پریسا ساسانی: استاد محمدرضا شجریان علاوه بر آواز ایرانی علاقه و تسلط بسیاری در زمینه‌های دیگر هنری، از جمله هنر ارزنده خوشنویسی داشت و در این مسیرر، هنر خط را تا درجه ممتازی پیش برد. بر همین اساس و به دلیل زمینه های مختلف هنری این خواننده موسیقی ایرانی، حسین اسماعیلی نقاش و خوشنویس در […]
پریسا ساسانی: استاد محمدرضا شجریان علاوه بر آواز ایرانی علاقه و تسلط بسیاری در زمینه‌های دیگر هنری، از جمله هنر ارزنده خوشنویسی داشت و در این مسیرر، هنر خط را تا درجه ممتازی پیش برد. بر همین اساس و به دلیل زمینه های مختلف هنری این خواننده موسیقی ایرانی، حسین اسماعیلی نقاش و خوشنویس در گفتکو با پایگاه خبری تحلیلی زیرنویس درباره هنر شجریان در حوزه خوشنویسی صحبت کرد و تاکید کرد که این استاد آواز در حوزه خطاطی از شاگردان سید حسن و سید حسین میرخانی از موسسان انجمن خوشنویسی بوده و به سبک خطاطی کلهر نیز علاقه داشته است.
پرتره محمدرضا شجریان، نقاشی شده توسط استاد حسین اسماعیلی
* استاد شجریان از چه زمانی خوشنویسی را شروع کرد؟
استاد شجریان علاوه بر هنر آواز استعداد عجیبی در حوزه خوشنویسی داشت و بر اساس آنچه که در تاریخ به شکل مختصری ثبت شده، او اول به خوشنویسی علاقمند شد و آواز را در کنار خط فقط زمزمه کرد و به صورت جدی دنبال هنر آواز نرفته بود. او از سال ۱۳۴۶ که به تهران آمد استعداد خود را در زمینه خوشنویسی به کار گرفت و در همان زمان مورد توجه استادان خوشنویسی بود و یک یا دو کار خطاطی از شجریان نیز وسط برادران میرخانی به چاپ می رسد و من مطمئن هستم که اگر استاد شجریان خطاطی را ادامه می داد؛ در حیطه خوشنویسی جز برترین ها می شد. اما به دلایل کامل شخصی خطاطی را به زمینه هنری ادامه‌دار تبدیل نکرد و تمام وقت خود را صرف آواز موسیقی کرد.
* ویژگی های خطی و خط‌شناسی استاد شجریان هرچند به صورت اندک، چطور ارزیابی می کردید؟
استاد شجریان سال ۴۶ که به انجمن خوشنویسان رفت، دوره‌های آموزشی خود را نزد ابراهیم بوذری و سید حسن و سید حسین میرخانی آغاز کرد. این دو برادر از استادان به نام زمان خود بودند که انجمن خوشنویسان را بنیان گذاشتند و در آن مقطع زمانی جزو استادان برجسته زمانه خود بودند. به همین دلیل استاد شجریان با وسواس بسیار و به شیوه‌ای این دو برادر خیلی نزدیک و مقید بود و تکنیک آنها را دنبال کرد؟
* در چه زمانی ممتازی خود را در حیطه خوشنویسی آغاز کرد؟
او در فاصله زمانی سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۴۹ مدرک ممتازی خود را از انجمن خوشنویسان دریافت کرد که کسب این درجه ممتازی نشان داد که شجریان هنرمندی مستعد است. چون خوشنویسی هنری نیست که با یک یا دو سال بتوان به درجه استادی رسید. ولی در نهایت تصمیم گرفت که موسیقی را ادامه دهد. در حالی که به تعبیر استاد امیرخانی شجریان می توانست در حوزه خوشنویسی صاحب سبک شود. یک نکته جالب این بود که بعد از دریافت درجه ممتازی، به او می گویند چرا مرحله استادی را طی نمی کند؟ که استاد گفته بود هنر خوشنویسی همین اندازه که باعث شد خطم خوب شود برای من کافی است. البته استاد هنر خوشنویسی را رها نمی کند و بعدها اطلاعات روی برخی از کاست های معروف مثل «بی داد»،«آستان جانان»،«دل مجنون»،«پیام نسیم»،«یاد ایام» و «خلوت گزیده» را به خط خود می نویسد.
* به عنوان سئوال آخر در زمینه خوشنویسی به چه نوع نگارش خطی علاقه داشت؟
شجریان خط شکسته و نستعلیق را دوست داشت که شکسته را نزد استاد بوذری کار کرد و نستعلیق را از برادران میرخانی یاد گرفت. همانطور که اشاره کردم استاد به سبک و شیوه استاد کلهر کار می کرد که شیوه‌ای سخت و پر پیچ و تاب در نستعلیق است. چون نستعلیق به دو شیوه میرزا غلام رضایی و یا شیوه کلهری خطاطی می شود که با گذشت زمان پخته تر شده است.
۲۴۳۵۷
