علی باقری سرپرست وزارت امور خارجه بعدازظهر دوشنبه چهارم تیر ۱۴۰۳ در نشست خبری مشترک با بورنچای دانویواتانا دبیرکل مجمع گفتگو‌های همکاری آسیا که پس از برگزاری اجلاس وزرای امور خارجه این مجمع با حضور ۴۱ هیات خارجی در تهران، برگزار شد، تصریح کرد: در شرایطی که جمهوری اسلامی ایران در آستانه بزرگترین رویداد سال جاری یعنی انتخابات ریاست جمهوری است، نشست وزرای امور خارجه مجمع گفت‌وگوی همکاری آسیا از ۴۱ کشور جهان در تهران در حال برگزاری است.
وی گفت: وزرا و دبیران کل سازمان‌های بین‌المللی از فرصت نشست تهران استفاده و چارچوب‌هایی را برای همکاری نهایی کردند. امروز وزرا اسنادی را برای همکاری با یکدیگر داشتند و خروجی امروز بیانیه پایانی است که چشم انداز این مجمع را برای یکسال دیگر تنظیم کرده است.
سرپرست وزارت امور خارجه تصریح کرد: دو سند یکی مقررات ناظر بر فعالیت دبیرخانه مجمع و دیگری آیین نامه مجمع گفتگو‌های همکاری آسیا نیز امروز به تصویب رسید.
باقری افزود: در خصوص تحولات منطقه‌ای و جهانی و چالش‌های موجود دیدگاه‌های کشور‌های عضو در بیانیه دیده شده است. مهمترین سرفصل این بیانیه موضوع همراهی و همدلی اعضای مجمع با مردم غزه است که در شرایط بسیاری سختی قرار دارند. اعضا نسبت به جنایت رژیم صهیونیستی ابراز انزجار کردند و خواستار توقف سریع جنگ غزه شدند.
وی با بیان اینکه کشور‌های عضو مجمع گفتگو‌های همکاری آسیا خواستار ارسال کمک‌های بشردوستانه به مردم غزه شدند، افزود: لازم می‌دانم به عنوان رئیس اجلاس از حضور حداکثری کشور‌های عضو و از زحمات آقای دبیرکل و همکاران وی تشکر کنم. امیدوارم در دوره پیش رو هم تلاش‌ها و اقدامات دبیرکل مجمع و همکاران وی بتواند جایگاه این مجمع را هم در آسیا ارتقا دهد و هم این سازوکار را بتواند در عرصه مناسبات بین‌المللی مطرح کند.
باقری گفت: مجمع گفتگو‌های همکاری آسیا یکی از پر تعدادترین اعضا در میان سازوکار‌های دیگر در آسیا است و این فرصت خوبی را برای اعضا جهت بیان دیدگاه‌های مختلف فراهم می‌آورد.
سرپرست وزارت امور خارجه بیان کرد: مایلم تاکید کنم که جمهوری اسلامی ایران از ارتقای نقش آفرینی مجمع گفتگو‌های همکاری آسیا به عنوان نهای که مروج صلح و دوستی در میان کشور‌های آسیایی است، استقبال و حمایت می‌کند و از همه ظرفیت‌های خود برای تحقق اهداف این مجمع استقاده خواهد کرد.
باقری گفت: در آستانه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری هستیم. حدود یک ماه پیش با حادثه تاسف انگیز شهادت رئیس جمهور عزیزمان و همراهان ایشان و به ویژه برادر عزیزم شهید امیرعبداللهیان مواجه شدیم.
دیپلمات ارشد کشور با بیان اینکه طی این مدت که دولت آیت الله رئیسی بود اقدامات و دستاورد‌های بزرگ و بی بدیلی رقم خورد و یکی از برجسته‌ترین سرفصل‌های آن نیز عرصه سیاست خارجی بود، افزود: یکی از ویژگی‌های سیاست خارجی موفق دولت شهید رئیسی این بود که هیچ جریان و فکری در کشور وجود ندارد که از عرصه‌هایی که دولت آقای رئیسی آنها را مورد توجه قرار داد اختلاف نظری داشته باشد. یکی از آن محور‌ها رویکرد همسایه محور شهید رئیسی بود.
باقری گفت: هدف سیاست همسایگی اعتماد سازی متقابل میان همسایگان و گسترش هرچه بیشتر زمینه‌های همکاری بین کشور‌های منطقه، پرهیز از خصومت و انتخاب راه حل سیاسی و گفتگو برای مواجه با اختلافات و تعهد کشور‌های منطقه برای امنیت سازی درون زا و تلاش برای درهم تنیدگی اقتصادی است.
سرپرست وزارت خارجه در تشریح دیپلماسی دولت سیزدهم گفت: در همان اوایل دولت شهید رئیسی، روابط ایران با برخی کشور‌های شمالی که وضعیت خوبی را نداشت، روند رو به رشدی را طی کرد. بهترین دلیل بر تغییر محتوایی این روابط نیز سفر‌های مقامات عالی رتبه کشور‌های مزبور به ایران و بالعکس بود.
