دولت عراق بار‌ها درخواست‌هایی از سوی طرف‌های بین‌المللی و منطقه‌ای برای انحلال «حشد الشعبی» و تسلیم سلاح گروه‌های مسلح به دولت دریافت کرده است.
به گزارش سرویس بین الملل زیرنویس، پس از سقوط دولت بشار اسد آینده نیرو‌های «حشد الشعبی» در عراق مورد گمانه زنی قرار گرفته است. در بحبوبه تحولات سوریه و پیشروی‌های سریع هیات تحریر الشام در این کشور، ادعا‌هایی از ورود حشدالشعبی به خاک سوریه منتشر شد.
در این زمینه «رویترز» روز دوشنبه ۱۲ آذر گزارش داد که دو منبع نظامی سوری فاش کردند، «گروه‌های شیعه تحت حمایت ایران از عراق وارد شدند تا به نیرو‌های سوری در جنگ کمک کنند.»
یک منبع ارشد در ارتش سوریه نیز مدعی شد که ده‌ها نفر از عوامل «حشد الشعبی» با عبور از یک جاده نظامی در نزدیکی شهر البوکمال در مرز بین دو کشور، به سمت حماه در شمال سوریه حرکت کردند.
این منبع در ادامه ادعاهای خود افزوده بود: «این نیرو‌های کمکی جدید در طول شب برای کمک به ارتش سوریه در خط مقدم شمال، اعزام شدند.»
منبع مزبور همچنین خاطرنشان کرد که این گروه‌ها، «گردان‌های حزب‌الله عراق و شبه‌نظامیان فاطمیون را شامل می‌شوند.»
این اخبار در حالی بود که ابومحمد جولانی، رهبر هیئت تحریر الشام، در پیامی خطاب به محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، خواستار بی‌طرفی بغداد در تحولات سوریه شده بود. او از سودانی درخواست کرده بود که مانع ورود نیرو‌های حشد شعبی به سوریه شود و تأکید کرد که درگیری‌های شمال سوریه به خاک عراق کشیده نخواهد شد.
جولانی همچنین مدعی شده بود که انقلاب سوریه دخالتی در امور داخلی عراق ندارد و هدف آن ایجاد روابط راهبردی اقتصادی و سیاسی میان دو کشور پس از سقوط دولت بشار اسد است.
این در حالی بود که عبدالامیر الشمری، وزیر کشور عراق در آن مقطع زمانی تاکید کرده بود که نیرو‌های کمکی جدید به مناطق هم‌مرز با سوریه اعزام شدند و مرز‌ها کاملا بسته و امن هستند.
«فالح فیاض» رئیس سازمان حشد الشعبی نیز ورود نیرو‌های این سازمان به خاک سوریه را قویا تکذیب و اعلام کرد حشد الشعبی در خارج از عراق فعالیت نمی‌کند
از سوی دیگر «فالح فیاض» رئیس سازمان حشد الشعبی نیز ورود نیرو‌های این سازمان به خاک سوریه را قویا تکذیب و اعلام کرد حشد الشعبی در خارج از عراق فعالیت نمی‌کند.
«فیاض» گفت: رخداد‌های سوریه تاثیرات مستقیمی روی امنیت ملی عراق دارد. رژیم صهیونیستی می‌خواهد که با درگیری و تسلیحات، منطقه را هدایت کند.
الفیاض افزود: حشد شعبی یک نیروی رسمی است که تحت امر فرمانده کل نیرو‌های مسلح است. ما به شکل قاطع ورود حشد شعبی به سوریه را تکذیب می‌کنیم. حشد شعبی در خارج از عراق فعالیتی ندارد. خطوط دفاعی با سوریه مستحکم است. حشد شعبی و همه نیرو‌های امنیتی تحت امر فرماندهی عملیات مشترک هستند.
رئیس سازمان حشد شعبی عراق بیان کرد: فرمانده کل نیرو‌های مسلح دستور افزایش حضور و تقویت یگان‌ها در جبهه‌ها را صادر کرده است. حشد شعبی یک نیروی اساسی در دفاع از عراق در جبهه سوریه است.
