خانه حریری تبریز؛ شاهکار هنر دیوارنگاری قاجار

خانه حریری آینه‌ی تمام نمای هنر دیوارنگاری قجری است و در اوایل حکومت آن‌ها ساخته شده است. این بنا شامل یک حیاط اندرونی، یک حیاط بیرونی و دو بلوک خانه می‌شود. خانه‌ها رو به قبله هستند و نمای بیرونی ساختمان با دیوارنگاری‌هایی آراسته شده است که از موضوعات اساطیری کهن همچون داستان یوسف و زلیخا و دیگر داستان‌های تاریخی الهام گرفته شده‌اند.

خانه حریری تبریز

تبریز یکی از شمالی ترین شهر‌های ایران است که طی دوران ‌‌‌های مختلف یکی از شهر‌های مهم حکومتی به شمار میرفته است. از این رو وجود خانه‌های تاریخی بسیار در این شهر می‌تواند حاکی از این باشد که شهر تبریز در زمان حکومت قاجاریان مکانی برای سکونت ولیعد‌ها بوده است. و امروزه تعداد حدود ۳۰۰ خانه تاریخی در تبریز بازگو کننده اتفاقات و رویداد‌های زمان خود هستند. یکی از این خانه‌ها، خانه حریری است.

تارخچه خانه حریری تبریز

خانه حریری تبریز در خیابان تربیت تبریز قرار گرفته، خیابانی که امروز سنگ فرش شده تا برای پیاده‌روها مناسب باشد. این خیابان که در قدمتی حدود ۴۰۰ سال دارد در دوران حکومت قاجاریان ساخته شد. در آن زمان‌ها تبریز از زلزله‌های پی در پی در امان نبود و سرانجام پس از وقوع زمین لرزه‌ای که در سال ۱۱۹۳ رخ داد تمام بناهای تاریخی تبدیل به خرابه شدند و تنها تعداد بناهای محدودی که از استقامت کافی برخوردار بودند مانند ارگ علیشاه، مسجد کبود، مسجد استاد شاگرد و مسجد جامع شهر به جای ماندند و بسیاری از بناهای تاریخی وگرانقدری چون کاخ غازان خان، مجموعه ربع رشیدی، میدان حسن پادشاه تبدیل به تپه‌های از خاک شدند. پس از آن در دوره قاجار ساخت و ساز شهری گسترش یافت و سعر کردند تبریز را آبادتر از قبل بسازند. آن قدر آباد تا اینکه این شهر به دومین شهر پررونق ایران در آن زمان تبدیل شد.
یکی از خیابا‌هایی که در دوره قاجاریان در راستای فضاسازی شهری ایجاد شد خیابان تربیت است بنابر این این خیابان یکی از اولین و قدیمی ترین خیابان شهر تبریز به حساب می آید که نام خود را از شهردار زمان خود به ارث برده است. جالب است بدانید خیابان تربیت تبریز جزئی از جاده طویل و طلایی ابریشم بوده است. این خیابان بناهای مهمی را در خود جای داده، یکی از این بناها که نمی‌توان در سفر به تبریز از آن بازدید نکرد خانه حریری است. در ادامه با این خانه زیبا بیشتر آشنا می‌شویم.

معماری خانه حریری تبریز

از شیوه معماری داخلی و بیرونی خانه حریری می‌توان فهمید این خانه متعلق به یکی از خاندان قدیمی تبریزی بوده است. چنین که از نام این خانه بر‌می‌آید یکی از اعضای این خاندان محمد آقا حریری یکی از تاجران معروف تبریز در دوران اوایل حکومت قاجار بوده است. محمد آقا حریری یکی از پرآوازه و خوشنام‌ترین اعضای خاندان حریری در انقلاب مشروطه و نهضت شیخ محمد خیابانی بوده است.
این خانه نیز همانند دیگرخانه های تاریخی تبریز مانند خانه بهنام گنجه‌ای و خانه امیر نظام گروسی مهروف به موزه قاجاریه، از دو بخش اندرونی و بیرونی تشکیل شده است. هر دو بلوک اندورنی و بیرونی رو به قبله ساخته شده است و در میان آن حیاطی با باغچه‌های گلکاری شده قرار دارد. ساختمان اندرونی این خانه دارای نمای آجری و در دو طبقه ساخته شد است.
با داخل شدن به بلوک‌های اندرونی و بیرونی این خانه چنان نقاشی‌های هنرمندانه‌ای می‌بینید که هوش از سر شما می‌برد. نقش‌های اصیل ایرانی که به سبک قجری کشیده شده اند. این نقوش روح نواز داستان‌های اساطیری و داستان یوسف و زلیخا را به تصویر کشیده است که با رنگ‌های چشم نوازی مزین شده اند.

