یکی از مهمترین نکات برای استفاده از مکمل‌های تغذیه‌ای زمان مصرف آنها است؛ زیرا ممکن است در صورت استفاده در زمان اشتباه، عملکرد ویتامین یا ریز مغذی کاهش پیدا کند.
کمی روی صندلی می‌نشیند تا داروخانه خلوت شود؛ پس از چند دقیقه کیسه‌ای شفاف و پر از دارویی را از کیفش در می‌آورد و به سمت باجه‌ای که بالای آن نوشته شده دکتر داروساز می‌رود و می‌گوید: «مادر! خدا خیرت بده. چندوقت پیش، دکترم این داروها را برای من تجویز کرده اما نمی‌دونم که چه زمانی باید بخورم. بی‌زحمت ساعت و روش استفاده این ویتامین‌ها رو برای من توضیح بده…» امروزه بسیاری از افراد به دلیل نداشتن رژیم غذایی مناسب به مصرف مکمل‌های غذایی مانند قرص‌ها و آمپول‌های ویتامین برای تقویت قوای جسمانی روی آورده‌اند. یکی از مهمترین نکات برای استفاده از مکمل‌های تغذیه‌ای زمان مصرف آنها است؛ زیرا ممکن است در صورت استفاده در زمان اشتباه، عملکرد ویتامین یا ریز مغذی کاهش پیدا کند. در این گزارش تعداد و زمان مناسب مصرف ویتامین‌ها را بررسی خواهیم کرد.
انواع مکمل‌های رایج
برخی از ویتامین‌ها مانند آهن، زینک، ویتامین C، برخی از ویتامین‌های گروه B، کلسیم، منیزیم و… بیش از سایر مکمل‌های غذایی، مورد استفاده عموم قرار می‌گیرند.
هر ویتامین را چه ساعتی بخوریم؟
آهن «IRON»: بالاترین میزان جذب آهن با معده خالی است. اما به دلیل اینکه بسیاری از املاح آهن می‌تواند باعث بروز عوارض گوارشی از جمله سوزش سر معده و یا یبوست شود، استفاده از آهن‌های غیر لیپوزومال بهتر است. بنابراین بهتر است این ویتامین همراه با ناهار و یا شام مصرف شود. علاوه بر این گفتنی است مصرف مکمل آهن با لبنیات چای و قهوه تداخل دارد.هم چنین مصرف هم زمان آن با مکمل کلسیم و زینک توصیه نمی‌شود اما در مقابل ویتامین C جذب آهن را بالا می‌برد. بنابراین بهتر است هم زمان با آهن از نوشیدنی‌هایی با مواد غذایی حاوی ویتامینC استفاده شود.منیزیم «Magnesium»: منیزیم به عنوان یک مکمل آرامش بخش شناخته می‌شود. این ریز مغذی در کاهش اسپاسم عضلانی و کاهش استرس موثر است. بنابراین بهترین زمان برای مصرف آن شب‌ها نیم ساعت قبل از خواب است.کلسیم «Calcium»: مصرف این مکمل به دوز آن بستگی دارد. مصرف دوز بالا ۱۰۰۰ – ۸۰۰ میلی‌گرم برای جلوگیری از رسوب در کلیه بهتر است. در این شرایط باید نصف دوز صبح و نصف آن شب مصرف شود. همچنین این ریز مغذی با آهن و نوشیدنی‌هایی نظیر چای و قهوه تداخل دارد. مصرف هم زمان کلسیم با ویتامین C میزان جذب آن را افزایش می‌دهد.
زینک«Zinc»: با توجه به اثر زینک بر افزایش متابولیسم، بهترین زمان مصرف آن در معده دو ساعت بعد از صبحانه است. همچنین مصرف زینک با کلسیم و آهن می‌تواند تداخل داشته باشد؛ بنابراین رعایت فاصله زمانی الزامیست.ویتامین C: ویتامین سی یک آنتی اکسیدان قوی با خاصیت افزایش سطح انرژی است. بهترین زمان مصرف آن صبح‌ها و یا در طول روز است. این ویتامین به علت خاصیت اسیدی که دارد، در صورت مصرف با معده خالی می‌تواند عوارض گوارشی نظیر سوزش سر معده ایجاد کند. در نتیجه اگر با معده پر مصرف شود بهتر است. همچنین این ویتامین محلول در آب است بنابراین می‌توان از آن در دوزهای بالاتر به صورت جوشان استفاده کرد.ویتامین‌های گروه B: این ویتامین ها همانند ویتامین سی محلول در آب هستند و می‌توانند سطح متابولیسم بدن را بالا برده و انرژی را افزایش دهند. بنابراین بهتر است در طول روز و یا قبل از فعالیت روزانه مصرف شوند. با توجه به عدم عوارض گوارشی لزومی به استفاده همراه با غذا در مورد این دسته از ویتامین‌ها وجود ندارد.ویتامین‌های A، D، E و K: این ویتامین‌ها از دسته ویتامین‌های محلول در چربی هستند. بنابراین جذب آنها با چربی بالاتر می‌رود. بنابراین توصیه می شود این ویتامین‌ها با چرب ترین وعده غذایی میل شوند.
امگا ۳«Omega ۳»: با توجه به سرعت پایین متابولیسم چربی‌ها در بدن، مصرف این مکمل مطلقا قبل از فعالیت‌های جسمانی و ورزش توصیه نمی‌شود. در حالی که جذب آن همراه با کم چرب ترین وعده غذایی افزایش می‌یابد.
هشدار؛ مصرف بیش از اندازه ویتامین باعث مسمومیت می‌شود
در مصرف ویتامین‌ها اولین چیزی که اهمیت دارد این است که آیا بدن نیاز به این ویتامین دارد یا خیر؟ هر فردی طبق خورد و خوراک و شرایط جسمانی که دارد، ممکن است در یک ویتامینی کمبود داشته باشد. بنابراین بهتر است که هر شخصی در هر سن و شرایطی قبل از استفاده از هرگونه مکمل‌های غذایی با پزشک خود مشورت کرده و در صورت نیاز آزمایش دهد.همانطور که مصرف ویتامین می‌تواند باعث بهبود عملکرد بدن شود، استفاده بیش از اندازه از این داروها موجب مسمومیت و عوارض ثانویه خواهد شد. ناراحتی معده، ریزش مو، افزایش خطر ابتلا به سرطان، مشکلات عصبی، خون‌ریزی بیش از حد و… از جمله عوارض استفاده بیش از اندازه و غیر ضروری ویتامین‌ها خواهد بود.
فارس