در آن مقطع زمانی همچنین مقتدی صدر، رهبر جریان شیعه صدر در عراق، در بیانیه‌ای بر عدم مداخله در امور داخلی سوریه تأکید کرد. او خواستار خودداری دولت عراق، نیرو‌های امنیتی و گروه‌های شبه‌نظامی از مداخله در تحولات سوریه شد و تأکید کرد که هر گروهی که این اصل را نقض کند، باید مجازات شود.
صدر بر لزوم احترام به استقلال کشورها تأکید کرد و موضع خود را در خصوص بی‌طرفی عراق در بحران‌های منطقه‌ای ثابت دانست.
در همین حال روزنامه الاخبار لبنان اعلام کرده بود که توافقی بین دولت عراق و گروه‌های مقاومت مبنی بر توقف حملات به اسرائیل و سکوت در برابر تغییرات جاری در سوریه صورت گرفته است.
یک رهبر جنبش «نجباء» عراق تأیید کرد که توافقی میان گروه‌های مقاومت عراقی و محمد شیاع سودانی نخست‌وزیر عراق، صورت گرفته است که بر اساس آن مقاومت، عملیات نظامی علیه دشمن اسرائیلی در چارچوب حمایت از نوار غزه را متوقف کند و در برابر تغییرات سیاسی جاری در سوریه سکوت اختیار کند
به نوشته این روزنامه، یک رهبر جنبش «نجباء» عراق تأیید کرد که توافقی میان گروه‌های مقاومت عراقی و محمد شیاع سودانی نخست‌وزیر عراق، صورت گرفته است که بر اساس آن مقاومت، عملیات نظامی علیه دشمن اسرائیلی در چارچوب حمایت از نوار غزه را متوقف کند و در برابر تغییرات سیاسی جاری در سوریه سکوت اختیار کند.
بر اساس این گزارش، این توافق در چارچوب گفت‌و‌گو میان دو طرف و در پی درخواست‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برای انحلال گروه‌های مقاومت و تسلیم سلاح‌های آنان به دولت، حاصل شده است.
این فرد در گفت‌و‌گو با «الاخبار» اظهار داشت: «گروه‌های مقاومت تصمیم گرفتند در امور سوریه دخالت نکنند و اوضاع را از دور دنبال کنند، همچنین منتظر بمانند تا جهت‌گیری‌های رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، دونالد ترامپ، و سیاست‌های او در قبال خاورمیانه، به‌ویژه ایران، مشخص شود.»
وی افزود: «جمهوری اسلامی ایران آزادی تصمیم‌گیری در خصوص مسائل سوریه و کنترل گروه‌های تروریستی تحت عنوان هیئت تحریر الشام را به ما داده است».
او همچنین بیان کرد: «تبلیغات برای انحلال حشد الشعبی و گروه‌های مسلح از سوی ایالات متحده و رژیم صهیونیستی با هدف تسلیم محور مقاومت انجام می‌شود، محوری که برای یک سال کامل در برابر رژیم ایستادگی کرد و توانست آن را از مقابله نظامی ناتوان سازد».
وی تأکید کرد: «گروه‌های مسلح به سخنان دولت عراق پایبند بودند، به‌ویژه پس از وقایع سوریه، که گفته می‌شود ممکن است برنامه‌ای برای کشاندن کشور به سناریویی بدتر از سرنگونی نظام بشار اسد وجود داشته باشد؛ سناریویی که شاید به بازگشت تروریسم به عراق منجر شود».
یک منبع مسئول عراقی پیش‌تر فاش کرده بود که دولت عراق بار‌ها درخواست‌هایی از سوی طرف‌های بین‌المللی و منطقه‌ای برای انحلال «حشد الشعبی» و تسلیم سلاح گروه‌های مسلح به دولت دریافت کرده است. اما السودانی چند روز پیش تأکید کرد که هیچ شرط یا دستوری برای انحلال «حشد» وجود ندارد. او در یک مصاحبه تلویزیونی گفت: «بحث در این خصوص از خیال‌پردازی و برداشت‌های کسانی ناشی می‌شود که دیدگاه مخالفی نسبت به روند سیاسی دارند».
علی المطیری، کارشناس مرکز «الرفد للدراسات»، که نزدیک به جنبش «نجباء» است، به روزنامه الاخبار گفته است: «اصل وحدت جبهه‌ها تا زمانی که رژیم صهیونیستی به لبنان و فلسطین تجاوز کرده و در حال گسترش به سوریه است، باقی خواهد ماند».
