۰۷:۳۷ – ۲۷ تیر ۱۴۰۳ عربستان سعودی و دیگر کشور‌های عربی حوزه خلیج فارس، به عنوان نشانه‌ای از همسویی ژئوپلیتیکی انتخاب مسعود پزشکیان را به گرمی تبریک گفتند؛ ملک سلمان، پادشاه عربستان سعودی از پیروزی پزشکیان استقبال کرد و گفت که امیدوار است دو کشور خلیج فارس به توسعه روابط خود ادامه دهند. شاخه زیتونی […]
۰۷:۳۷ – ۲۷ تیر ۱۴۰۳
عربستان سعودی و دیگر کشور‌های عربی حوزه خلیج فارس، به عنوان نشانه‌ای از همسویی ژئوپلیتیکی انتخاب مسعود پزشکیان را به گرمی تبریک گفتند؛ ملک سلمان، پادشاه عربستان سعودی از پیروزی پزشکیان استقبال کرد و گفت که امیدوار است دو کشور خلیج فارس به توسعه روابط خود ادامه دهند. شاخه زیتونی که عربستان سعودی به ایران اهدا کرد، نشانه‌ای از تحول دیپلماتیک بیسابقه است _تحولی که زنگ خطری را در واشنگتن را به صدا در آورد_؛ بازیگری که هدف اصلیاش در خاورمیانه انزوای ایران و فاصله انداختن میان تهران و همسایگانش است. همزمان پیامهای رسمی صمیمانه مشابهی از کویت، قطر، امارات متحده عربی، عمان و بحرین به تهران مخابره شد. کشور‌های نفت خیز حاشیه خلیج فارس بیش از هر زمان دیگر بر عادی سازی روابط خود با تهران تاکید دارند. این در حالی است که رئیس جمهوری منتخب نیز بر روابط صلح آمیز منطقهای تاکید دارد و این گزاره را در اولویت قرار داده است.
جنگ سرد غرب علیه ایران شکست خورد
به نوشتهاوراسیا ریویو، از زمان انقلاب اسلامی ایران، روابط تهران و بازیگران عرب حاشیه خلیج فارس پرتنش بود. این گروه از بازیگران تصور میکردند که سیاستهای انقلابی ایران ساختار استبدادی حاکم بر این گروه از بازیگران را به چالش خواهد کشید. در همین راستا برگزاری انتخابات در ایران در تضاد با رویکرد سیاسی پادشاهیهای خلیج فارس بود، ساختارهایی سلطنتی که قدرت در چارچوبشان به شکلی موروثی منتقل می‌شود. در جنین شرایطی ایالات متحده و متحدان غربی اش، به ویژه قدرت بریتانیا، از تنشهای حاکم بر خلیج فارس برای اعمال سیاست تفرقه بینداز و حکومت کن مورد استاد خود استفاده کرده اند. بریتانیاییها سالهاست که با استناد به این بازی فرقهای در تمام مستعمرات سابق خود از ایرلند تا میانمار و در همه جا، از جمله خاورمیانه، برای خود فرصت سازی کرده و می‌کند.
واشنگتن با برداشتن برگی از کتاب بازی امپریالیستی، به طور تاریخی به ترس اعراب از قدرت و نفوذ ایران در منطقه دامن زده است. این امر موجب شد تا عربستان سعودی و همسایگان خلیج فارس تحت «حفاظت» ایالات متحده باقی بمانند؛ گزارهای که برای حفظ سیستم دلاری نفتی که زیربنای دلار آمریکا به عنوان ارز ذخیره بین‌المللی است، حیاتی است.
