۱۳:۱۵ – ۲۸ تیر ۱۴۰۳
جهان به ویژه کشورهای عربی حوزه خلیج فارس انتخابات ریاست جمهوری آتی آمریکا در ماه نوامبر را دنبال می‌کنند؛ انتخاباتی که در آن «جو بایدن» رئیس جمهور کنونی و «دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق با هم رقابت می‌کنند.
با تغییراتی که جهان و منطقه طی سال‌های حکمرانی جو بایدن شاهد آن بوده است، شاید بازگشت احتمالی ترامپ به کاخ سفید سیاست خارجی آمریکا را دوباره زیر و رو کند.
کارشناسان و تحلیلگران بر این باور هستند که «بازگشت ترامپ به کاخ سفید تأثیر بزرگی بر خاورمیانه به ویژه منطقه خلیج فارس خواهد گذاشت و این مساله سوالاتی را درباره نگاه کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به ویژه عربستان به این سناریوی احتمالی ایجاد می‌کند.»
تلاش برای ترور ترامپ شانس وی را برای بازگشت به کاخ سفید افزایش داده است و این مساله برخی دولت‌های منطقه را که از سیاست‌های وی و هوسش برای جمع آوری پول و امضای معاملات برای دستیابی به میلیاردها دلار به نفع اقتصاد آمریکا یا پروژه‌های ویژه وی می‌ترسند، نگران کرده است.
شانس ترامپ برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در ماه نوامبر افزایش یافته است. در نظرسنجی‌های اخیر وی به ۶۹ درصد آرا دست یافت.
بلومبرگ آمریکا پیش بینی کرد که تلاش نافرجام برای ترور وی محبوبیتش را افزایش دهد.
هنوز زود است که به طور قطع درباره پیروزی ترامپ صحبت کرد به ویژه اینکه هنوز چهار ماه تا زمان انتخابات باقی مانده است اما اگر وضعیت به همین صورت باقی بماند و سردرگمی شدید در ائتلاف بایدن که در نظرسنجی‌های اخیر به ۳۱ آرا دست یافت، ادامه داشته باشد، شانس ترامپ برای پیروزی در انتخابات قوی خواهد بود. شاید تلاش نافرجام برای ترور وی مسیرش را برای بازگشت به کاخ سفید هموار کرد.
سناریوهای مختلفی وجود دارد که احتمالا ترامپ آن را در دوره ریاست جمهوری آتی خود اجرا کند. سناریوهایی مثل معاملات دفاعی با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس برای دستیابی به پول بیشتر که در دوره نخست ریاست جمهوری خود آن را اجرا کرده بود.
در طول هشت سال گذشته روابط آمریکا و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس نقطه عطف‌های مختلف و تحولات زیادی را پشت سر گذاشته است. بین حضور دونالد ترامپ و جو بایدن در کاخ سفید روابط میان آمریکا و شورای همکاری خلیج فارس بر اساس منافع اقتصادی و سیاسی دو طرف بوده است.
در پایان سال جاری میلادی احتمالا با انتخاب یک رئیس جمهور جدید این روابط شاهد فصل دیگری باشد.
در طول سال‌های حکمرانی این دو رئیس جمهور آمریکا، نفت و روابط تجاری و نظامی محورهای مهمی بود که ارتباط بین آمریکا و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس را تشکیل داد.
دونالد ترامپ در دوره نخست ریاست جمهوری خود برای ایجاد یک ائتلاف با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس علیه ایران و عادی سازی روابط سیاسی و اقتصادی این کشورها با رژیم اشغالگر صهیونیستی تلاش کرد و قدس را به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی به رسمیت شناخت.
پیش بینی می‌شود که فشارها برای پیشبرد پرونده عادی سازی روابط به ویژه با عربستان در دوره جدید ریاست جمهوری وی به رغم جنگ نسل کشی که رژیم صهیونیستی در غزه به راه انداخته است، ادامه یابد.
تصویر آرشیوی از سفر ترامپ به عربستان
به رغم تطابق مواضع دولت‌های سابق آمریکا با طرح عربی که عربستان در سال ۲۰۰۲ مطرح کرد، جانبداری آمریکا از رژیم صهیونیستی طی جنگ غزه روابط دو طرف را وارد یک آزمون سخت کرده است.
روابط آمریکا با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس تحت تأثیر بحران‌های اعتماد متوالی طی سال‌های گذشته قرار گرفته است؛ از کاهش نیروها در منطقه و روابط با ایران تا عقب نشینی از افغانستان در سال ۲۰۲۱. این در حالی است که همچنان در خصوص جنگ کنونی اسرائیل علیه مردم غزه اختلافات غیر واضحی وجود دارد.
همچنین افزایش رقابت بین آمریکا و چین صحنه خاورمیانه را پیچیده‌تر کرده است. در سایه ریاست جمهوری ترامپ احتمالا نزاع چین و آمریکا افزایش یافته و درگیری‌های احتمالی به وجود بیاید. قصد و نیت و اهداف ترامپ هرچه که باشد، همه در منطقه نگران چگونگی اجرای این اهداف هستند.
