ماجرای تأسیس یک شرکت دانش بنیان و اهداف، محصولات و چالش‌های این مسیر را می‌توانید در این گزارش بخوانید.
قطع عضو شاید یکی از دردناک‌ترین حوادثی باشد که ممکن است برای فردی رخ بدهد. معمولا افرادی که سال‌ها در سلامت زندگی کرده‌اند و به طور ناگهانی دچار مشکل می‌شوند برای بازیابی روحیه خود و ادامه به زندگی مسیر سختی را در پیش دارند.
یک شرکت دانش بنیان ایرانی در حوزه سلامت که آغاز فعالیت آن ماجرای جالبی دارد، به طور ویژه در این زمینه فعالیت می‌کند و موفقیت‌های چشم‌گیر و قابل توجهی نیز به دست آورده است.
خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت‌وگوی مفصلی با امیر پایدارثانی، مدیرعامل این شرکت دانش بنیان داشته که خواندن آن، حتما برایتان جالب خواهد بود.
چه شد که این مسیر را آغاز کردید؟
بنده در سال ۱۳۸۹ یک کارگاه صنعتی داشتم و در ۱۰ آذر ۸۹ مشغول کار بودم که به علت خستگی و عدم دقت انگشتانم را در دستگاه برش از دست دادم و سه انگشتم قطع شد. با توجه به این که در موسیقی هم فعالیت داشتم، از دست دادن انگشتان دستم از لحاظ روحی و عملکردی بسیار تاثیرگذار بود.
بعد از این که از بیمارستان ترخیص شدم از همان روز‌های اول پزشک‌های زیادی را در تبریز، شیراز و تهران ملاقات کردم و سعی می‌کردم راهی پیدا کنم که از این وضعیت خارج شوم؛ اما کسی نتوانست به من کمک کند.
در تهران یک پزشک را ملاقات کردم و او به من گفت یک انگشت مصنوعی وجود دارد که فقط در آمریکا تولید می‌شود و می‌توانید از این انگشت استفاده کنید تا انگشتانتان عملکرد داشته باشند.
با این حرف یک روزنه امید در من ایجاد شد؛ ولی اصلا فکر نمی‌کردم که چطور می‌توانم آن را تهیه کنم. چرا که با وجود تحریم‌ها امکان تهیه این انگشت وجود نداشت و حدود ۱۰ هزار دلار قیمت داشت؛ ولی مشکل اصلی تحریم بودن ما بود.
وقتی از مطب بیرون می‌آمدم درباره ساخت انگشت توسط خودمان در ایران به پزشک گفتم و پزشک هم پاسخ دادند که این کار تکنولوژی‌های خیلی بالایی می‌خواهد؛ اما جواب مثبت یا منفی به من ندادند. با همین ذهنیت از مطب بیرون آمدم و دقیقا از همان زمان وارد این حوزه شدم و ذهن من درگیر شد.
برای شروع این کار زمینه قبلی داشتید یا از صفر شروع کردید؟
هیچ زمینه قبلی نداشتم، چون تا به آن روز به چنین چیزی نیازی نداشتم. هیچ اطلاعاتی هم نداشتم و تحصیلاتم هم مرتبط نبود. فقط نیاز داشتم که مشکل خودم را حل کنم و به دلیل پرسش های زیاد برای حل مشکلم از پزشکان مختلف در شهر‌های مختلف، چون امکان کمک کردن کسی به من وجود نداشت از همه ناامید شدم، اما مصمم بودم که هر طور شده موفق شوم و این مشکلم را حل کنم.
در این مسیر هزاران بار شکست می‌خوردم و یک بار موفق می‌شدم و بابت این‌ها تجربه کسب می‌کردم. گاهی فکر می‌کنم من استاد شکست خوردن هستم؛ چرا که تعداد دفعات آن از دستم خارج شده، اما جز این راهی نبوده که هر چیزی را امتحان کنم و به مقصد برسانم. هنوز معتقد هستم این یک راهی است که شروع شده و به مقصد نهایی نرسیده است.
چقدر طول کشید به جایگاه فعلی خود برسید؟
از سال ۸۹ تاکنون که ۱۴۰۳ است، همچنان در حال کار، تحقیق، آزمون و خطا و کسب تجربه هستم و ما هزاران بار بابت هر موضوع شکست خورده ایم تا ذره‌ای موفقیت به دست آوریم.