به جرات می‌توان گفت خانه حریری تبریز یکی از بهترین نمونه‌‌های نقاشی دیواری در نوع خود است که در تمام ایران مشابهی ندارد. این خانه به دلیل نقاشی‌هایی که سراسر سقف و دیوارهای آن را پوشانده یکی از پرنقش و نگارترین خانه های تبریز به حساب می‌آید. که هر گردشگری را برای خرید بلیط هواپیما تبریز ترغیب می‌کند تا از نزدیک شاهد شکوه و زیبایی این خانه و دیگر جاذبه‌های گردشگری این شهر باشد.
علاوه بر آشنایی با نقاشی و دیوارنگاری در عصر قاجار امروزه در بخش اندرونی خانه حریری می‌توانید شاهد موزه مطبوعات تبریز باشید. این موزه با آثار گرانقدر و ارزشمندی که در خود جای داده است یکی از غنی ترین موزه‌های مطبوعت ایران است.
خانه حریری بعد از گذشتن از سرد و گرم روزگار و از سرگذراندن زلزله‌های بسیاری که شهر تبریز را رو به ویرانه کشاند، سرانجام در سال ۱۳۷۷ نامش در فهرست آثار ملی ایران ثبت شدو پس از مرمت و بازسازی درهای آن به روی علاقه‌مندان هنر و تاریخ گشوده شد.

زمان مناسب برای بازدید از خانه حریری تبریز

اگرچه تبریز در تابستان دارای آب و هوای دلپذیرتری می‌باشد اما برای بازدید از این خانه نیاز نیز منتظر فصلی خاصی باشید پس بهتر است بدون معطلی به سایت خرید بلیط هواپیما سر بزنید.

چگونه به خانه حریری تبریز برویم؟

قسمت اندورنی خانه حریری از طریق کوچه مدرسه پرورش به قدیم ترین خیابان این محله به نام پیاده راه تربیت دسترسی دارد. از این روباید در نظر داشته باشید اگر با ماشین شخصی خود قصد بازدید از خانه حریری را دارید بهتر است خودرو خود را در خیابان‌های دیگی پارک کنید و با پیاه روی درپیاده راه تاریخی تربیت هم سیری در گذشته داشته باشید هم از بناهای تاریخی که در این خیابان قرار گرفته است دیدن کنید.
اما اگر قصد استفاده از وسال نقلیه عمومی را دارید بهتر است در ایستگاه میدان ساعت از بی‌آرتی پیاده شوید و با پیمودن مسافت کوتاهی به اول پیاد راه تربیت برسید.

در نزدیکی خانه حریری تبریز از چه جاهای دیدنی دیگری می توان بازدید کرد؟

با قرار گیری خانه حریری در خیابان تربیت و یکی از تاریخی ترین محله‌های این شهر، شما به اکثر بناهای تاریخی این شهر نزدیک هستید و با پیمودن مسیر کوتاهی می‌توانید از آن‌ها بازدید کنید.
خانه بهنام تبریز: ۱۳ دقیقه پیاده روی
کاخ موزه شهرداری تبریز: ۹ دقیقه پیاده روی
خانه حیدرنژاد تبریز:۱۲ دقیقه پیاده روی
خانه نیکدل تبریز: ۱۲ دقیقه پیاده روی
میدان ساعت تبریز: ۱۰ دقیقه پیاده روی

چه هتل هایی در نزدیکی خانه حریری تبریز برای اقامت وجود دارد؟

هتل سینا تبریز
هتل ارگ تبریز
هتل پارس نو تبریز
هتل سهند تبریز

چه رستوران ها و غذاخوری هایی نزدیک به خانه حریری تبریز هستند؟

رستوران علیشاه
دیزی سرای ناصر
رستوران قرآنی

منبع: سفرمارکت