«سیف مثنی»، پژوهشگر امور آمریکا درباره این مساله گفت: در سایه توسعه اقتصادی کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و موقعیت جغرافیایی و منطقه‌ای آنها چه از نظر مالی و چه از نظر نقش میانجی‌گری که برخی از این کشورها دارند، موضع ترامپ درباره این کشورها تغییر نخواهد کرد اما از بعد سیاسی احتمالا انعکاس آن از طریق برخورد با پرونده ایران به دنبال عادی‌سازی روابط بین عربستان و ایران باشد.
این تحلیلگر گفت: این پرونده آزمون واقعی برای سیاست ترامپ درباره کاهش تنش با ایران و کاهش کشمکش‌های رسانه‌ای بعد از شهادت سردار «قاسم سلیمانی» فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در حمله آمریکا به فرودگاه بغداد در سال ۲۰۲۰ و عقب نشینی از برجام و تحریم ایران خواهد بود.
وی درباره روابط شورای همکاری خلیج فارس با چین و روسیه گفت: ترامپ همواره می‌گفت اگر یک رئیس جمهور عاقل وجود داشته باشد این دو کشور خطری علیه آمریکا نخواهند داشت. او همواره به عقب نشینی از ناتو تهدید می‌کرد. او در دوران ریاست خود از حمایت‌ها کاسته و از کشورهای غربی تقاضای پول کرد زیرا ذهنیت مالی و اقتصادی ترامپ او را به یک مذاکره کننده تبدیل می‌کند، به ویژه در مورد چین و پایگاه آن در کوبا، یا در مورد تایوان، یا با توجه به نقشی که در حال حاضر ایفا می‌کند. ترامپ یا به تفاهم می‌رسد یا پکن را با اعمال تعرفه‌های اقتصادی مجازات می‌کند.
این تحلیلگر درباره مساله فلسطین گفت: موضع ترامپ درباره مساله فلسطین تغییر نخواهد کرد. ترامپ کسی بود که از طریق انتقال کنسولگری آمریکا به قدس و عادی‌سازی روابط با اعراب، به اسرائیل مشروعیت بخشید. برای همین حمایت اسرائیل برای پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا اولویت است.
کارشناسان پیش بینی می‌کنند که پیروزی ترامپ بر بازارهای کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به چند طریق تاثیر بگذارد. او بر تقویت تولید انرژی محلی و تنظیم صنعت نفت و گاز و ترویج صادرات گاز طبیعی متمرکز می‌شود و این مساله بازار انرژی آمریکا را تقویت می‌کند و بر اقتصاد کشورهای شورای همکاری خلیج فارس که به نفت وابسته هستند، تأثیر خواهد گذاشت.
اقتصاددان‌های عرب می‌گویند سیاست‌های تجاری ترامپ با چین احتمالا بر تجارت جهانی و تقاضای نفت تأثیر خواهد گذاشت. کاهش رشد اقتصاد چین به خاطر تنش‌های تجاری منجر به کاهش تقاضای صادرات نفت از ۶ کشور شورای همکاری خلیج فارس خواهد شد و این مساله بر قیمت نفت و اقتصاد این کشورها تاثیر خواهد گذاشت.
کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و آمریکا در دوره ریاست جمهوری ترامپ روابط اقتصادی متعادلی داشتند. این امر همچنین تا زمان شیوع کرونا ادامه داشت.
با آمدن جو بایدن به کاخ سفید دیگر ارزش صادرات یا واردات آمریکا از منطقه شورای همکاری خلیج فارس در سطح دوره ماقبل کرونا نبود و تراز تجاری بین دو طرف به سمت آمریکا متمایل شد. این بدان معناست که تراز تجاری بین آنها به نفع آمریکا پیش رفت و صادرات آمریکا به کشورهای حاشیه خلیج فارس از وارداتش بیشتر شد.
بر اساس بیانیه‌های تجاری بین دو طرف واردات این کشورها طی ۲ سال اول ریاست جمهوری ترامپ بیشتر از ۵۰ میلیارد دلار بود. در دوره کرونا به ۴۰ میلیارد دلار رسید. صادرات آمریکا به کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در همین دوره بین ۳۲ تا ۳۷ میلیارد دلار در ۲ سال اول بود. در سال ۲۰۱۹ به ۲۴ میلیارد دلار به دلیل کاهش شدید قیمت نفت رسید.
سوخت، روغن‌های معدنی، آلومینیوم و فرآورده‌های آن، طلا و کودهای شیمیایی مهمترین صادرات کشورهای شورای همکاری خلیج فارس هستند که به بازار آمریکا می‌رود، در حالی که ماشین‌آلات و تجهیزات، خودرو، هواپیما، محصولات دارویی و سلاح از بازار آمریکا وارد این کشورها می‌شود.
منبع: ایسنا