وی در گفت‌و‌گو با «الاخبار» افزود: «گروه‌های مقاومت عراق، با وجود متوقف کردن عملیات نظامی خود در حال حاضر، در حال بررسی و ارزیابی اوضاع چه در داخل عراق و چه در سوریه هستند».
الاخبار:«گروه‌های مسلح کاملاً از درخواست‌ها برای انحلال خود یا نابودی ساختارشان آگاه هستند و در این زمینه با نخست‌وزیر در ارتباط بوده‌اند. اما مرجعیت و مردم مخالف هرگونه اقدام علیه این نیرو‌ها هستند که با اشغالگری مقابله می‌کنند»
او همچنین اظهار داشت: «گروه‌های مسلح کاملاً از درخواست‌ها برای انحلال خود یا نابودی ساختارشان آگاه هستند و در این زمینه با نخست‌وزیر در ارتباط بوده‌اند. اما مرجعیت و مردم مخالف هرگونه اقدام علیه این نیرو‌ها هستند که با اشغالگری مقابله می‌کنند».
به گفته ناظران توقف عملیات گروه‌های حشدالشعبی با توافق با دولت و به دلیل فشار‌هایی که بر آن وارد شده، انجام شد.
پیش از این نیز بنابر گزارش‌های رسانه‌ای، دولت عراق بار‌ها درخواست‌هایی از سوی طرف‌های بین‌المللی و منطقه‌ای برای انحلال «حشد الشعبی» و تسلیم سلاح گروه‌های مسلح به دولت دریافت کرده است. السودانی نخست وزیر عراق نیز اخیرا تأکید کرده است که هیچ شرط یا دستوری برای انحلال «حشد» وجود ندارد. او در یک مصاحبه تلویزیونی گفت: «بحث در این خصوص از خیال‌پردازی و برداشت‌های کسانی ناشی می‌شود که دیدگاه مخالفی نسبت به روند سیاسی دارند.»
قبل‌تر هم الاخبار عنوان داشته بود که هدف نماینده سازمان ملل از دیدار با آیت الله سیستانی درخواست برای صدور فتوای انحلال بسیج مردمی بود، اما ایشان این دیدار را نپذیرفت. به ادعای روزنامه الاخبار، منبع مسئول عراقی خبر داده بود که، «دولت عراق بار‌ها با درخواست طرف‌های منطقه‌ای و بین المللی برای انحلال بسیج مردمی و تحویل سلاح‌های گروه‌های مسلح به دولت رو‌به‌رو شده است.»
منبع دیگری نیز فاش کرد محمد الحسان نماینده سازمان ملل در عراق قصد داشت در دیدار دوم با آیت الله سیدعلی سیستانی، مرجع دینی عالی شیعیان، در نجف، از وی درخواست کند فتوای انحلال بسیج مردمی را که با فتوای ایشان تشکیل شده بود، یا ملحق شدن این نیرو‌ها به وزارت خانه‌های امنیتی را صادر کند، اما آیت الله سیستانی دیدار با او را نپذیرفت.
بنا بر گزارش الاخبار، آیت الله سیستانی فقط در دیدار نخست، الحسان را به حضور پذیرفت و در آن دیدار درباره اوضاع منطقه و منافع عراق گفت‌و‌گو شد. اما در دیدار دوم که چند روز پیش و به فاصله یک ماه پس از دیدار اول صورت گرفت، مرجع عالی شیعیان وی را به حضور نپذیرفت و فرزندشان محمدرضا با نماینده سازمان ملل در عراق دیدار کرد و همین نشان می‌دهد درخواست انحلال بسیج مردمی مطرح بوده و به حضور نپذیرفتن وی به مثابه مخالفت با این درخواست بوده است.
منبع مسئول نزدیک به دولت در گفت‌و‌گو با روزنامه الاخبار تاکید کرد: که، «محمد شیاع السودانی نخست وزیر عراق بویژه پس از طوفان الاقصی و رویداد‌های سوریه و سقوط نظام آن، با همه طرف‌ها برای کاستن از درگیری‌های ایدئولوژیک تعامل می‌کند.»
