قهوه دمی یا فوری؛ کدام بهتر است؟

قهوه دمی به دلیل فرآیند طبیعی تهیه، آنتی‌اکسیدان‌های بیشتری دارد و برای سلامتی مغز مفیدتر است؛ با این حال مصرف زیاد آن می‌تواند باعث افزایش فشار خون و مشکلات گوارشی شود.

به گزارش تابناک به نقل از فارس؛ فرآیند خشک ‌کردن انجمادی قهوه فوری باعث کاهش میزان ترکیبات مفید مانند پلی‌فنول‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها می‌شود، لذا قهوه دمی از نظر حفظ خواص تغذیه‌ای بهتر است”، این سخنان متخصص تغذیه در دانشگاه آکسفورد، دکتر نیکولاس مارشال است.

قهوه دمی،معمولاً از دانه‌های تازه آسیاب‌شده قهوه تهیه می‌شود که به روش‌های مختلفی مانند فیلتر، فرنچ پرس یا اسپرسو درست می‌شود. فرآیند تولید آن نسبت به قهوه فوری زمان‌برتر است و این امر باعث می‌شود که طعم و ترکیبات شیمیایی آن حفظ شوند. در این روش، آب گرم به‌طور مستقیم با دانه‌های آسیاب‌شده تماس پیدا می‌کند و عصاره‌های موجود در آن به آرامی استخراج می‌شوند.

از سوی دیگر، قهوه فوری از دانه‌های قهوه که از طریق فرآیندهای خشک‌کردن انجمادی (freeze-drying) یا پاششی (spray-drying) تهیه می‌شود، به دست می‌آید.این فرآیند به سرعت انجام می‌شود و در نتیجه قهوه فوری به راحتی در آب داغ حل می‌شود لذا قهوه فوری معمولاً نسبت به قهوه دمی مقدار کافئین و ترکیبات آنتی‌اکسیدانی کمتری دارد.

میزان مصرف قهوه در ایران و جهان به طور چشمگیری متفاوت است. در سطح جهانی، طبق گزارشات انجمن جهانی قهوه، بیش از ۲.۲۵ میلیارد فنجان قهوه در روز مصرف می‌شود. کشورهای اسکاندیناوی مانند فنلاند، نروژ و دانمارک از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان قهوه در جهان هستند، با مصرف سرانه سالانه حدود ۱۲ تا ۱۴ کیلوگرم قهوه به ازای هر نفر. در ایالات متحده نیز، تقریباً ۶۴٪ از بزرگسالان روزانه قهوه می‌نوشند، به طور متوسط حدود ۳ فنجان در روز.در ایران، مصرف قهوه به طور سنتی کم‌تر از کشورهای غربی بوده است، اما در سال‌های اخیر و به ویژه در دهه گذشته، مصرف قهوه افزایش چشمگیری داشته است. 

گزارش‌ها نشان می‌دهند که ایرانی‌ها در حال حاضر به طور میانگین حدود ۱ تا ۲ فنجان قهوه در روز مصرف می‌کنند.مطالعات متعدد نشان داده‌اند که قهوه دمی به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌های فراوان می‌تواند اثرات مثبتی بر سلامت بدن داشته باشد. آنتی‌اکسیدان‌ها از جمله پلی‌فنول‌ها و فلاونوئیدها، به کاهش التهاب و مبارزه با آسیب‌های اکسیداتیو در بدن کمک می‌کنند. تحقیقات منتشرشده در مجله تغذیه‌ای آمریکای شمالی نشان می‌دهند که مصرف منظم قهوه می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، دیابت نوع ۲ و حتی برخی انواع سرطان‌ها را کاهش دهد.به‌علاوه، کافئین موجود در قهوه دمی، علاوه بر تقویت عملکرد مغز، بهبود حافظه کوتاه‌مدت و تمرکز را نیز تسهیل می‌کند. تحقیقی که در مجله علوم اعصاب منتشر شد، نشان داد که مصرف روزانه قهوه به مدت ۶ هفته می‌تواند به بهبود تمرکز و زمان واکنش افراد کمک کند.

دکتر سارا هیوز، استاد تغذیه در دانشگاه لندن می‌گوید که “تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف قهوه می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های عصبی مانند آلزایمر و پارکینسون کمک کند. این اثرات به‌ویژه در افرادی که در معرض خطر هستند، قابل توجه است.”اگرچه قهوه دمی از مزایای زیادی برخوردار است اما مصرف بیش از حد آن می‌تواند مشکل‌زا شود،کافئین موجود در قهوه می‌تواند باعث افزایش ضربان قلب، اضطراب، بی‌خوابی و افزایش موقت فشار خون شود،مطالعه منتشرشده در مجله داروهای قلبی، مصرف بیش از ۴ فنجان قهوه در روز می‌تواند باعث افزایش موقت فشار خون در افراد سالم و حتی در برخی موارد باعث تشدید فشار خون در افرادی که سابقه فشار خون بالا دارند، شود.