من اولین محصولی که ساختم همین انگشت مکانیکی بود که سه سال طول کشید و پروژه پیچیده‌ای بود؛ برای منی که هیچ زمینه و اطلاعات قبلی نداشتم و تا این‌ها را یاد بگیرم و متریال و مواد اولیه را بشناسم کلی زمان برد و پر هزینه بود.
یک سال بعد از این که این فکر به ذهنم خطور کرد؛ نمونه آزمایشگاهی آن را ساختم و مورد تشویق پزشکانی که به آن‌ها نشان دادم، قرار گرفتم. تا نمونه آزمایشگاهی تبدیل به صنعتی و تجاری شود زمان‌بر بود.
بعد از این که این انگشت مکانیکی را ثبت اختراع کردم، در جشنواره بنیاد ملی نخبگان شرکت کردم و انتخاب شدم.
پس از آن روی پروژه‌ها‌ی دیگری کار کردم. روی دست مکانیکی کار و آن را ثبت اختراع کردم. باز هم در جشنواره بنیاد ملی نخبگان شرکت کردم و آن جا هم برگزیده شدم.
سپس ما وارد حوزه دست‌های الکترونیکی که با سیگنال‌های مغزی کار می‌کنند شدیم که خیلی پیچیده‌تر بود. این را هم ما از صفر شروع و آزمون و خطا کردیم تا کار به روش‌های مختلف با دستگاه‌ها و نرم افزارهای مختلف را یاد بگیریم. هچنان هم این روند برای توسعه و بهبود محصولات و کسب استاندارد‌ها ادامه دارد.
در کار‌هایی که انجام دادیم خودمان به طور کامل بر روی تکنولوژی و متریال و روش‌ها کار کردیم و محصولات کپی شده نیستند؛ چرا که ما محصولی نداشتیم که از آن کپی برداری کنیم.
این راه، خیلی راه پر فراز و نشیبی بوده است؛ چرا که کار فناوری کار سختی است و به راحتی نمی‌توان محصول به دست آورد. اگر بخواهیم کپی برداری یا مهندسی معکوس کنیم داستان فرق می‌کند، اما وقتی بخواهیم چیزی را از صفر بسازیم، سختی آن هزار برابر است، چرا که چیزی در دست نداریم.
تمام این کار‌ها را با تیم‌هایی در حوزه‌های الکترونیک، مهندسی مواد، نرم افزار و پروتزهای زیبایی انجام دادیم. این فعالیت‌ها از ۸۹ تا ۱۴۰۳ همچنان ادامه دارند.
تاکنون چه محصولاتی تولید کرده‌اید؟
همان طور که اشاره کردم، اولین محصول انگشت مکانیکی قابل حرکت و دومی دست مکانیکی قابل حرکت بود. سومین محصول ما دست الکترونیکی، چهارمین محصول مچ الکترونیکی_ مکانیکی و پنجمین محصول آرنج الکترونیکی برای کسانی که از کتف و بازو قطع عضو شده اند، بود.
انواع پروتزهای زیبایی و پوست‌های مصنوعی که به عنوان روکش روی این انگشتان و محصولات استفاده و پوشیده می‌شوند نیز از سایر محصولات ما هستند.
پروتز اندام‌های فوقانی که تولید می‌کنیم همه مجوز تولید دارند و مجوز آن را سال ۱۳۹۹ گرفته ایم. در حال حاضر بر روی تولید پای مصنوعی کار می‌کنیم که شکلشان با پروتزهای رایج در کشور فرق می‌کند. تلاش می‌کنیم تا مجوز تولید این محصولات را هم بگیریم.
چه بازخورد‌هایی دریافت کرده‌اید؟
یک سری بازخورد‌ها از طرف مسئولان و سازمان‌ها داشتیم و یک سری بازخورد‌ها از سمت مددجویان و کسانی که به این محصولات نیاز دارند؛ بوده است.
ما فناور برتر دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال ۱۳۹۹ ، فناور برتر استان در حوزه سلامت در سال ۱۴۰۰ و تجاری ساز برتر دانشگاه علوم پزشکی در سال ۱۴۰۱ شدیم. از خیلی از سازمان‌ها مثل بهزیستی تقدیر داشتیم و بسیاری از مسئولان از محصولات ما بازدید و تحسین کردند.
