زیرنویس-گروه جامعه: بحث در مورد مصرف انرژی در سال‌های اخیر به یکی از موضوعات حیاتی و مهم در جهان تبدیل شده است. شاید تا چند سال پیش، تصور بحران انرژی در ایران تصوری دور از ذهن بود، اما اکنون با سوءمدیریت، اوضاع چنان از کنترل خارج شده است که خاموشی‌های معمول فصل تابستان، که به دلیل افزایش مصرف وسایل سرمایشی رخ می‌داد، اکنون در فصل‌های سردِ سال نیز مشاهده می‌کنیم و تعطیلی ادارات از زمستان به پاییز رسیده است.
در این زمینه، رئیس‌جمهور محترم با راه‌اندازی پویش “۲ درجه کمتر” به دنبال کاهش مصرف انرژی است و رسانه‌های مختلف نیز با روش‌های مختلف در پی تشویق مردم برای مدیریت مصرف هستند. اما پرسشی که مطرح می‌شود این است که چرا در زمان‌های بحرانی، تنها مردم باید به داد سوءمدیریت‌ها برسند؟
به گزارش زیرنویس، در حالی که انتظار می‌رود بخش خانگی به صرفه‌جویی توجه کنند، بسیاری از فروشگاه‌های بزرگ سطح شهر و ادارات در ساعات غیر کار یا غیر اداری و بدون ارباب‌رجوع، همچنان به روشنایی و چراغانی ادامه می‌دهند. آیا این امر به افزایش مصرف انرژی منجر نمی‌شود؟ به نظر نگارنده این وضعیت نشان‌دهنده ناهماهنگی در مدیریت انرژی است که فشار بیشتری بر منابع آن وارد کرده و مشکلاتی چون خاموشی‌ها و قطعی‌ها را تشدید خواهد کرد.
مسئله مدیریت مصرف انرژی به سادگی با یک کمپین یا صحبت‌های عمومی حل نخواهد شد. نیاز به آگاهی‌رسانی و آموزش در این حوزه در تمام سطوح جامعه احساس می‌شود. دولتمردان باید اقدامات موثرتری برای الگوسازی و ایجاد فرهنگ صرفه‌جویی در جامعه انجام دهند. ایجاد فرهنگ درست مصرف علاوه بر سازوکار فرهنگی و ایجاد همدلی، به ورود دستگاه‌های نظارتی دارد تا مصرف هر شهروند را در سطح منطقی و اصولی پایش کند و از مصرف بی‌رویه و غیرضروری بازداری کند.
فرهنگ‌سازی در زمینه مدیریت مصرف انرژی
به بیان دیگر، فرهنگ‌سازی در این زمینه نقش حیاتی دارد. تجربه کشورهای پیشرفته مانند ژاپن و آلمان نشان می‌دهد که موفقیت در مدیریت مصرف انرژی تنها با فرهنگ‌سازی گسترده در سطح جامعه امکان‌پذیر است. در ژاپن، پس از بحران انرژی در دهه ۷۰، دولت با اجرای برنامه‌های آموزشی در مدارس و رسانه‌ها و همچنین تشویق مردم به استفاده از تکنولوژی‌های کم‌مصرف، توانست فرهنگ صرفه‌جویی را در جامعه نهادینه کند. در آلمان نیز کمپین‌های فرهنگی و طرح‌های تشویقی برای خانواده‌ها و کسب‌وکارها جهت استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر و کاهش مصرف انرژی در ساعات اوج، تأثیرات چشمگیری داشت.
این اقدامات نشان می‌دهد که فرهنگ‌سازی و آموزش مستمر می‌تواند تغییرات اساسی در رفتار مصرفی مردم ایجاد کند. به‌عنوان مثال، در آلمان بسیاری از کسب‌وکارها از تشویق‌های مالی برای نصب سیستم‌های خورشیدی و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر بهره‌مند شدند. در این کشورها، تغییرات در رفتار مصرف انرژی نه تنها از طریق دستورالعمل‌های دولتی، بلکه از طریق ایجاد انگیزه‌های فردی و اجتماعی و به‌ویژه با نقش مسئولانه و مستقیم رسانه‌ها و سیستم‌های آموزشی به موفقیت رسید.
برای اینکه بحران انرژی در کشور ما نیز مدیریت شود، باید از همین مدل‌ها الهام بگیریم و فرهنگ مصرف بهینه انرژی را به‌طور جدی در سطح جامعه ترویج کنیم. این فرآیند باید به‌طور هماهنگ و در طولانی‌مدت ادامه یابد تا هم‌زمان با تغییر رفتار مردم، منابع انرژی نیز به‌طور بهینه مصرف شوند.
- نویسنده : گروه جامعه زیرنویس
- منبع خبر : زیرنویس نیوز