همچنین، مصرف زیاد قهوه دمی می‌تواند باعث مشکلات گوارشی مانند سوزش معده و رفلاکس معده به مری (GERD) شود. این مشکلات به ویژه در افرادی که سابقه مشکلات گوارشی دارند، شایع‌تر است.دکتر ریچارد تامپسون، متخصص قلب در بیمارستان سلطنتی لندن می‌گوید که “افراد با فشار خون بالا یا کسانی که مشکلات گوارشی دارند باید در مصرف قهوه دمی احتیاط کنند.”

و اما درباره مزایا و مضرات قهوه فوری باید گفت که با فرآیندهای تولید سریع‌تر، انتخابی مناسب برای کسانی است که زمان کافی برای آماده‌سازی قهوه ندارند. به دلیل فرآیند خشک‌کردن قهوه، این نوع قهوه معمولاً حاوی ترکیبات شیمیایی و نگهدارنده‌های کمتری نسبت به قهوه دمی است اما همچنان دارای مقدار کمی از آنتی‌اکسیدان‌ها و کافئین است.

یکی از بزرگ‌ترین مزایای قهوه فوری، راحتی و سرعت در آماده‌سازی است. مصرف‌کنندگان می‌توانند به‌راحتی یک فنجان قهوه در عرض چند ثانیه تهیه کنند. این ویژگی باعث شده است که قهوه فوری به انتخابی محبوب در میان کارمندان، دانشجویان و افرادی که زندگی پرشتاب دارند، تبدیل شود.

گرچه قهوه فوری دارای مزایای خاص خود است، یکی از معایب آن وجود مواد افزودنی است. برخی از برندهای قهوه فوری ممکن است حاوی مواد شیمیایی مانند طعم‌دهنده‌های مصنوعی، نگهدارنده‌ها و رنگ‌های غذایی باشند که می‌توانند برای سلامتی مضر باشند. علاوه بر این، قهوه فوری معمولاً میزان کافئین کمتری نسبت به قهوه دمی دارد، بنابراین برای کسانی که به کافئین بیشتری نیاز دارند، قهوه فوری ممکن است پاسخ‌گو نباشد.یکی از نگرانی‌ها در مورد مصرف قهوه فوری،میزان بالاتر آکریلامید آن است. آکریلامید یک ماده شیمیایی است که در دماهای بالا طی فرآیند تهیه تشکیل می‌شود.

تحقیقات نشان داده‌ که این ماده ممکن است خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد،هرچند که نیاز به مطالعات بیشتری برای تأیید این خطر در انسان وجود دارد، لذا مصرف معتدل و آگاهانه قهوه فوری توصیه می‌شود.دکتر کارن پیترز، متخصص گوارش، هشدار می‌دهد: “فرآیندهای تولید قهوه فوری ممکن است برخی از ترکیبات مفید قهوه را از بین ببرند و حتی در برخی موارد باعث ایجاد مشکلات گوارشی شوند.”

دکتر آلیسون مک‌کارتر، متخصص تغذیه در لندن، می‌گوید: “اگرچه قهوه فوری گزینه‌ای سریع و راحت است، اما برخی برندها حاوی افزودنی‌های مصنوعی و مواد شیمیایی هستند که ممکن است برای سلامت مضر باشند. به همین دلیل، توصیه می‌شود که همیشه به برچسب‌ها توجه داشته باشید و از برندهای معتبر استفاده کنید.”قهوه به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین نوشیدنی‌ها در جهان، تاریخچه‌ای طولانی دارد. 

گفته می‌شود که مصرف قهوه برای اولین بار در یمن در قرن ۱۵ میلادی آغاز شد و سپس به دیگر نقاط جهان گسترش یافت. در قرن‌های بعد، قهوه به عنوان یک نوشیدنی محبوب در اروپا و سایر قاره‌ها شناخته شد.طبق گزارش انجمن جهانی قهوه، اکنون بیش از ۲.۲۵ میلیارد فنجان قهوه در روز در سراسر جهان مصرف می‌شود. از این تعداد، مصرف قهوه دمی در بسیاری از کشورها مانند ایتالیا و فرانسه محبوب‌تر است، در حالی که قهوه فوری در کشورهای شلوغ و پرشتاب مانند ژاپن و ایالات متحده رشد چشم‌گیری داشته است.

در پایان باید گفت که هر دو نوع قهوه دمی و فوری دارای مزایا و معایب خاص خود هستند. قهوه دمی با ترکیبات مفید بیشتری همراه است و به تقویت سلامتی کمک می‌کند، در حالی که قهوه فوری راحت‌تر و سریع‌تر مصرف می‌شود اما ممکن است کافئین کمتری داشته باشد. مصرف معتدل هر دو نوع قهوه می‌تواند برای سلامت مفید باشد، اما باید مراقب مشکلات احتمالی ناشی از مصرف بیش از حد کافئین بود.