وی این را هم یادآرو شد که، «مسئله انحلال بسیج مردمی و تجزیه گروه‌ها تمایلات غربی‌ها است و تازگی ندارد؛ بویژه آمریکا که همواره ناخشنودی خود را از این گروه‌ها که مورد حمایت ایران هستند یا سیاست‌های تهران را در منطقه اجرا می‌کنند، اعلام می‌کند.»
منبع مذکور ادامه داد که، «السودانی همواره بر مداخله نکردن بسیج مردمی در درگیری‌های داخلی و منطقه‌ای تاکید می‌کند. او حتی در رویداد‌های غزه و لبنان نیز بسیج مردمی را به طور کامل دور نگه داشت، اما برخی طرف‌های بین المللی و منطقه‌ای بر این باورند که این گروه‌ها منافع آنها را تهدید می‌کنند.»
اهداف سفر سودانی به ایران
محمدشیاع سودانی، نخست‌وزیر عراق، روز چهارشنبه به تهران می‌آید تا به گفته سفیر ایران در بغداد در مورد مسائل دوجانبه، تحولات منطقه و بین‌الملل به‌خصوص مسائل سوریه رایزنی شود. بازه زمانی این سفر یک ماه پس از سقوط بشار اسد در سوریه، گمانه‌زنی‌ها درخصوص اهداف و ماموریت سفر نخست‌وزیر شیعه عراق به تهران را محور خبر‌ها و تحلیل‌های رسانه‌ای قرار داده‌اند.
در همین خصوص محمدکاظم آل‌صادق، سفیر ایران در عراق، درباره سفر روز چهارشنبه نخست‌وزیر عراق به تهران گفت که این سفر در پاسخ به سفر چند ماه پیش رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به این کشور همسایه انجام می‌شود.
آل‌صادق با بیان اینکه «آقای پزشکیان در مسند رئیس‌جمهور در اولین سفر خارجی در آغاز مسوولیت خود به عراق سفر کرد» توضیح داد: «چهارشنبه هفته جاری نخست‌وزیر عراق در پاسخ به این سفر و در راس یک هیات سیاسی و اقتصادی به ایران سفر می‌کند.»
این دیپلمات ارشد ایران با بیان اینکه «سفر نخست‌وزیر عراق به تهران یک‌روزه خواهد بود» گفت که در جریان این سفر، روند اجرای توافقات انجام‌شده در جریان سفر آقای پزشکیان به بغداد مورد پیگیری و بررسی قرار می‌گیرد. آل‌صادق با بیان اینکه «چند وزیر اقتصادی نیز نخست‌وزیر عراق را در جریان این سفر همراهی می‌کنند» ادامه داد: «نخست‌وزیر عراق در جریان این سفر با تعدادی دیگر از مقامات ارشد کشورمان دیدار و رایزنی می‌کند و برنامه‌ریزی‌ها در این زمینه در حال انجام است.»
این در حالی است که روزنامه الاخبار در گزارشی مدعی است السودانی قرار است واسطه‌ای میان ایران و سوریه باشد که بعد از سقوط حکومت بشار اسد؛ روابطشان شکر آب شده است.
شفق نیوز:ترامپ بغداد را واسطه پیامی به ایران کرده که بارزترین محور‌های اآن ضرورت مهار و کنترل سلاح خارج از چارچوب دولت، متوقف کردن فعالیت‌های گروه‌های مرتبط با ایران، عدم دخالت عراق در پرونده سوریه و حمایت از تشکیل دولت جدید در این کشور است
شفق نیوز نیز مدعی است که بر اساس آن ترامپ بغداد را واسطه پیامی به ایران کرده که بارزترین محور‌های اآن ضرورت مهار و کنترل سلاح خارج از چارچوب دولت، متوقف کردن فعالیت‌های گروه‌های مرتبط با ایران، عدم دخالت عراق در پرونده سوریه و حمایت از تشکیل دولت جدید در این کشور است.
محور‌های این پیام، ضرورت مهار و کنترل سلاح خارج از چارچوب دولت، متوقف کردن فعالیت‌های گروه‌های مرتبط با ایران، عدم دخالت عراق در پرونده سوریه و حمایت از تشکیل دولت جدید در این کشور است. هرچند صحت‌وسقم ارسال چنین پیامی از سوی ترامپ به سودانی مشخص نشده، اما واضح است که آمریکا و اسرائیل نگران اقدامات نیرو‌های هم‌پیمان ایران در عراق هستند و برای مهار آنها از هیچ تلاشی فروگذار نخواهند کرد؛ بنابراین یکی از ابعاد سفر سودانی به این مساله مربوط است.
