خانه موزه مقدم یکی از میراث ماندگار ایران است که از هر دوره تاریخی اثری و نشانی در خود دارد. این موزه در خیابان امام خمینی تهران قرار دارد.
موزه مقدم تهران و درحقیقت خانه مقدم از جمله خانه‌های مجلل دوران قاجار ـ متعلق به یکی از درباریان آن زمان به نام محمد تقی خان احتساب الملک ـ بوده است.
احتساب الملک دارای دو پسر به نام های حسن و محسن بود که جهت ادامه تحصیل به اروپا رفتند. حسن در فعالیت‌های ادبی، سیاسی و اجتماعی حضور فعالی داشت و در جوانی فوت کرد. از او نمایشنامه بسیار معروف «جعفرخان از فرنگ آمده» به جا مانده است.
برادر کوچکتر ـ محسن ـ پس از اتمام تحصیلات خود در رشته های نقاشی، تاریخ هنر و باستان شناسی در سال ۱۳۱۵ به وطن بازگشت. به همراه همسر فرانسوی خود «سُلما» در خانه پدری ـ محل کنونی موزه مقدم ـ ساکن گردیدند.
آنها در کنار فعالیت‌های علمی به گردآوری آثار و اشیاء تاریخی و فرهنگی پرداختند. استاد مقدم بسیاری از آثار ارزشمند جمع آوری شده مانند کاشی، قطعات سنگی تراشیده شده و غیره را با الهام از فضاهای سنتی ـ تاریخی به نحو چشمگیری در جای جای این عمارت قدیمی نصب کرد. برخی دیگر مانند کلکسیون پارچه، چپق و قلیان، سفالینه، شیشه، تابلو نقاشی، مسکوکات، مهرها و اسناد تاریخی و غیره را با نظم و ترتیب خاصی در خانه پدری نگهداری نمود.
در سال ۱۳۵۱، زنده یاد استاد محسن مقدم ـ استاد ممتاز دانشگاه تهران ـ با توجه به علاقه وافرش به علم، تاریخ و هنر. خانه پدری خود را به همراه آثار نفیس گردآوری شده وقف دانشگاه تهران نمود.استاد محسن مقدم در سال ۱۳۶۶ دارفانی را وداع گفت . پس از مرگِ همسر ایشان در سال۱۳۶۹ تولیت موزه مقدم در اختیار مستقیم دانشگاه تهران قرار گرفت.
معماری بنا
از ویژگی‌های بارز خانه تاریخی مقدم تهران همگون بودن نسبی فضای معماری با آثار تاریخی موجود در آن است. فضایی که با مساحتی برابر با ۲۱۱۷ مترمربع شامل سه حیاط بیرونی، اندرونی و سرایداری است.
هزاران قطعه شیشه‌ای و فلزی و سفال پیش از تاریخ و پس از آن، هاون فلزی، جنگ افزار، سنجاق برنزی. عطردان های شیشه‌ای و ابزار شیشه‌ای مربوط به حجامت، کاسه‌های سفالی و ظروف مسی، پیکرک های گلی الحاقی با لعاب فیروزه‌ای و لاجوردی. انواع سنگ‌های زینتی و صنعتی چون سنگ آبسیدین (نوع شیشه آتشفشانی)، عقیق، مالاکیت، لاجورد، فیروزه. چشم ببر، کوارتز، میکا، گرانیت، آزوریت، سرباره (آنچه پس از استخراج فلز از سنگ معدن و دیگر مواد افزوده شده در فرایند ذوب برجای می‌ماند). کائولین، لیمونیت، افرا، گالن (سنگ معدن سرب)، تنها گوشه‌ای از گنج نهفته در موزه مقدم هستند.
خانه‌ای که اکنون به عنوان موزه مقدم از آن یاد می‌شود از خانه‌های مجلل دوره قاجار و دارای بخش‌های اندرونی و بیرونی است، اما در کنار تمام اجزای این عمارت مجلل، کاشی‌های زرین فام و گرانبهایی را می‌توان یافت که مقدم برای پاسداری از آنها، جایی مناسب را در دیوار برای آنها در نظر گرفته بود تا از آسیب در امان بمانند. برخی از این کاشی ها در دنیا منحصر به فرد هستند.
اما کلکسیون پارچه استاد مقدم نیز جزو یکی از کلکسیون های پارچه در دنیاست. این پارچه‌های قیمتی اکنون به صورت فریز شده در داخل مجموعه نگهداری می‌شود. امکان بازدید عموم از آنها وجود ندارد، جز یکی از پارچه ها که آن هم درون قاب شیشه‌ای نگهداری می‌شود.
نحوه دسترسی به موزه مقدم تهران
موزه مقدم در تهران، خیابان امام خمینی، بین خیابان شیخ هادی و خیابان ولیعصر، جنب بانک ملت ، پلاک ۲۴۹ واقع است.
