«برداشت نمک» در روستای «سرآقاسید» شهرستان کوهرنگ از جمله میراث ناملموس استان چهارمحال و بختیاری است که توسط زنان این روستا انجام می‌شود و منبع درآمدی برای اهالی روستاست.
فریده احمدی ـ کارشناس ثبت میراث ناملموس اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری ـ درباره برداشت نمک» در روستای «سرآقاسید»، این عنصر فرهنگی که ثبت شده است، گفت: «روستای سرآقاسید» یکی از جاهای دیدنی استان چهارمحال و بختیاری است. یکی از منظره‌های زیبای طبیعی این روستای پلکانی «چشمه نمک» است که در نزدیکی روستا قرار دارد و منظره بسیار زیبایی را به وجود آورده است. این منظرۀ زیبا با کوشش و تلاش زنان روستا آراسته شده است که دلیری و قدرت زنان روستایی را نشان می‌دهد.
حوضچه‌های نمک که مسیر صعب‌العبور آن برای دسترسی به این حوضچه‌ها در عکس مشخص است
مردم روستا (زنان) درفصل گرما اقدام به برداشت نمک می‌کنند
او ادامه داد: با گرم شدن هوا و کم شدن آب چشمه و به دلیل شوری زیاد آب آن، بلورهای نمک در اطراف چشمه به‌وجود می‌آیند. مردم روستا (زنان) در این فصل اقدام به برداشت نمک می‌کنند و تا نیمه‌های فصل پاییز (زمان بارش باران) این کار ادامه پیدا می‌کند. در واقع تهیه نمک خوراکی تبدیل به شغلی فصلی برای اهالی روستای سرآقاسید شده و یکی از مشاغل نادر روستایی در کشور ما است.
احمدی با بیان اینکه استخراج نمک خوراکی توسط زنان در روستای سرآقاسید کار ساده‌ای به نظر می‌رسد، در حالی که حتی مسیر دسترسی به چشمه نمک روستا ناهموار و بسیار دشوار است، گفت: زنان روستا برای استخراج نمک باید مسیر صعب‌العبوری را طی کنند تا به چشمه نمک برسند.
به گزارش زیرنویس،هر یک از زنان روستا مطابق نوبت هفتگی که براساس تقسیمات قدیم خانوارها تعیین شده، ممکن است حق برداشت یک، دو و یا سه حلب (قوطی که با آن از چشمه آب برمی‌دارند) را داشته باشند.
کارشناس ثبت میراث ناملموس چهارمحال و بختیاری درباره چگونگی برداشت نمک در این روستا توضیح داد: زنان محلی در مجاورت چشمه در دره، حوضچه‌های کوچکی را برای استخراج و تهیه نمک ایجاد کرده‌اند که در زبان محلی «کَرت» نامیده می‌شود.
در مرحله اول زنان با مشقت فراوان آب را از چشمه با حلب روغن بالا می‌آورند و آن را در این حوضچه‌ها (امروزه روی پلاستیک داخل حوضچه‌ها) می‌ریزند. پس از آن باید منتظر بمانند تا آب تبخیر شده و تنها نمک باقی بماند. زنان این مسیر دشوار را چندین بار طی می‌کنند تا نمک را جمع‌آوری کنند. در نهایت، نمک را در کیسه ریخته و به خانه می‌برند.
او افزود: زمان‌های قدیم که از پلاستیک استفاده نمی‌شد برای اینکه نمک‌ها از زمین جدا شوند، با وسیله‌ای به نام بُهوم (بُهون) کوب روی آنها می‌کوبیدند که هم نمک‌ها از سطح زمین جدا شود و هم سطح زمین محکم و صیقلی شود تا نمک‌ها در آن فرو نرود. مرحله آخر کار، آسیاب کردن نمک با غلطک سنگی است. نمک آسیاب‌شده، نمکی آماده برای مصرف یا فروش است.
ثبت برداشت نمک در فهرست میراث ناملموس
احمدی با اشاره به اینکه برداشت نمک در روستای سرآقاسید شهرستان کوهرنگ در بهمن ماه سال ۱۴۰۱ با شماره ۲۸۰۹ در فهرست میراث ناملموس کشور به ثبت رسیده است، گفت: مردم روستا بخشی از این نمک را برای مصرف خود و دام‌هایشان استفاده می‌کنند و مقداری از آن را به فروش می‌رسانند و می‌توان گفت فروش نمک خوراکی در روستای سرآقا سید یکی از منابع درآمد مردم محسوب می‌شود.
منبع:ایسنا