بازخورد‌ها تاکنون بسیار مثبت بوده است. هدف اول ما کمک کردن به فرد چه به لحاظ روانی و چه ارائه محصول است. مهم‌ترین چیزی که یک فرد قطع عضو را اذیت می‌کند٬ مسئله روان است؛ چرا که دچار سردرگمی می‌شود، این مشکل باید حل شود تا فرد به زندگی عادی برگردد.
مراجعان شما از چه نقاطی هستند و آیا صادرات دارید ؟
از تمام شهر‌های ایران مراجعه کننده داریم؛ حتی کشورهای خارجی مثل عراق، آذربایجان، افغانستان، ترکیه و حتی یکی دو مورد هم از کشورهای اروپایی مثل بلژیک و انگلیس.
به دلیل تحریم، مواد اولیه را نمی‌توانستیم تهیه کنیم و سختی‌های زیادی داشتیم، اما به لطف خدا کار‌های زیادی انجام شد.
برای ما موقعیت‌هایی برای مهاجرت پیش آمده که کارمان را در کشورهای درگیر ادامه دهیم و شرط کشور آن است ک محصول را به نام آن کشور تولید کنیم، چون محصول جدیدی است؛ اما من قبول نکردم و دوست دارم این محصول در کشور خود ما استفاده شود.
چه چالش‌ها و موانعی بر سر راه داشتید؟
چالش‌ها و موانع خیلی زیاد هستند. مهم‌ترین چالشی که داریم تغییر فرهنگ است. شرکت‌هایی در کل دنیا در حوزه ما هستند که حتی بیش از ۱۱۰ سال قدمت دارند و بسیار بزرگ و وسیع هستند و محصولات خوبی تولید می‌کنند؛ اما شرکتی مثل ما که محصولاتی مشابه تولید می‌کنیم می‌توانیم با این شرکت از نظر قیمت، محصول و دسترسی رقابت کنیم.
تمام این سرمایه گذاری‌ها برای محصولات ما شخصی بوده اما امیدوارم این دیدگاه انحصاری درباره شرکت‌ها برداشته شود و همه دست اندرکاران با منصفانه نگاه کردن به محصولات شرکت ما کمک کنند که حرفی برای گفتن در جهان داشته باشیم.
باید توجه داشت که نگاه‌های انحصار طلبی به محصولات مشکل را حل نمی‌کند، فرقی ندارد محصول به نام کجا باشد باید ملی نگاه کنیم. عدم امکانات مالی و توسعه همکاری برای دسترسی به بازار هدف و بروکسی‌های پیچیده اداری موانعی هستند که امیدوارم هموار شود تا نخبگان انرژی خود را روی بهبود محصول بگذارند نه مسائل حاشیه ای.
در این سال‌ها چه هدفی را دنبال می‌کنید؟
در وهله اول ما هدفی جز سربلندی ایران نداریم و امیدواریم کشور عزیزمان در تمامی حوزه‌ها موفق و سربلند باشد. ما افراد متعصبی برای کشورمان هستیم و امیدوارم دست به دست بدهیم در جهت پیشرفت کشور و تلاش کنیم به این مهم برسیم.
ولیکن هدف اختصاصی‌تر که از نگاه شرکت دنبال می‌کنیم این است که هیچ فرد قطع عضوی در هیچ کجای ایران بدون خدمات نماند و بتوانیم به آن‌ها خدمات دهیم، چه این خدمات، انتقال تجربه و مشاوره باشد چه محصول، به هرشکل که بتوانیم، کمک می‌کنیم. تا کنون سعیمان همین بوده و تمام توان و انرژیمان را می‌گذاریم که کمک کننده باشیم؛ چرا که امیدوار کردن افراد به زندگی برای ما مهم‌تر از فروش محصول است.
سخن پایانیتان چیست؟
باید تشکر کنم از معاونت علمی فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری که کار‌های خوبی انجام دادند و راه برای شرکت‌های دانش بنیان هموارتر شده است.
نیاز است حمایت‌های مالی از ما و امثال ما بیشتر شود؛ چرا که توان ما هم تا حدی است و نیازهای زیادی داریم. در دسترس بودن بازار هدف ما نباید وارد پیچیدگی شود و متاسفانه بیشتر این موضوع سلیقه‌ای است.
کلام آخر این که شرکت ما هم در دانشگاه علوم پزشکی تبریز و هم علوم پزشکی تهران مستقر است. در تهران در پارک سلامت شهید قاسم سلیمانی مستقر هستیم و محصولات در تبریز تولید و در تهران عرضه می‌شوند.
خبرنگار: فاطمه کربلایی
