنامه خود مسیر پر پیچ و خمی را طی کنند.
برای اطلاع از چگونگی این روند گزارش روزنامه اطلاعات مورخه ۹ مردادماه سال ۱۳۰۶ را بخوانید:
۹ مردادماه ۱۳۰۶ اصلاح صدور شناسنامه مورد تصویب مجلس شورای ملی قرار گرفت. در این اصلاحیه به مردان پانزده تا بیست و پنج سال شناسامه تعلق نمی گرفت مگر آنکه چهار نفر معروف به طبقات اربعه آن فرد را تایید می‌کردند.
متن لایحه سه جل که در روزنامه اطلاعات درج شده به این شرح است:
کمیسیون داخله لایحه نمره ۶۳۱۱ پیشنهادی دولت راجع به رفع نواقص بعضی از مواد قانون سجل احوال مصوب ۱۴ خردادماه ۱۳۰۴که در ضمن اجرا و عمل با موانع و مشکلاتی مصادف گردیده در جلسه منعقده با حضور آقای وزیر داخله مورد شور و مطالعه قرار داده وپس از مذاکراتی که در اطراف آن به عمل آمد با لایحه مزبور موافقت نموده و مواد لایحه را با اصلاحات لازمه به طریق ذیل تنظیم و اینک خبر آن را برای تصویب به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده اول- مامورین سجل احوال پس از وصول اظهار نامه با اشخاص ذکوری که سن آن ها از یک الی پانزده سال است و اشخاص ذکوری که سن آن ها از بیست و پنج سال علاوه می باشد ورقه هویت می دهد.
ولی به اشخاص ذکوری که سن آنها از پانزده الی بیست و پنج سال است پس از اخذ ورقه اظهارنامه ورقه هویت نداده صورت اسامی این اشخاص را به حکومت محل تسلیم می نمایند. برای دقت و رسیدگی کمیسیونی در شهرها از حاکم محل و مامور سجل احوال و طبیب صحیه و چهار نفر از معتمدین محل طبقات اربعه تشکیل شده و پس از معاینه اشخاص مذکور ورقه هویت آنها را صادر می کنند و موقعی که به نقاط جزو حوزه های فرعی ایالات یا ولایات می روند از نمایندگان شهری طبقات اربعه دو نفر به حکم قرعه کاسته شده و به جای ان ها دو نفر از معتمدین حوزه فرعی منتخب ضمیمه می شوند و پس از معاینه اشخاص مذکور ورقه هویت آنها را صادر می نمایند. این قبیل اوراق هویت قابل تغییر نخواهد بود.
در مرکز ایالات این وظیفه را معاون والی می تواند انجام دهد.
در صورت اختلاف نظر بین اعضا کمیسیون اکثریت آرا معتبر خواهد بود.
ماده دوم در محل هایی که قانون سجل احوال اجرا شده و وزارت داخله تصدیق می نمایند که اوراق اظهار نامه و هویت صادره مخدوش و قابل تجدید نظر و تصحیح است مامور سجل احوال ولایتی اوراق اظهار نامه را به محل برده پس از تطبیق محتویات آنها با اوراق هویت صادر می نماید.
در موارد تولد ازدواج یا طلاق هرگاه پدر یا شوهر از اطلاع دادن قضیه به مامور سجل احوال تسامح نمود یا استنکاف ورزد مادر یا زن حق داد مامور سجل احوال را از ماوقع مستحضر نماید تا مامور سجل احوال به شوهر یا پدر مراجعه نموده در صورت تصدیق برای ثبت حاضر شود و در صورت سکوت یا امتناع باظهار کننده اطلاع دهد که به محاکم صالحه مراجعه نماید.