باقری با بیان اینکه در حوزه جنوبی هم روابط خوبی با کشور‌های مختلف داشتیم، تاکید کرد: از تلاش‌های عربستان برای ارتقای روابط دو جانبه تشکر و تاکید می‌کنم زمینه‌های همکاری میان دو کشور بسیار زیاد است و امروز هم در دیداری که با قائم مقام وزیر خارجه سعودی داشتم دو طرف بر این موضوع تاکید کردیم.
سرپرست دستگاه دیپلماسی کشور ادامه داد: روابط ما با کویت و امارات به سطح سفیر ارتقا پیدا کرد. شب گذشته هم آخرین در دیدار با وزیر خارجه بحرین حلقه از سیاست همسایگی ایران تکمیل شد و دو طرف توافق کردند ترتیبات لازم را برای احیای روابط دوجانبه فراهم آورند و در عمل قبل از پایان یافتن این دوره و برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، این حلقه از سیاست همسایگی که مورد تاکید شهیدان رئیسی و امیرعبداللهیان بود تکمیل شد.
باقری گفت: رفع سوءتفاهمات با همسایگان، افرایش همکاری‌های امنیتی با همسایگان از جمله تقویت روابط با ترکیه و همکاری در قالب مبارزه با تروریسم و قاچاق مواد مخدر و توافقنامه امنیتی با عراق را می‌توان در این راستا برشمرد. همچنین بهبود و تقویت روابط با جمهوری آذربایجان نیز در این مسیر قرار داشت.
وی افزود: سازوکار منطقه‌ای سه بعلاوه سه شامل آذربایجان، ارمنستان و گرجستان بعلاوه ایران، روسیه و ترکیه در سطح وزرای خارجه که سال گذشته در تهران برگزار شد، نتایج مطلوبی را در حوزه قفقاز به دنبال داشت.
باقری ادامه داد: حمایت کامل ایران از مقاومت فلسطین به ویژه پس از عملیات غرور آفرین طوفان الاقصی و پیگیری‌های شهیدان رئیسی و امیرعبداللهیان منجر به برگزاری دو نشست سران کشور‌های اسلامی در جده و ریاض و البته برگزاری نشست فوق‌العاده بریکس با محوریت حمایت از فلسطین از جمله دستاورد‌ها و ابتکارات شهیدان عزیز ما در سیاست خارجی دولت سیزدهم بود.
سرپرست وزارت امور خارجه بیان کرد: ایران برای حمایت از اجماع جهانی به نفع فلسطین در همه نشست‌های منطقه‌ای و بین‌المللی حتی در سازمان ملل حضور فعالانه داشت و شهید امیرعبداللهیان دو مرتبه در سازمان ملل حضور یافت و مظلومیت مردم فلسطین و جنایات رژیم صهیونیستی را بیان کرد. همچنین برگزاری کنفرانس حمایت از فلسطین را سال گذشته برای اولین مرتبه با حضور نمایندگانی از بیش از ۵۰ کشور جهان داشتیم.
باقری گفت: جمهوری اسلامی ایران از همه ظرفیت‌های حقوقی و دیپلماتیک خود برای حمایت از فلسطین و مردم فلسطین استفاده کرد. همچنین از حق مشروع دفاع خود در مقابل رژیم صهیونسیتی استفاده کردیم و دیدیم که آمریکایی‌ها نتواستند علی‌رغم تلاشی که داشتند حتی یک بیانیه را در مقابل عملیات مشروع وعده صادق انجام دهند که نشان از هم افزایی میان میدان و دیپلماسی بود.
وی با بیان اینکه حامیان رژیم صهیونیستی نتوانستند حمایت بین المللی علیه ایران نسبت به این عملیات ایجاد کنند، افزود: به دلیل تلاش گسترده دیپلماتیک صورت گرفته توانستیم عملیات نظامی مشروع خود را تثبیت کنیم.
سرپرست وزارت امور خارجه تصریح کرد: عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای به عنوان بزرگترین سازوکار سیاسی امنیتی جهان و همینطور عضویت ایران در بریکس به عنوان مهمترین تشکل قدرت‌های نوظهور، منجر به تقویت نقش ایران در قدرت‌های جنوب جهانی شد.
باقری افزود: توسعه مناسبات با روسیه، چین و هند نیز مورد اهتمام ما بود و این ابتکارات نتایج سودمندی را هم داشت. حجم تجارت ما با روسیه چند برابر شد و موافقتنامه جامع همکاری‌های دو طرف را هفته گذشته نهایی کردیم. همچنین برگزاری رزمایش امنیتی ایران، پاکستان و چین نیز از دیگر اقدامات سیاست خارجی در این مدت بود.
وی عنوان کرد: توسعه همکاری‌های اقتصادی با چین در راستای سند همکاری‌های ۲۵ ساله از دیگر دستاورد‌های دولت سیزدهم بود تا جایی که مبادلات تجاری میان دو طرف امروز به ۳۰ میلیارد دلار در سال رسیده است.
