اعتماد نوشت: میلیونها دانشآموز ایرانی، به شرط آنکه در مدرسه و برای سال تحصیلی ۱۴۰۳ – ۱۴۰۲ ثبتنام کرده باشند، تا ششم شهریور فرصت دارند کتاب درسی خود را به صورت اینترنتی بخرند، اما در کنار این میلیونها کودک، هزاران بچه امسال جای اسمشان در فهرست ثبتنامیهای کتاب درسی خالی میماند.
برای این بچهها، «اول مهر» و «سال تحصیلی جدید»، دیگر واژههای هیجانآوری نیست، چون این بچهها در همان ساعاتی که دوستان و همسالانشان پشت نیمکت کلاس درس نشستهاند، نانآور بودن را، آن هم از پرآسیبترین نوعش تجربه میکنند.
از مهر امسال، کارگاههای بستهبندی و خیاطی و چوببری و مکانیکی و کفاشی و رنگرزی، رستورانها و کورههای آجرپزی و باغات و مزارع کشاورزی، میشود «خانه دوم» هزاران کودکی که ناچارند در تامین معاش خانواده سهیم باشند.
این کودکان البته خوشبختترینها هستند که حداقل در یک فضای سربسته و دربسته و با یک کارفرمای مشخص کار میکنند. در کنار اینها، هزاران کودک باید از کف خیابانها و با دستفروشی و باربری و واکس زدن کفش رهگذران و حتی گدایی، نان به خانه ببرند و همه این چند هزار کودک، همان بچههایی هستند که امسال، جای اسمشان در فهرست ثبتنامیهای کتاب درسی سال تحصیلی ۱۴۰۳ – ۱۴۰۲ خالی میماند.
دو روز قبل، رییس مرکز پژوهشهای مجلس در جلسه علنی و در جمع نمایندگانی که از کسری ۷۲ هزار میلیارد تومانی وزارت آموزش و پرورش و اجرا نشدن رتبهبندی برای تعداد زیادی از معلمان و رایگان نبودن تحصیل و مراکز آموزشی فرسوده و کمبود معلم انتقاد داشتند، خبر داد که فرهنگیان بیش از ۷۰ هزار میلیارد تومان از وزارت آموزش و پرورش طلب دارند و در سال تحصیلی جدید، مدارس با کمبود ۱۷۶ هزار معلم مواجهند و یکی از دلایل کمبود معلم این است که میزان استقبال مردان از شغل معلمی در کلانشهرهایی از جمله تهران، به دلیل بالا بودن هزینهها و از جمله هزینه مسکن، به شدت کاهش داشته چنانکه در آزمون استخدامی سال ۱۴۰۲ در کلانشهر تهران ظرفیت پذیرش مردان به دلیل عدم استقبال، حتی در مرحله تکمیل ظرفیت هم پر نشده و در کل کشور هم از بیش از ۵۷ هزار ظرفیت، بیش از ۱۰ هزار ظرفیت به دلیل عدم استقبال خالی مانده است.
رییس مرکز پژوهشهای مجلس با ابراز نگرانی از تاثیر منفی و مستقیم کمبود فضای آموزشی بر کیفیت و عدالت آموزشی گفت: «سرانه استاندارد فضای آموزشی ۸.۵ مترمربع است ولی ۱۱ استان (معادل ۳۳درصد مناطق آموزشی) کمتر از میانگین سرانه فضای آموزشی دارند. حدود ۱۰۴ هزار کلاس درس (معادل ۱۹.۲ درصد از کل کلاسها) نیازمند تخریب و بازسازی یا مقاومسازی است که استان کردستان با ۳۸.۷ درصد، آذربایجان شرقی با ۳۸.۶ درصد و تهران با ۲۸.۱ درصد، بیشترین کلاسهای ناامن را دارند. طبق پیمایش سال ۱۴۰۲ کشور، ۷۹ هزار کلاس نیازمند استانداردسازی سیستمهای گرمایشی و سرمایشی هستند.
برای سال ۱۴۰۳ اعتبار مورد نیاز برای تامین متوسط سرانه فضاهای آموزشی، حدود ۱۶۰ هزارمیلیارد تومان، اعتبار مورد نیاز برای تخریب و بازسازی یا مقاومسازی کلاسها حدود ۱۵۰ هزار میلیارد تومان و اعتبار مورد نیاز برای تامین و تعمیر سیستمهای گرمایشی و سرمایشی حدود ۷.۷ هزار میلیارد برآورد شده، اما این ارقام در بودجه وزارت آموزش و پرورش لحاظ نشده است.»
در همین جلسه بود که نماینده مردم چابهار اعلام کرد: «از هر صد دانشآموز در سیستان و بلوچستان، ۶۰ نفرشان به پایه دوازدهم نمیرسند.»