سازمان ملی مهاجرت در بیانیه ای به مناسبت روز جهانی پناهنده اعلام کرد: دوگانگی دردآور و نگاه ابزاری، کالاگونه، استثماری و غیرانسانی مواجهه با مسأله پناهجویان و آوارگان به یک واقعیت غم انگیز در جهان تبدیل شده است.
متن کامل بیانیه روز جهانی پناهنده به شرح زیر است:
« ۱) روز پناهنده امسال در شرایطی برگزار می‌گردد که جمعیت بسیار زیادی از پناهجویان و آوارگان به دلیل سیاست‌های استعماری و استکباری نظام سلطه ناشی از جنگ، اشغال، غارت، از بین رفتن زیرساخت‌های حیاتی کشورهای مظلوم و مستضعف، بیکاری، وضعیت نامناسب زندگی و عدم برخورداری از حداقل‌های زندگی به ناچار، کاشانه و موطن خود را رها کرده و به امید دستیابی به وضعیتی بهتر از زندگی، آسایش و امنیت به کشورهای دیگر آواره و پناهنده شده‌اند.
به دلیل اهمیت و ضرورت موضوع و توجه به الزامات و اقتضائات آن به ملاحظه و دغدغه‌های بسیاری از دولت‌ها تبدیل شده است، بطوریکه مساله آوارگان و پناهندگان امروزه به یک ابر چالش جهانی تبدیل شده است.
۲) هر چند شعار جهانی روز جهانی پناهنده در سال ۲۰۲۳ “امید به دور از خانه” تعیین شده و مروج مفاهیم انسانی، عاطفی و ارزشی است، اما این نباید تنها یک شعار باشد و سازمان‌های بین‌المللی به عنوان متولیان حمایت و پشتیبانی از این موضوع می‌بایست با انجام حمایت‌های همه‌جانبه، امید به شروع مجدد زندگی را در دل‌های پر از غم و غصه و تنهایی آوارگان و پناهجویان زنده نگه دارند، اما متأسفانه شاهد هستیم که رویه‌های دوگانه و متناقض ضد حقوق اولیه بشر بر خلاف موازین حقوق بین‌الملل و حقوق اولیه انسانی در اعمال و رفتار این متولیان مشهود است.
این دوگانگی دردآور و نگاه ابزاری، کالاگونه، استثماری و غیرانسانی مواجهه با مسأله پناهجویان و آوارگان به یک واقعیت غم انگیز در جهان تبدیل شده است.
۳) از سوی دیگر بر اساس منشور حقوق بین‌الملل، کشورها و سازمان‌های بین‌المللی می‌بایست تدابیری اتخاذ نمایند که هیچ انسانی از خانه و کاشانه خود به خاطر اهداف و مقاصد استعماری و استثماری و زیاده‌خواهی دیگر کشورها آواره نگردد و زیستن و برخورداری از حقوق اولیه که حق هر انسانی است، نباید از او سلب گردد. سازمان‌های بین‌المللی وظیفه دارند با نگاه جامع، همه‌بعدی و متوازن، مرهمی بر آلام میلیون‌ها پناهنده‌ای باشند که بر اثر سیاست‌های غلط حاکمان مجبور به ترک کشور خود شده‌اند.
۴) پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، دریچه و بارقه‌های امید را برای کمک به مظلومین و مستضعفین و ستمدیدگان جهان باز کرد و از این رهگذر با تأسی به اهداف و ارزش‌های والای منبعث از مفاهیم اسلام ناب محمدی (ص)، اسناد فرا دستی، نیات راهبردی امامین انقلاب اسلامی با نگاه و برخورد اسلامی و انسانی و کریمانه، پذیرای طیف عظیمی از آوارگان و پناهندگان ازکشورهای همجوار بویژه افغانستان بوده است و با آغوش باز (علیرغم وجود مشکلات اقتصادی ناشی از اثرات جنگ تحمیلی، تحریم‌ها و فشارهای بین‌المللی با رویکرد حفظ شأن و کرامت انسانی ) از آنان استقبال کرده است .
از طرفی علی رغم کمک های ناچیز از جانب سازمان ها و نهادهای بین المللی (متناسب با جمعیت انبوه مهاجرین و آوارگان در ایران) دولت جمهوری اسلامی ایران سعی کرده است بهترین خدمات با نگاه کرامت انسانی ، اسلامی و تمدنی به پناهندگان ارائه کند.کمیسیاریا و سازمان‌های بین‌المللی بارها به برخورد انسان‌دوستانه جمهوری اسلامی ایران با آوارگان و پناهندگان صحه گذاشته اند.
۵) نام گذاری روز پناهنده از سوی سازمان‌های بین‌المللی و گرامیداشت پناهنده، بهانه توجه به ابعاد همه‌جانبه این موضوع در سطوح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی برای کشورهای جهان است تا با نگاهی انسانی و برخاسته از عواطف و احساسات به پناهجویان که از موطن و سرزمین اصلی خویش آواره گردیده اند به دور از نگاه های سیاسی و جانبدارانه، نگریسته شود
و با نگرشی متوازن و تدوین سیاست‌های منطقی و بین‌المللی؛ چالش‌ها، مشکلات و مسائل آنان به صورت ریشه‌ای، مرتفع و با ایجاد زمینه‌های سکونت و زیست حداقلی در کشور خود، بسترهای بازگشت داوطلبانه آنان به موطن اصلی و مادریشان فراهم گردد.
۶) سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی که وظیفه حمایت و پشتیبانی از کشورها در ارائه خدمات حداقلی با رویکرد انسانی را بر عهده دارند، می‌بایست با نگاه توانمندسازی، ایجاد مهارت و خود اتکایی در بین پناهجویان و با توزیع متوازن و عادلانه امکانات، منابع و اعتبارات جهانی، کشورهای میزبان جمعیت آوارگان و پناهجویان را با ایجاد بسترها و زمینه‌های ارائه خدمات بهتر و تحقق سیاست بازگشت داوطلبانه، یاری کنند.
۷) مهاجر و پناهنده دو اصطلاحی هستند که امروزه در ادبیات سیاسی دنیا شامل حال افرادی است که در سرزمین‌های دیگر، بدنبال سکونت هستند؛ اما تفاوت اساسی میان این دو اصطلاح در نحوه انتخاب فرد کوچنده است؛ در واقع مهاجر، خود، مهاجرت را برمی‌گزیند و با آمادگی کامل این عمل را انجام می‌دهد، اما پناهنده به زور خانه خود را ترک می‌کند. روز پناهنده در واقع فرصتی است تا وجدان‌های خفته را با یادآوری رنج‌ها و مشقت‌هایی بیدار کندکه یک پناهنده در اثر سیاست‌های غلط و خودخواهانه بعضی از کشورها دچار آن شده است.»
بنابر اعلام پایگاه اطلاع رسانی وزارت کشور، در پایان سازمان ملی مهاجرت به عنوان یک سازمان نوپا با هدف خدمات رسانی به مهاجرین و آوارگان در ذیل وزارت کشور، ضمن گرامیداشت روز پناهنده اعلام می‌دارد ، جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد تا تجارب ارزشمند خود در این زمینه را برای بهبود مسأله پناهندگان در اختیار سازمان ملل متحد قرار دهد و انتظار دارد سازمان‌های بین‌المللی با نگاه ویژه حمایت کننده و پشتیبان به دور از نگاه‌های سیاسی در ارائه خدمات بهتر، کشور ما را یاری رسانند.
منبع:ایسنا
