تأملی بر انتخابات و امید اجتماعی در ایران/آیا شرکت در انتخابات گناه سیاسی است؟
تأملی بر انتخابات و امید اجتماعی در ایران/آیا شرکت در انتخابات گناه سیاسی است؟

امید اجتماعی؛ مفهومی است که این روزها همه از آن استفاده می‌کنیم. اساساً امید اجتماعی یعنی چه؟ امید اجتماعی یک احساس نیست که بگوییم جامعه احساس نا امیدی می‌کند. امید یک کنش اجتماعی است. کنشی هدفمند که پشت آن مسئولیت‌پذیری، تلاش و اتفاقاً برنامه‌ریزی وجود دارد. هدفش هم ایجاد تغییر و رسیدن به رشد و پیشرفت جامعه.

زیرنویس-گروه سیاسی: انتخابات مجلس شورای اسلامی در ۱۱ اسفند ۱۴۰۲ برای تعیین نمایندگان دوازدهمین دوره مجلس (۲۹۰ نماینده برای یک دوره چهارساله) برگزار خواهد شد.

خبرگزاری فارس در خبری اعلام کرده است: بر اساس حداقل ۴ نظرسنجی توسط ۴ مؤسسه جداگانه در فاصله ۲ تا ۳ ماه قبل از انتخابات ۱۱ اسفند امسال، میزان مشارکت مردم در انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان تاکنون در کل کشور به طور میانگین به نرخ ۴۰ درصد رسیده است.

فارس در ادامه نوشت، بر اساس نتایج حاصل از یک نظرسنجی میزان افتخار به ایرانی بودن و احساس تعلق به ملیت توسط مردم ایران نرخ ۹۱ درصد را ثبت کرده است.

حالا ما دو داده متناقض داریم. از یک طرف، ۹۱ درصد مردم ایران به ایرانی بودن خود افتخار می‌کنند و از طرف دیگر تنها ۴۰ درصد از مردم علاقه‌مند به شرکت در انتخابات هستند.

آیا این نشان از یک جامعه امیدوار است یا جامعه‌ای نا امید؟

امید اجتماعی؛ مفهومی است که این روزها همه از آن استفاده می‌کنیم. اساساً امید اجتماعی یعنی چه؟ امید اجتماعی یک احساس نیست که بگوییم جامعه احساس نا امیدی می‌کند. امید یک کنش اجتماعی است. کنشی هدفمند که پشت آن مسئولیت‌پذیری، تلاش و اتفاقاً برنامه‌ریزی وجود دارد. هدفش هم ایجاد تغییر و رسیدن به رشد و پیشرفت جامعه. امید با اقدام همراه هست. باور به اینکه من مسئول سرنوشت خود و کشورم هستم و باید برایش تلاش کنم. اما برای تحلیل جامعه ایران چه می‌توانیم بگوییم؟ آیا شرکت‌کردن در انتخابات به معنای یاس اجتماعی است یا خیر؟

با اطمینان نمی‌شود گفت این نشانه‌ای از یأس اجتماعی است. به نظر می‌رسد، مردم ایران در دوراهی یا حتی چند راهی متناقضی گیر کرده‌اند.

از سویی، طبق نظرسنجی انجام شده به ایران تعلق خاطر دارند و از سوی دیگر، امیدی برای تغییر و اصلاحات ندارند. همان‌طور که می‌دانیم در کشورهایی با ساختار دموکراتیک، انتخابات یکی از روش‌های ایجاد تغییر سیاسی – اجتماعی است و می‌توان با آن میزان امید جامعه نسبت به آینده را سنجید. به همین دلیل میزان مشارکت سیاسی در هر کشوری مهم است و بسیار برای آن تلاش می‌شود.

بنابراین، بخشی از مردم ایران امید برای تغییر دارند و برای آن برنامه‌ریزی کرده و مسئولیت‌پذیر هم هستند؛ اما نه با روش دموکراتیک و مدنی، بلکه با روشی که از نظر اجتماعی – سیاسی خطرناک بوده و جبران‌ناپذیر است.

به گزارش زیرنویس، وجه دیگری که گاهی از نظرها مغفول می‌ماند مفهومی است به نام «گناه سیاسی». گناه سیاسی یکی از مفاهیمی است که در عرصه سیاست و مسئولیت اخلاقی از آن استفاده می‌شود.

کارل یاسپرز در مقاله‌ای موضوع “گناه سیاسی” را اینگونه معنا می‌کند که همه‌ی اعضای جامعه مسئول شیوهٔ حکومت جامعه‌اند و هر کس که از این مسئولیت مدنی شانه خالی کند در گناه سیاسی حکومت شریک و مقصر است.

بر اساس این استدلال، بخشی از جامعه از شرکت در انتخابات امتناع می‌کنند چرا که این مشارکت سیاسی را یک گناه سیاسی تلقی می‌کنند.

مفهوم گناه سیاسی از شکاف دولت و ملت نشأت می‌گیرد و این شکاف به‌قدری زیاد می‌شود که اتفاقاً هرکدام علاقه دارند در سمت مخالف و در دو مسیر متضاد لجوجانه حرکت کنند.

این بی‌تفاوتی مردم نسبت به دولت در پست یاشار سلطانی که در حساب اینستاگرامش منتشر کرده است نمایان شده است.

درواقع سلطانی یک پیام واضح دارد که می‌تواند درست هم باشد. زمانی که اعتراض اجتماعی وجود دارد؛ یعنی آن جامعه در حرکت، پویا و امیدوار به حکومت است. هر جا سخنی باشد؛ یعنی گوش شنوایی است و هرجا سکوت باشد باید زنگ خطر را به صدا درآورد.

  • نویسنده : گروه سیاسی زیرنویس