این در حالی است که بدون امتیازات دلارهای نفتی، اقتصاد ایالات متحده منفجر می‌شود. از منظری دیگر، خلیج فارس بازار بزرگی برای صادرات تسلیحات آمریکایی است؛ از سیستمهای دفاع هوایی پاتریوت گرفته تا جتهای جنگنده گرانقیمت. به طور خلاصه، سیاست ایالات متحده و متحدان غربی اش ترویج جنگ سرد در خلیج فارس بین کشور‌های عربی و ایران بوده و هست. پادشاهیهای عرب معمولاً نسبت به نفوذ ایران در جوامع خود پارانویا دارند. از همین رو در عربستان و سایر بازیگران عرب سیاستهای سخت گیرانهای در ارتباط با شیعیان تعریف شده است.
چرخش در سیاست پادشاهیهای خلیج فارس
سال ۲۰۱۰، استناد منتشر شده توسط ویکی لیکس تحت رهبری جولیان آسانژ نشان داد که پادشاه وقت عربستان، ملک عبدالله، از ایالات متحده میخواهد که به ایران حمله کند. با این حال امروز محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، نه تنها به رئیس جمهور جدید ایران تبریک گفت بلکه پا را فراتر گذاشت و خواهان همکاری امنیتی منطقهای در سطحی فراگیر شد. بر اساس گزارش ها، وارث سعودی به رئیس جمهور پزشکیان گفته است: من بر تمایل خود برای توسعه و تعمیق روابطی که کشورها و مردم ما را متحد می‌کند و منافع متقابل ما را تامین می‌کند، تاکید میکنم. چنین موضعی نشان از چرخش خیره کننده در روابط دو بازیگر دارد. بنسلمان، محرک اصلی جنگ فاجعه بار عربستان سعودی علیه یمن در سال ۲۰۱۵ بود که ناشی از ترس این بازیگر از اتحاد ایران با انصار الله در همسایه جنوبی عربستان پس از توافق هستهای بین‌المللی با تهران بود. به ادعای اوراسیا ریویو، عربستان سعودی و کشور‌های سنی خلیج فارس نیز در تعقیب جنگ مخفیانه تحت رهبری ایالات متحده برای تغییر ساختار سیاسی در سوریه علیه نقش اساسی داشتند. این جنگ نیابتی در نهایت و پس از ورود روسیه و ایران برای دفاع از سوریه برای آمریکا شکست تلخی را رقم زد.
به ادعای ناظران، آنچه رخ داده، تجدید نظر ژئوپلیتیکی در ابعاد بزرگ است. روسیه، ایران، چین و دیگر بازیگران برای پایان هژمونی آمریکا و غرب گامی جدی برداشته اند. واضح است که “نظم جهانی مبتنی بر قوانین” به رهبری ایالات متحده چیزی بیش از یک کلاهبرداری و بن بست تحمیل شده به بقیه جهان نیست. همه شواهد تجربی نشان می‌دهد که دشمن اصلی صلح و امنیت بین المللی، هژمون ایالات متحده و دست نشاندگان غربی آن است. جنگ نیابتی آمریکا علیه روسیه در اوکراین جهان را در آستانه فاجعه هستهای قرار داده است. در جاهای دیگر، در خاورمیانه با نسل کشی اسرائیل در غزه و جنگ طلبی بی امان ناتو در آسیا و اقیانوسیه در برابر چین، همگی نشان می‌دهد که منشأ درگیری و هرج و مرج بین المللی چیست – امپریالیسم غربی به رهبری ایالات متحده. به نوشته اوراسیا ریویو، جهان به طور چشمگیری در حال تغییر به یک نظم چند قطبی جدید است که در قابش اکثریت کشورها در تلاش برای رسیدن به یک همزیستی مسالمت آمیز هستند. سال ۲۰۲۳، چین برای نزدیکی تاریخی بین عربستان سعودی و ایران نقش میانجی را ایفا کرد، طرفین به خوبی دریافته بودند که بینظمی خود ساخته ایالات متحده در تقسیم هژمونیک جنگ سرد، برای کسانی که به آن پایبند هستند، ناپایدار است.
منبع: اقتصاد نیوز