همزمان برخی منابع عراقی اظهار کردند پرونده‌هایی که سودانی در تهران مورد بحث قرار می‌دهد شامل تلاش‌هایی برای نزدیک کردن دیدگاه‌ها میان دولت انتقالی سوریه و ایران و فشار‌های آمریکا برای برچیدن گروه‌های مسلح عراقی و بدهی‌های عراق به ایران و ازسرگیری انتقال گاز ایران به نیروگاه‌های برق عراق است.
سفر سودانی به ایران را باید بخشی از تلاش گسترده‌تر عراق برای تأمین هماهنگی مشترک ارزیابی کرد که نخست وزیری این کشور تلاش دارد در قاب این فعل و انفعال‌ها بر «احترام به اراده آزاد» مردم سوریه، «حفاظت از تمامیت ارضی» و همچنین «حفظ تنوع قومیتی و مذهبی» این سرزمین متمرکز شود.
بر این اساس سودانی در ۱۱ دسامبر با عبدالله دوم پادشاه اردن در عمان طی یک سفر یک روزه دیدار کرده بود. وی همچنین ۱۸ دسامبر با محمد بن سلمان در اقامتگاه زمستانی ولیعهد سعودی در العلا دیدار داشت که سوریه نیز در دستور کار طرفین بود.
دفتر نخست وزیری عراق مدعی است که موضوعات مورد بحث شامل «اهمیت توافق بر روی هماهنگی مشترک در خصوص پیامد‌های تحولات شام» است. این گزارش افزود که سودانی «آمادگی خود را برای همکاری بادوستان خود در منطقه ابراز کرد.»
نخست‌وزیر عراق در ادامه هیاتی عالی‌رتبه به ریاست حمید الشطری، رئیس دستگاه اطلاعات عراق، به منظور دیدار با احمد الشرع، فرمانده عملیات نظامی سوریه، به این کشور ارسال کرد. به گزارش «العربی جدید» یکی از اعضای کمیسیون روابط خارجی پارلمان عراق تاکید کرد سودانی در سفر به ایران و دیدار با مقامات ایرانی به‌طور ویژه درباره پرونده سوریه و تاثیرات آن در منطقه و نتایج سفر خود به ریاض و امان و سفر الشطری به دمشق در هفته گذشته گفت‌و‌گو خواهد کرد.
سفر سودانی به ایران از حیث آینده حشدالشعبی اهمیت بسزایی دارد. در این زمینه السودانی در شرایط پیچیده‌ای قرار دارد، یا باید در برابر فشار‌های خارجی مقاومت کند یا برای رویارویی با تنش‌های داخلی آماده شود. همچنین انتظار می‌رود موضوع سوریه از جمله موضوعات اصلی در این سفر باشد
بر اساس این گزارش، این نماینده عراقی بیان کرد عراق از موقعیت جغرافیایی برخوردار است که آن را بیش از دیگر کشورها، از جمله ایران یا ترکیه، درگیر پرونده سوریه می‌کند. وی افزود در این بازه زمانی تحرکات سیاسی بسیار مهم هستند و سودانی در تلاش است نقش مثبتی را ایفا کند تا با تمایل جهانی و عربی برای تثبیت وضعیت سوریه و کمک به مرحله انتقالی آن در یک راستا باشد.
این مقام عراقی سفر هیاتی از این کشور به دمشق و دیدار با الشرع را مهم توصیف کرد و گفت در این سفر آینده سوریه و روابط آن با کشورهای منطقه ازجمله ایران بررسی شده است و هیات عراقی دیدگاه‌های به‌دست‌آمده در دمشق را به دولت تهران منتقل خواهد کرد.
سفر سودانی به ایران از حیث آینده حشدالشعبی اهمیت بسزایی دارد. در این زمینه السودانی در شرایط پیچیده‌ای قرار دارد، یا باید در برابر فشار‌های خارجی مقاومت کند یا برای رویارویی با تنش‌های داخلی آماده شود. همچنین انتظار می‌رود موضوع سوریه از جمله موضوعات اصلی در این سفر باشد.