باقری گفت: علاوه بر این موفق به عقد قرارداد بلند مدت برای بندر چابهار با هند شدیم که سرفصل جدیدی در روابط دو طرف ایجاد شده است.
سرپرست وزارت امور خارجه با بیان اینکه توجه به دیپلماسی اقتصادی نیز یکی دیگر از سیاست‌های مورد تاکید در دولت بوده است، اظهارداشت: توسعه بازارچه‌های مرزی با مشارکت همسایگان، برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی که نشان دهنده توان صادراتی ایران است و استفاده از ارز‌های ملی با برخی کشور‌های هدف از جمله ثمرات دیپلماسی اقتصادی در دولت سیزدهم بود.
وی در خصوص آخرین وضعیت مذاکرات رفع تحریم‌ها گفت: مذاکرات رفع تحریم‌ها یکی از سیاست‌های نظام است و دولت آقای رئیسی نیز از آغاز این مذاکرات را مورد توجه قرار داد و در نیمه نخست سال ۱۴۰۱ به نتیجه رسید، اما به دلیل زیاده خواهی آمریکا، مشکلات داخلی در آمریکا و اختلافات میان آنها و البته سوءمحسابه کشور‌های اروپایی علی رغم نهایی شدن توافق، به امضا نرسید.
سرپرست وزارت امور خارجه افزود: ایران همواره سلاح هسته‌ای را تقبیح کرده و در چارچوب معاهده ان پی تی همکاری کاملی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داریم و در این راستا تلاش‌های ایران به طور جدی بر این متمرکز بوده که تعهدات ایران مورد توجه قرار گیرد و در عین حال هم در برابر زیاده‌خواهی برخی طرف‌ها ایستادیم و اجازه نمی‌دهیم که این زیاده‌خواهی‌ها برا مناسبات و منافع ما تاثیر بگذارد.
وی افزود: سیاست خارجی با سیاست بازی قابل جمع نیست و مردم تصمیم سازان نهایی هستند و حق ملت ما هست که از همه جزئیات مطلع باشند. نباید اجازه دهیم که موضوعات اساسی در سیاست خارجی که تاثیرگذار بر مولفه و امنیت ملی ایران است مورد نزاع و اختلافات داخلی قرار گیرد.
سرپرست وزارت امور خارجه بیان کرد: موضوع غزه و جنایات رژیم صهیونیستی مورد توجه کشور‌های عضو مجمع گفت‌وگوی آسیایی قرار گرفت و در سخنرانی بسیاری از هیأت‌ها نیز این مسأله مطرح شد. تلاش جدی ایران همواره این بوده که از همه ظرفیت‌های ممکن برای حمایت از فلسطین و مقابله با رژیم صهیونیستی استفاده کند و تلاش ما در این نشست هم این بود که محتوای غنی در بیانیه این نشست درج شود که خوشبختانه چنین هم شد.
وی افزود: هم تلاش نمایندگان ایران در نشست و هم موافقت اعضای دیگر منجر به تنظیم متن قوی در بیانیه نهایی شد. ما و دیگر اعضا بر این نکته تأکید داشتیم که باید از همه ظرفیت‌ها برای کمک به مردم فلسطین استفاده کنیم و از دیگر ظرفیت‌های کشور‌های عضو در عرصه‌های دیگر برای توقف جنایات رژیم اشغالگر قدس استفاده شود. امر اجماعی در این نشست این بود که باید جنایات رژیم صهیونیستی پایان یابد و از ظرفیت‌های مختلف برای کمک رسانی به مردم فلسطین استفاده شود.
باقری گفت: آینده روابط ایران با کشور‌های منطقه روشن است به دلیل اینکه پس از ابتکار آیت الله رئیسی در ارائه دکترین همسایگی رویکرد جدیدی میان کشور‌های همسایه به ایران شکل گرفت و آن این بود که باید با اعتماد سازی سیاسی موجبات ارتقای توان کشور‌های منطقه را ایجاد کنیم. اعتماد متقابل سیاسی اگر با درهم تنیدگی علمی فناوری و اقتصادی همراه نشود، تلاش‌های ما چندان اثرگذار نخواهد بود.
سرپرست وزارت امور خارجه تصریح کرد: معتقدیم باید فضای مثبت ایجاد شده میان ایران با کشور‌های مختلف منطقه منجر به تقویت روابط و مناسبات تجاری شود. هرچه کشور‌های منطقه در کنار هم بتوانند زمینه‌های همکاری با یکدیگر را فراهم کنند جایی برای نفوذ دیگران باقی نمی‌گذارد.
وی افزود: ما از طریق ارتباط و تعامل با کشور‌های منطقه راه را بر دخالت و نفوذ بیگانگان می‌بندیم و قطعا در چنین وضعیتی پیشرفت و ثبات را همراه خواهد داشت.
باقری خاطرنشان کرد: پول‌های ما در بحرین دچار مشکل شده بود و یکی از موضوعات گفت‌وگوی دیشب ما با وزیر خارجه این کشور همین مسأله بود و سازوکاری هم برای حل آن تنطیم شد که امیدواریم زمینه برای آزاد شدن حل مشکل آن فراهم شود.
