نخستین خلبان سیاهپوست جهان، ترکی از دیار آفریقا

ترک‌های آفریقایی، اقلیتی فراموش شده اما تأثیرگذار؛

نخستین خلبان سیاهپوست جهان، ترکی از دیار آفریقا

نخستین خلبان سیاهپوست جهان، ترکی از دیار آفریقا «اختصاصی تابناک با تو»؛ ترک‌های آفریقا یا آفریقایی‌های ترک اقلیتی شبه‌ فراموش شده هستند که از تاریخ، و ماهیت آنها جز تعداد کمی از مردم داخل و خارج از ترکیه چیزی نمی‌دانند. با وجود اینکه ترک‌های آفریقا اقلیتی فراموش شده‌اند اما شخصیت‌های معروفی از آنها برخاسته از جمله خواننده معروف دهه هفتاد میلادی قرن بیستم به نام (Emercy) و یا احمد علی شلیکتن، نخستین خلبان سیاهپوست جهان.

نخستین خلبان سیاهپوست جهان، ترکی از دیار آفریقا

اصالت این آفریقایی‌های ترک به بردگان سیاهپوست امپراتوری عثمانی باز می‌گردد. امروزه تعداد آنها بیست هزار نفر برآورد می‌شود. درباره تعداد واقعی آنها هنوز آمار رسمی و قابل اعتنایی منتشر نشده‌است. بنا به ادعای مورخی ترک به نام «هاکان اردم»، در قرن نوزدهم ده هزار برده‌‌ی سیاهپوست هر ساله به امپراتوری عثمانی برده می‌شدند، از جمله هزار نفر به آناتول و منطقه‌ای که امروزه به عنوان کشور ترکیه شناخته می‌شود. آنها به عنوان خدمتکار، آشپز و یا مربیان کودک در خانه‌ها کار می‌کردند، بعضی از آنها در زمین‌های کشاورزی به کارهای سخت گماشته میشدند.

سلطان عبدالمجید اول در سال ۱۸۵۷ دستورنامه‌ای صادر و به موجب آن خواستار لغو بردگی شد. اما برخی از خانواده‌ها به ویژه در استانبول و ساکنان سواحل دریای اژه، بردگان سیاه را تا اوایل قرن بیستم در خانه‌هایشان به کار گرفتند. بسیاری از این برده‌های آزاد شده نیز تصمیم گرفتند در همان مناطق بمانند و در روستاهای نزدیک ساحل دریای اژه و مدیترانه زندگی کنند و در آنجا ازدواج نموده و با نژادهای دیگر آن مناطق پیوند زناشویی ببندند.

نخستین خلبان سیاهپوست جهان، ترکی از دیار آفریقا

همه ترک‌های آفریقایی برده نبودند بخشی از آنها بعد از توافقنامه لوزان ۱۹۲۴، از «جزیره کرت» یونان آمدند. بنابر معاهده لوزان شهروندان ارتودوکس یونانی ساکن در جمهوری نوپای ترکیه با شهروندان مسلمان ساکن در یونان، معاوضه شدند. بخش قابل توجهی از سیاهان در «جزیره کرت» مسلمان بودند و به همین دلیل جزو معاهده به حساب می‌آمدند. این مسلمانان سیاهپوست پس از مبادله در سواحل دریای اژه به‌ویژه در منطقه ازمیر سکنی گزیدند. بنا به گفته‌ی هاکان اردم، بسیاری از خانواده‌های ترک آفریقایی، نمی‌دانند که خون آفریقایی در رگ‌هایشان جاری است، همین موضوع باعث میشود  پس از تولد کودک سیاه در خانواده، شگفت‌زده شوند و وقتی از ریش‌سفیدان سوال و جواب می‌کنند به این نتیجه می‌رسند که اجدادشان ترک آفریقایی بوده‌اند.

نخستین خلبان سیاهپوست جهان، ترکی از دیار آفریقا

رفتار نژادپرستانه با ترک‌های آفریقایی به ندرت اتفاق می‌افتد. البته برخی باورها و اعتقادات خرافی پیرامون سیاهان وجود دارد، مثلا برخی معتقدند اگر شخص سیاهی را دیدید و بغل دستی‌تان را نیشگون بگیرید، آرزوهایتان برآورده می‌شود. در مقاله‌ای که در سایت (todayszaman) منتشر شده خانمی به نام عایشه‌سوزر که یک جوان ترک آفریقایی ‌تبار است و رنگ چهره‌اش تیره است می‌گوید: »دو زن من را نگاه کردند و یکی از  آن‌ها دیگری را نیشگون گرفت. رفتم جلو و گفتم این کافی نیست بلکه باید اجازه بدهید یک سیاهپوست هم شما را نیشگون بگیرد؛ اینجوری بخت و اقبال دوبرابر به شما رخ نشان می‌دهد و نیشگونشان گرفتم.» عایشه این را می‌گوید و می‌خندد.  خرافاتی دیگر هم وجود دارد که می‌گوید بوسیدن سیاهپوست خوش‌شانسی می‌آورد.

نخستین خلبان سیاهپوست جهان، ترکی از دیار آفریقا

احمدعلی شلکتین نخستین خلبان سیاه پوست جهان، ترک آفریقایی‌تبار بود: 

از جمله تاثیرگذارترین چهره‌های ترک، خلبان احمدعلی شلکتین متولد سال ۱۸۸۳ میلادی است. او همچنین به نام‌های «احمدعرب» و «ازمیرلی احمدعلی» شناخته می‌شود. در سال ۱۹۱۴ میلادی نخستین خلبان سیاهپوست جهان لقب گرفت. مادربزرگ مادری احمد زنی نیجریه‌ای بود که در تجارت برده دوران عثمانی به ترکیه برده شد، نوه‌اش احمد در ازمیر به دنیا آمد و زمانی که احمد کوچک بود آرزو داشت دریانورد بشود از این روی به مدرسه دریانوردی رفت و در سال ۱۹۰۸ میلادی فارغ‌التحصیل شد. احمد شلیکتن در مدرسه خلبانی، دوره‌های مختلفی گذراند و عضو ارتش هوایی عثمانی شد.

در سال ۱۹۲۲، ملی‌گرایان ترک نقشه‌ای برای سرقت هواپیماها از انبارهای عثمانی و آوردن آنها به آماسرا، شهری بندری در دریای سیاه طراحی کردند. احمدعلی از جمله خلبانانی بود که آن هواپیماها را به پرواز درآورد و آنها به شهر آماسرا اعزام شدند. وظیفه آنها ردیابی و گزارش کشتی‌های دشمن در غرب دریای سیاه از تنگه بوسفور«بسفر» و حفاظت از عملیات دریایی بود. 

با پایان یافتن جنگ، تصمیم گرفته شد که کلیه فعالیت ها و ادوات هوانوردی جمع آوری شود و در سال ۱۹۲۴ یک شرکت هواپیماسازی در ازمیر تأسیس شد و به پاس رشادت های احمد، به او مدال استقلال اهدا گردید. در سال ۱۹۲۸ به سمت معاونت وزارت هوانوردی منصوب شد.

احمد علی در سال ۱۹۴۹ با درجه سرهنگی در نیروی هوایی ترکیه بازنشسته شد و وقت خود را صرف خانواده‌اش کرد. او در سال ۱۹۶۹ در ازمیر درگذشت و دو پسر، از خود به جا گذاشت که به خلبانی اشتغال یافتند.

+

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

advanced-floating-content-close-btn